معاویه؛ دشمنی که حتی نام علی(ع) را تحمل نمی‌کرد

پرسش:

آیا معاویه از نام گذاری به نام علی(علیه السلام) منع می نمود؟!

پاسخ اجمالی:

به امام علی(ع) خبر دادند خداوند به عبدالله ابن عباس پسری داده، حضرت برای تبریک نزد وی رفتند و فرمودند: نامش را چه گذاشته ای؟ ابن عبّاس گفت: روا نیست که من، پیش از شما، او را نام گذاری کنم. امام نوزاد را علی و کنیه اش را ابو الحسن قرار دادند. هنگامی که معاویه به قدرت رسید، به ابن عبّاس گفت: حقّ گذاشتن نام و کنیه علی را بر فرزندانتان ندارید. من این فرزندت را ابو محمّد کنیه دادم.

پاسخ تفصیلی:

مبرّد در الکامل ـ به نقل از ابو العبّاس ـ آورده: درباره علی بن ابی طالب ـ که رحمت خدا بر او باد ـ روایت شده است که وی در هنگام نماز ظهر، عبد الله بن عبّاس را ندید. به یاران خود فرمود: «چرا ابن عبّاس نیامده است؟».

گفتند: بچّه دار شده است.

هنگامی که علی(علیه السلام) نماز را خواند، فرمود: «نزد ابن عبّاس برویم».

آن گاه، نزد وی رفت و به وی تبریک گفت و فرمود: «خداوندِ بخشاینده را شکر می گزارم. خداوند در آنچه به تو داده است، برای تو برکت قرار دهد. نامش را چه گذاشته ای؟».

ابن عبّاس گفت: آیا رواست که من، قبل از تو، وی را نام گذاری کنم؟

ابن عبّاس، بچّه را خواست و نزد علی(علیه السلام) آورد. علی(علیه السلام) بچه را گرفت و کام وی را برداشت و برایش دعا کرد. سپس او را به ابن عبّاس برگرداند و فرمود: «آن را بگیر، ای پدر پادشاهان! او را علی نامیدم و کنیه اش را ابو الحسن قرار دادم».

هنگامی که معاویه به قدرت رسید، به ابن عبّاس گفت: حقّ گذاشتن نام و کنیه علی را [بر فرزندانتان] ندارید. من این [فرزندت] را ابو محمّد کنیه دادم.

و عادت بر این جاری شد (۱) [که کسی به نام و کنیه علی، نام گذاری نشود].

در لسان المیزان آمده: علی بن جهم بن بدر بن محمّد بن مسعود بن اسد بن ادینه ساجی [شاعر روزگار متوکّل]، مشهور به دشمنی با علی و اهل بیت(علیهم السلام) بود و آنان را بسیار تحقیر می کرد.

گفته اند: وی پدرش را به خاطر آن که او را علی نامیده بود، لعن می کرد.(۲).(۳)

پی نوشت ها:

(۱). در حلیة الأولیاء،(ج۳، ص۲۰۷)، از جعفر بن سلیمان، نقل است که گفت: علی بن عبد الله بن عبّاس، کُنیه «ابو الحسن» داشت. وقتی پیش خلیفه عبد الملک رفت، عبد الملک به وی گفت: نام و کنیه ات را عوض کن؛ چون من تاب نام و کنیه ات را ندارم. علی گفت: نامم را نه، ولی کنیه ام را می توانی ابو محمّد صدا کنی، و کنیه اش را تغییر داد.

(۲). لسان المیزان، ج ۴، ص ۲۱۰، الرقم ۵۵۸.

(۳). گرد آوری از: دانش نامه امیرالمؤمنین، محمّد محمّدی ری شهری، سازمان چاپ و نشر دار الحدیث، قم، ۱۳۸۶هـ ش، چاپ اوّل، ، ج۱۲، ص ۴۸۳.دانش نامه امیرالمؤمنین(ع)، ج ۱۲، ص ۴۸۳.

منبع: آئین رحمت