خبرگزاری حوزه |فاطمۀ زهرا، دختر رسول الله و امّ الائمه، سیده نساء عالمین، وجودی الهی و به تعبیر مقام معظّم رهبری " معمّای ناگشودۀ ذهن بشر و معارف بشری"، و "یک حقیقیت عظیم" است.
به راستی انسان در مواجهۀ با این حقیقت عظیم و سترگ متحیّر می ماند که چگونه بانویی، با وجود عمر کوتاهش، به اعلی مراتب کمال انسانی و الهی دست یافته و با استقرار بر بالاترین درجات کمال آفرینش، شایستگی الگو و اسوه بودن برای نه تنها جمیع زنان، بلکه جمیع مردان پس از خود تا قیام قیامت را دارا می شود؛ کما اینکه در بین مردان پس از او، نام دو تنی به چشم می خورد که ایشان را الگوی خود قرار دادند و حال آنکه این دو خود، دو امام دارای عصمت و علم الهی اند و خود الگویی نیکو برای همگان می باشند. ( بنابر نقلی که در کتاب غیبت شیخ طوسی آمده، امام موسی بن جعفر و امام مهدی (علیهم السّلام)، الگوی زندگی خود را حضرت صدّیقه طاهره (س) معرّفی کرده اند).
با ذکر این مقدّمه و در سطور پیش رو به سه فضیلت حضرت زهرا (س) که در قرآن بدان اشاره شده خواهیم پرداخت:
۱. سورۀ کوثر
بر طبق شواهد تاریخی، حدیثی و منابع تفسیری فریقین، پس از رحلت قاسم و عبد الله پسران پیامبر (ص) در سنین کم، طعنه های برخی از مشرکان مکّه آغاز شد. آن ها قصد داشتند تا ضمن اذیّت و آزار ایشان، مردم را هم از گردشان پراکنده سازند. امّا خداوند در برابر این طعنه ها، سورۀ کوثر را بر پیامبرش نازل و به ایشان یادآوری کرد که ما فاطمه (س) را که همان مصداق کوثر است به تو عطا کردیم و در حقیقت دشمنان تو و همان کسانی که تو را ابتر و بی دنباله می پندارند، خود ابتر و مقطوع النّسل اند.
اگرچه می توان برای کوثر معانی متعدّدی ذکر نمود، از جمله حوض یا نهری در بهشت، لاکن آن معنایی که نزد امامیّه شهرت داشته و منافاتی نیز با معنای حوض ندارد، همان فراوانی و استمرار نسل پیامبر اکرم (ص) از فرزندان معصوم زهرای اطهر (س)، و بقای ذُریّۀ رسول الله است. زیرا فلسفۀ نزول این آیات، ناظر به ابتر خواندن پیامبر توسط مشرکان و طعنه های آنان است و کوثر چیزی در برابر قطع نسل می باشد.
۲. سورۀ انسان
به گفته مورّخان، محدّثان و مفسّران قرآن کریم، آیات ۵ تا ۲۲ از سورۀ انسان یا دهر، دربارۀ منزلت و رفتار های پسندیده امام علی، حضرت فاطمه و حسنین (علیهم السّلام) نازل شده است. وفای به نذر، کمک به بینوا، یتیم و اسیر آن هم در شرایطی که خود گرسنه بودند و با نیّت تقرّب به پروردگار، از جمله رفتار های ارزشمند این معصومان بود که سبب گردید تا خداوند متعال منزلت کار های آنان را در این آیات بیان نماید.
در شأن نزول آیۀ اطعام آمده است هنگامی که امام حسن و امام حسین بیمار شدند، امیر مؤمنان علی بن ابیطالب و حضرت فاطمه برای شفای آنان نذر کردند تا روزه بگیرند. بنابر روایتی از امام صادق، حضرت علی بعد از بهبودی فرزندان و در حالی که به همراه همسرش روزه بودند، مقداری آرد گندم و روغن یا جو برای افطار تهیه کردند و حضرت فاطمه با آن آرد غذایی آماده کرد. آنان غذا را در همان روز به مسکین، یتیم و اسیری که به در خانه آمده بودند، بخشیدند و خود بدون افطار ماندند، اما به امر الهی برای آنان طعامی از بهشت نازل گردید. اگرچه در افواه مردم مشهور آن است که ماجرای روزه داری اهل بیت و انفاق آنان در سه روز اتّفاق افتاده است، اما باید دانست که این روایت از طریق عبدالله بن عباس به منابع شیعه راه یافته و محتوای آن نیز با روایات دیگر که از طریق اهل بیت است، سازگاری ندارد. بنابراین طبق گزارشهای حدیثی و تاریخی معتبر از جمله گزارش ابن سلیمان( م۱۵۰ ق )، قمی (قرن ۳ ق ) و شیخ مفید( م۴۱۳ ق) ماجرای اطعام در یک روز و آن هم در روز ۲۵ ذیالحجه واقع شده است.
۳. آیه تطهیر
از دیگر آیات ناظر به مقام برجستۀ حضرت فاطمه، آیۀ ۳۳ احزاب مشهور به آیۀ تطهیر است. آیهای که در آن ارادۀ تکوینی خداوند بر عصمت و منزّه بودن اهل بیت از گناه و معصیت بیان شده است. خدای متعال در این آیه آن حضرت را مصداق اهل بیت و جزء معصومان دانسته و دربارۀ آنان میفرماید: به درستی که خداوند اراده کرده است تا پلیدی را از شما اهل بیت دور گرداند و شما را از هر عیب پاک نگاه دارد.
طبق شواهد منابع فریقین، شأن نزول این آیه اهل بیت و مخاطب آنها تنها رسول الله، امیر مؤمنان علی، حضرت فاطمۀ زهرا، امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) بودند. پیامبر اعظم(ص) آنان را فراخواند و عبای خود را بروی آنان انداخت و دستهای خود را بلند کرد و فرمود: پروردگارا اینان خاندان و حامیان من هستند. در این هنگام آیۀ تطهیر نازل گردید و در آن ارادۀ خداوند بر تطهیر و پاکی اهل بیت از رجس اعلام شد. آن حضرت بعد از نزول آیۀ تطهیر تصریح کردند که اهل بیت من از گناه پاک هستند و خداوند سبحان پلیدی را از آنان برداشته است. ایشان شش ماه هر صبح به در خانه امیرمؤمنان و فاطمه میرفت و ضمن آن که برای آنان درود میفرستاد آیۀ تطهیر را نیز تلاوت مینمود.
در پایان باید گفت که آنچه ذکر گردید تنها گوشه ای از فضائل بی شمار صدّیقۀ طاهره، حضرت فاطمۀ زهرا ( سلام الله علیها ) است. عالم، فقیه و اصولی بزرگ، آیت الله غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی)، در ابیاتی که در مدح حضرت فاطمه سروده، اینگونه بیان میکند:
ناطقۀ مرا مگر روح قُدُس کند مدد تا که ثنای حضرت سیده النسا کند مفتقرا متاب رو از در او به هیچ سو زانکه مس وجود را فضّۀ او طلا کند
منبع: کتاب صدیقۀ شهیده، تاریخ زندگانی و مقتل حضرت زهرا (س) اثر محمد جواد یاوری سرتختی، انتشارات جامعۀ الزهرا
سید امیررضا موسوی فر
نظر شما