به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، به بهانه ایام ولادت حضرت زهرا(س) که هنوز زمانی از آن نگذشته است، فرصت را مغتنم شمرده تا به بحث گفتمان الگوی زن مسلمان بپردازیم.
گفتمان الگوی زن مسلمان ایرانی نه صرفاً به عنوان یک مسئله فرهنگی، بلکه به مثابه یک «راهبرد تمدنی» مورد توجه قرار گرفته است، این الگو، که هسته مرکزی آن «مدیریت خانواده و تربیت نسل» است، با دو چالش بنیادین یعنی نارسایی ساختارهای حکمرانی در حمایت از نقش مادری و لزوم بازنگری در ادبیات فقهی برای فراگیر کردن سبک زندگی اسلامی روبرو است.
از انسانسازی تا تمدنسازی؛ رسالت حماسی مادر
از منظر اندیشه اسلامی، رسالت زن و مادر، فراتر از یک نقش صرفاً زیستی یا عاطفی، یک مأموریت استراتژیک در سطح تاریخسازی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی، این نقش را «مدیریت خانه» و «خانهبانی» تعریف میکنند؛ مدیریتی که متصدی تربیت انسانهای شایسته و ایجاد سکینه و آرامش در محیط خانواده است؛ این نقش، به تعبیر برخی کارشناسان حوزوی، اولین و مهمترین لایه از سهلایه نقشآفرینی زن، انسانسازی است.
این انسانسازی موفق، در نهایت به «جامعهسازی» و سپس به «تمدنسازی» منجر میشود. بنابراین، اگر زنجیره تربیت در مبدأ آن (رحم مادر و محیط خانه) دچار گسست شود، عملاً روند تمدنسازی متوقف خواهد شد؛ این مسئله، در شرایط کنونی جامعه که با تهدید جدی جمعیت و نسل روبروست، وجه حماسی یافته و کارشناسان آن را «جهاد اولویتدار» و «بزرگترین رسالت زن مسلمان امروز» میدانند.
حجت الاسلام سید محمدصادق ابطحی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت اصفهان، در این راستا تأکید میکند: امروز بزرگترین وظیفه یک زن در جامعه اسلامی، بحث فرزندآوری و تربیت نسل انقلابی و اسلامی است و اگر در این وظیفه کوتاهی شود، در همه موارد دچار مشکل خواهیم شد. سعادت و شقاوت انسان نیز در رحم مادر رقم میخورد.
وی می افزاید: کوتاهی در این امر، تبعات جبرانناپذیری بر کل ساختار اجتماعی و سیاسی کشور خواهد داشت؛ این رویکرد، زن را از موجودی منفعل و محصور در خانه خارج کرده و به او جایگاه فرمانده سنگر اصلی را اعطا میکند؛ سنگری که محل تولید اصلیترین سرمایه جامعه، یعنی انسانِ رشدیافته است.
چالش حکمرانی و بحران «توازن نقشها»
این کارشناس تاکید می کند:با وجود تأکید بر نقش محوری مادر، جامعه با یک پارادوکس بزرگ مواجه است؛ ساختارهای اداری، اقتصادی و اجتماعی، عمدتاً بر اساس الگوی مردسالارانه طراحی شدهاند و هیچ حمایتی از نقش مادری صورت نمیدهد و همین امر، «بحران توازن نقشها» را به وجود آورده است.
وی ادامه می دهد: بسیاری از تحلیلگران و مدیران امور بانوان، صراحتاً بزرگترین چالش در مسیر ایفای نقش مادری را «اشتغال تماموقت بیرون از خانه» عنوان میکنند؛ چرا که زن مدیر، وقتی تمام انرژی خود را صرف محیط کار اداری میکند، دیگر نمیتواند وظایف مدیریتی و تربیتی خود را در محیط خانه به درستی ایفا نماید و این مسأله، آسیب جدی به نسل و فرزندان وارد میکند.
حجتالاسلام محسن طالبپور، رئیس مجمع بسیجیان استان اصفهان، در تحلیل این چالش امنیتی میگوید:بعضی تئوریپردازان آمریکایی مطرح میکنند که اگر چند سال صبر کنیم که جمعیت ایران پیر شود و نیروی رزمنده جوان نداشته باشد، میتوانیم با یک حمله محدود، نظام جمهوری اسلامی را شکست دهیم؛ لذا زنان باید به این بُعد امنیتی مأموریت مادری توجه کنند. بنابراین، راهکار نه در خانهنشین کردن زن، بلکه در اصلاح ساختارهای حکمرانی است.
وی ادامه میدهد: رهبر معظم انقلاب تصریح دارند که قوانین و ساختارها باید به گونهای تغییر کند که حضور اجتماعی و علمی زن، او را از نقش اصلی خود باز ندارد؛ این اصلاح، باید از سطح «تکریم ظاهری» فراتر رفته و به یک «راهبرد ملی» در سیاستگذاریهای کلان تبدیل شود؛ در این راستا، حضور زنان در سطوح «سیاستگذاری، تصمیمسازی و تثبیت سازمانها» ضروری است تا خود آنان قوانین را به نفع توازن میان کارآمدی اجتماعی و سلامت خانواده تدوین کنند.
الگوی کوثر؛ تلاقی جهاد و عفاف
این کارشناس دینی خاطرنشان می کند: هویت زن مسلمان، در پرتو الگوی حضرت زهرا (س)، بر پایه تلاقی دو مفهوم عفاف و جهاد شکل میگیرد. عفاف، به معنای حفظ کرامت و حریمی است که امکان حضور مؤثر و قدرتمند در عرصههای اجتماعی را بدون آسیبپذیری فراهم میآورد.
رهبر انقلاب در این باره میفرمایند: آن چیزی که اسلام خواسته است، این است که زن با حفظ عزت خود، با حفظ حجاب و عفاف خود، در متن و مرکز حضور داشته باشد.عفاف، در حقیقت، همان «سپر و حفاظی» است که به زن امکان میدهد تا در میدانهای بزرگ سیاسی و اجتماعی حضور فعال داشته باشد، بدون آنکه هویت او ابزاری شود.
حجتالاسلام طالبپور، در تبیین مدیریت آرامش درونی خانه، تأکید میکند: زن باید خودش را عامل آرامش بداند و تلاش کند پمپاژ آرامش در محیط خانواده داشته باشد؛ و زن و شوهر باید خودشان مشوق و کمککار هم در معنویت باشند.از سوی دیگر، حفظ آرامش و معنویت خانه در دنیای پرهیاهوی امروز، نیازمند «جهاد» است؛ این جهاد، مقابله با «از بیرون رنگ گرفتن» است.
کارشناسان میگویند: هنگامی که زن به جای پیروی از موازین دینی، چشم خود را به تبلیغات مسموم، چشم و همچشمیها و مدگراییهای خارج از خانه میدوزد، معنویت از کانون خانواده رخت برمیبندد؛ تنها با تقویت معنویت، اخلاق و تقوا، میتوان محیط خانه را به محل تولید انسانهای تراز تمدن اسلامی تبدیل کرد.
الگوی زن مسلمان ایرانی، یک الگوی جامع است که هم کرامت ذاتی (عفاف و خانواده) و هم کارآمدی اجتماعی (حضور فعال و حکمرانی) را در بر میگیرد؛ تحقق این الگو، نیازمند فراتر رفتن از شعارها و حل چالشهای عینی است؛ از یک سو، اصلاح ساختارهای اداری و قانونی به نفع نقش مادری و از سوی دیگر، تحول در مبانی فقهی و پژوهشی برای تدوین یک سبک زندگی کاربردی و عمیقاً معنوی و در نهایت، پیشرفت این الگو، ضامن پیشرفت و تکامل تمدن نوین اسلامی خواهد بود.
گزارش از حدیثه وهابی
نظر شما