به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه،حجتالاسلام والمسلمین امین اسدپور سخنران نشست «مصطفای روح خدا» که بمناسبت سالگرد شهید آیتالله مصطفی خمینی (ره) در پژوهشکده باقرالعلوم (ع) قم برگزار شد، با تشریح تحولات سهگانه نظامسازی در اصول فقه شیعه، جایگاه بیبدیل نظام اصولی امام خمینی (ره) را بر پایههای نوآورانه تبیین کرد.
وی در ابتدا به سهدوره تاریخی نظامسازی اصولی شیعه اشاره کرد: دوره اول (مکتب بغداد) به عنوان تدوین اولیه؛ دوره دوم (مکتب حله) که منجر به ورود نگاه عقلگرایانه و افراطی شد؛ و دوره سوم (وحید بهبهانی و شیخ انصاری) که دوران اوج اصول تلقی میشود و غالب فقه معاصر بر مدار شیخ انصاری شکل گرفته است.
استاد حوزه با تأکید بر اینکه نظام اصولی امام خمینی (ره) ابطالکننده نظامات پیشین نیست، بلکه آنها را تکمیل کرده و ظرفیتهای جدیدی را افزود، محور اصلی نوآوری امام (ره) را تغییر تمرکز از استنباط حکم از ادله به ماهیت حکم قانونی و فرایند عقلایی قانونگذاری دانست.
به گفته وی، نوآوری امام (ره) در این سه حوزه محوری شکل میگیرد:
جعل و تشریع قانون توسط شارع.
ابلاغ حکم توسط شارع به مرحله فعلیت.
تأکید بر اینکه استظهار باید در محیط تقید و بر اساس «معامله قانونی» صورت پذیرد، نه معامله عرفی عادی.
توجه به تحقق خارجی قانون توسط جامعه که میتواند نقش «کاشف قانون» را ایفا کند.
این چهار محور، در مقایسه با اصول شیخ انصاری، نشان میدهد که تنها حدودا یکچهارم اصول امام (ره) مشترک با اسلاف است و مابقی، فصلهای کاملاً نوآورانه محسوب میشود.
حجتالاسلام والمسلمین اسدپور عنوان کرد که درک این نظام جدید عمدتاً توسط دو تن از شاگردان خاص امام میسر شد: شهید آیتالله مصطفی خمینی (ره) و شهید مطهری (ره). استاد مطهری در یادداشتهای خود (جلد ۱۶) این طرح را «طرح جدیدی برای دانش اصول» خواندهاند که متأثر از ادبیات امام است.
حجت الاسلام والمسلمین اسدپور در پایان این جلسه تأکید کرد که فهم این مرزبندیهای روششناختی و اصولی که در آثار امام (ره) و شاگردان ایشان منعکس شده برای تدوین متون اصول فقه نوین مسئلهای حیاتی است.
انتهای پیام
نظر شما