به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست علمی بزرگداشت مرحوم آیت الله محمد واعظزاده خراسانی و بازخوانی اندیشههای نوین علمی در دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی برگزار شد. برگزاری این نشست مقدمهای بر برگزاری کنگره بازخوانی اندیشههای علامه واعظزاده خراسانی و معرفی رویکردهای نوین او در تحلیل مسائل فقهی، کلامی و اجتماعی بود.
رویدادی که با حضور جمعی از استادان، پژوهشگران و علاقهمندان به علوم دینی و انسانی، فرصتی برای بررسی و تبیین میراث علمی این شخصیت برجسته را فراهم آورد . این کنگره با محوریت تحلیل حیات شیخ طوسی از دیدگاه آیت الله واعظزاده خراسانی و نیز نگاهی به موسوعه القرانیه الکبری یا المعجم فی فقه لغته القرآن و سربداغته میراث علمی یک استاد را گرامی داشت و فرصتی برای بازاندیشی در مفاهیم کلیدی علوم انسانی و اسلامی فراهم آورد.
اندیشه آیت الله واعظ زاده، تلفیقی از عقلانیت، انصاف علمی، توجه به کاربرد عملی و روحیه گفتوگوست و میتواند راهنمایی برای پژوهشهای نوین و سیاستگذاریهای فرهنگی و صنعتی در جهان معاصر باشد.
مرحوم آیت الله محمد واعظزاده خراسانی با سابقهای غنی در پژوهشهای فقهی، کلامی و تاریخی، از جمله شخصیتهای اثرگذار در عرصه علوم اسلامی معاصر به شمار میرود. ویژگی شاخص آثار او، تلفیق نگاه تحلیلی و تقریبی در مطالعات مذهبی و تکیه بر عقلانیت، انصاف علمی و گفتوگوی میانمذهبی است. توجه به انسجام فکری و تطبیق آموزههای دینی با نیازهای جامعه باعث شد که میراث او نه تنها در حوزههای نظری، بلکه در زمینههای کاربردی نیز الهامبخش پژوهشگران امروز باشد.
دکتر صادق واعظزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این نشست به مفهومشناسی صنعت در قرآن بر اساس المعجم آیت الله واعظزاده خراسانی پرداخت. واعظزاده با بررسی تحول تاریخی و فلسفی مفهوم صنعت گفت: در جهان معاصر، صنعت معمولاً به فعالیتهایی اطلاق میشود که طی آن کالا یا خدمات تولید میشود و به نوع سخت و نرم تقسیم میشود.
وی با اشاره به نگرش فیلسوفان اسلامی و متأخرین، از جمله ابنسینا، خواجه نصیر، اخوانالصفا، ابنخلدون و ملاصدرا، گفت: صنعت از دیرباز به معنای فعالیتی خاص همراه با علم و مهارت یا توانشی درونی بوده و تنها پس از انقلاب صنعتی به مفهوم تولید ماشینی محدود شد.»
دکتر واعظزاده افزود: بازخوانی این تاریخ و پژوهش در مفهوم قرآنی صنعت، با بهرهگیری از منابع مستند مانند «المعجم فی فقه لغة القرآن و سر بلاغته»، امکان فهم وسیعتر و عمیقتر از صنعت را فراهم میآورد و در توسعه صنعت و شاخصسازی برای ارزیابی آن مفید است.»
وی خاطرنشان کرد: «واژه «صنع» در قرآن کریم به معنای ساختن و احداث آمده و اعمال الهی و انسانی که با هدفمندی، علم، مهارت و دقت انجام میشوند، تحت این مفهوم قرار دارند. در قرآن، صنعت هم در حوزه مادی مانند ساخت کشتی نوح یا آفرینش کوهها و هم در حوزه معنوی و اجتماعی مانند تربیت، مدیریت، عبادت و رفتار اخلاقی، جلوهگر است.» به گفته دکتر واعظزاده، مفهوم صنعت در قرآن از نظر ارزشی ذاتاً خنثی است؛ ارزش آن به نیت و جهتگیری عملکننده وابسته است.
دکتر افتخار دانشپور، عضو هیئت علمی دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی هم با ارائه مقاله ای تحت عنوان «تبیین ظرفیتهای ارزشمند تقریبی در تحلیل حیات شیخ طوسی در نگاه آیت الله واعظزاده خراسانی» با تأکید بر اهمیت بازخوانی تاریخ فقه امامیه گفت: شیخ طوسی از برجستهترین فقهای امامیه در سدههای چهارم و پنجم هجری است و حیات علمی او، الگویی نو برای تاریخنگاری تقریبی و گفتوگوی بینمذهبی فراهم میآورد.
وی با بررسی رساله مرحوم واعظزاده خراسانی درباره حیات شیخ طوسی، روش تحلیل گفتمان انتقادی را به عنوان چارچوب نظری معرفی و تاکید کرد: آیت الله واعظزاده با بهرهگیری از منابع معتبر شیعه و اهل سنت، توانسته روایتی منصفانه و عقلانی ارائه دهد. این رویکرد، علاوه بر پاسخ به شبهات تاریخی، ظرفیتهای عقلانی و اخلاقی سنت امامیه را آشکار میکند و الگویی برای تاریخنگاری تقریبی در جهان اسلام فراهم میسازد.
دانش پور در ادامه گفت: آیت الله واعظزاده حیات شیخ طوسی را در سه دوره تاریخی بررسی کرده است: از ولادت تا هجرت به بغداد، از اقامت در بغداد تا هجرت به نجف، و از استقرار در نجف تا وفات. در هر دوره، شبهات و ابهامات تاریخی با استناد به منابع دقیق و رویکردی منصفانه پاسخ داده شده است. این تقسیمبندی امکان تحلیل منسجم و پاسخگویی هدفمند به مسائل هر دوره را فراهم میآورد و نشاندهنده التزام به اخلاق پژوهش و انصاف علمی است
انتهای پیام
نظر شما