به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در تهران، آیتالله هاشمیعلیا، مؤسس مدرسه علمیه قائم (عج) چیذر، در جلسه هفتگی اخلاق با محوریت «شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه» و با موضوع «حقوق و تربیت خانواده»، به تبیین جایگاه تربیت دینی در خانواده پرداخت و گفت: خداوند در قرآن کریم میفرماید: «یا أیها الذین آمنوا قوا أنفسکم و أهلیکم ناراً وقودها الناس والحجارة»؛ یعنی خود و خانوادهتان را از آتشی حفظ کنید که هیزمش مردم و سنگها هستند.
وی با اشاره به روایت امام صادق(ع) ذیل این آیه افزود: اصحاب از پیامبر(ص) پرسیدند چگونه خانواده را از آتش حفظ کنیم؟ ایشان فرمودند: خود اهل طاعت خدا باشید و خانواده و فرزندان و خدمتکارانتان را نیز به طاعت خدا سوق دهید. مومن کسی است که نه تنها خودش راه خیر را میرود، بلکه خانوادهاش را هم به علم، ادب و عمل صالح دعوت میکند.
آیتالله هاشمیعلیا اظهار کرد: مؤمن همواره میکوشد اهل بیت خود را در مسیر علم، اخلاق و اعمال صالح تربیت کند. او بهشتی نمیخواهد که خانوادهاش در آن نباشند؛ بلکه سعی میکند همه اطرافیانش را همراه خود به بهشت ببرد. برعکس، انسان بیایمان نه تنها خودش را به جهنم میبرد، بلکه خانوادهاش را نیز به بیتقوایی و گناه عادت میدهد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه امر به معروف و نهی از منکر جلوه همین روحیه مسئولیتپذیری است، افزود: انسان مومن نه تنها خودش را اصلاح میکند، بلکه میکوشد برادران و خواهران ایمانیاش را نیز از خطا بازدارد.
مؤسس مدرسه علمیه قائم (عج) به روایتی از حضرت موسی(ع) اشاره کرد که پدر شکایت فرزندش را نزد آن حضرت برد. امام فرمود: او را نزن؛ بلکه مدتی با او قهر باش تا بداند ناراضی هستی. گاهی سکوت یا بیاعتنایی پدر و مادر، تأثیر تربیتی بیشتری از تنبیه دارد. البته امام صادق(ع) فرمودهاند که بعد از هفتسالگی میتوان در حد بسیار اندک و با نرمی، فرزند را متوجه خطایش کرد.
وی گفت: امیرالمؤمنین(ع) به امام حسن(ع) فرمودند: «فرزند تازهعاقل مانند زمینی آماده برای کشت است؛ اگر در آن بذر تربیت افشانده شود، ثمر میدهد، اما اگر رها شود، قابلیت رشد را از دست میدهد.» بنابراین تربیت باید از دوران کودکی آغاز شود، زیرا قلب کودک هنوز قساوت نیافته و آماده هدایت است.
آیتالله هاشمیعلیا با بیان اینکه امام علی(ع) فرمودند: «ارزش انسان به علم و اخلاق اوست، نه به مال و نسبش»، تأکید کرد: هیچ خانه و فرش و زرق و برقی نمیتواند ارزش انسان را بالا ببرد، بلکه علم، یقین و اخلاق است که انسان را نزد خدا بزرگ میکند.
وی بیان کرد: چگونه ممکن است کسی خدا را بشناسد اما از او نترسد؟ یا خدا را بداند اما دوستش نداشته باشد؟ هرچه داریم از خداست و شایسته است که انسان از او خائف و محب باشد.
این استاد اخلاق با بیان حدیثی از امیرالمؤمنین(ع)، خاطرنشان کرد: بهترین چیزی که پدران برای فرزندانشان باقی میگذارند ادب است، نه مال. مال خوب است تا فرزند محتاج نباشد، اما ادب و اخلاق است که او را رشد میدهد. حتی اگر دنیا را جمع کند، بدون ادب هیچ ندارد.
آیت الله هاشمیعلیا تصریح کرد: امام علی(ع) فرمودند: «حسن الادب زینت عقل است.» عقل بدون ادب مانند زمین بیآب است که خشک میشود. اگر طلبه یا عالم ادب نداشته باشد، علمش به کارش نمیآید. همچنین پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «زیبایی عقل در ادب است» و امام حسن(ع) فرمودند: «کسی که ادب ندارد، عقل ندارد.»
وی با اشاره به جهاد نفس گفت: انسان باید نفس خود را ادب کند و از عادتهای ناپسند باز دارد. عقل، هدیه الهی است اما ادب را باید با تلاش به دست آورد. امام رضا(ع) فرمودند: عقل عطیه خداست، اما ادب را باید با تحمل و تمرین به دست آورد.
استاد اخلاق حوزه علمیه تأکید کرد: اگر کسی خود را ادب نکند، در برابر هوای نفس شکست میخورد و شریک نفس در نابودی خود میشود. عقل، انسان را به خیر دعوت میکند اما نفس او را به شهوت و معصیت میکشاند. انسان عاقل باید به ندای عقل و دین گوش دهد، نه به وسوسه شیطان و نفس.
وی در ادامه گفت: امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «کسی که خود را ادب کند و معلم خویش باشد، از آن که مردم را تعلیم دهد، شایستهتر به احترام است.» پیش از آنکه انسان بخواهد دیگران را تربیت کند، باید از خود آغاز کند و به تهذیب نفس بپردازد.
آیت الله هاشمی علیا تأکید کرد: عقل برای رشد نیاز به ادب دارد، همانگونه که زراعت به آب محتاج است. اگر ادب نباشد، عقل از کار میافتد و حتی انسان عاقل نیز لغزش پیدا میکند.
این استاد اخلاق گفت: اگر انسان ادب و اخلاق را از یاد ببرد، علمش برایش مایه ضرر میشود، چون ابزار شیطان میگردد. علم باید با ادب همراه شود تا انسان را بالا ببرد نه زمین بزند.
آیتالله هاشمیعلیا بیان کرد: پیامبران و اولیای الهی همیشه در سختیها برای هدایت مردم تلاش کردند، چون دلشان برای بندگان خدا میسوخت. حضرت موسی(ع) و پیامبر اکرم(ص) با وجود آزار فراوان، دست از هدایت مردم برنداشتند. امام زمان(عج) نیز امروز از هر مؤمنی برای خودش دلسوزتر است.
وی افزود: انسان باید در مجالس دینی خودسازی کند، خانوادهاش را تربیت کند و به دیگران امر به معروف نماید. دیدن خطا و سکوت در برابر آن جایز نیست. همانطور که در نماز جماعت اگر فردی اشتباه کند، مؤمن وظیفه دارد او را آگاه کند.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه در تربیت نباید سختگیری بیش از حد داشت و تکلیف دادن فراتر از توان، ظلم است تصریح کرد: باید استعداد فرزندان و خانواده را شناخت و آرامآرام آنها را با عبادت و آداب دینی آشنا کرد. تربیت باید با محبت، تشویق و احترام همراه باشد تا عشق به عبادت در دل آنان شکل گیرد.
آیت الله هاشمی علیا افزود: گاهی در خانواده لازم است تفاوت میان فرزندان در تقوا و ادب را در رفتار پدر و مادر نشان داد تا اثر تربیتی داشته باشد. اظهار محبت بیشتر به فرزند مؤدب، خود پیام روشنی برای سایر اعضای خانواده دارد.
وی با استناد به روایتی از امام صادق(ع) گفت: خداوند وقتی بندهای را دوست بدارد، او را وارد بهشت میکند و از او راضی میشود، حتی اگر عبادتش اندک باشد. دین اسلام دین آسانی است و خداوند هیچگاه تکلیف طاقتفرسا بر دوش بنده نمیگذارد.
مؤسس مدرسه علمیه قائم (عج) در پایان، خاطرنشان کرد: تمام این تعالیم برای آن است که انسان هم خود و هم خانوادهاش را اهل سعادت دنیا و آخرت کند. اگر تربیت از کودکی آغاز شود، ثمره آن در جوانی ظاهر خواهد شد و نتیجهاش پرورش نسلی مؤمن، اهل علم، اخلاق و معرفت است.
انتهای پیام/
نظر شما