به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجتالاسلاموالمسلمین سیدسجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در پنل شخصیت سیاسی و اجتماعی آیتالله میلانی، با تأکید بر ضرورت بازخوانی دقیق و مستند سیره سیاسی علما، اظهار داشت: سخن گفتن از سیره سیاسی یک فقیه بزرگ، به معنای بررسی یک موضع یا رفتار مقطعی نیست، بلکه باید مجموعه اندیشهها، مواضع و کنشهای او در طول عمر علمی و اجتماعیاش، مبتنی بر اسناد معتبر و قطعی، مورد تحلیل قرار گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی گفت: اگرچه پیش از این درباره آیتاللهالعظمی میلانی مطالعه و شنیدههایی داشتم، اما مباحث امروز، تلقی عمیقتر و دقیقتری از شخصیت و سیره ایشان برای من ایجاد کرد و امیدوارم فضای غربتی که نسبت به این مرجع بزرگ وجود دارد، در آینده بیش از پیش کاهش یابد.
رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی با اشاره به چالشهای نظری در بحث سیره، تصریح کرد: در مبانی دینی ما، سیره حتی سیره سیاسی معصومان کمتر بهصورت تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته است؛ در حالی که سیره، بهویژه در حوزه سیاست و حکومت، باید در کنار ادله فقهی و با نگاه کلان مورد توجه قرار گیرد، نه با تکیه بر روایتهای جزئی، مبهم یا غیرقطعی.
وی افزود: مواجهه با طاغوت، عدم تمکین به حاکم جائر، و تلاش برای قدرتیابی در مسیر تحقق حاکمیت دین، از مسائلی است که نمیتوان آنها را با استناد به یک یا دو روایت محدود تحلیل کرد، بلکه باید قاعدههای کلی و سیره مستمر را مبنا قرار داد.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی با بیان اینکه فهم سیره، بدون توجه به بستر زمانی و زمینهای ممکن نیست، گفت: رفتار و گفتار هر شخصیت باید در کانتکست تاریخی خود فهم شود. تفاوت مواضع در شرایط مختلف، به معنای تناقض نیست، بلکه نشانه درک درست از مقتضیات زمان است.
بررسی دیدگاه آیتالله میلانی درباره ولایت فقیه در آثار فقهی
وی به بررسی دیدگاه آیتالله میلانی درباره ولایت فقیه پرداخت و اظهار داشت: از جمله معدود مواضعی که ایشان بهصورت مستقیم وارد بحث ولایت فقیه شدهاند، مباحث مطرحشده در کتاب خمس است. آیتالله میلانی در این اثر، چند روایت مهم را بررسی میکند و با دقت سندی و دلالی، به امکان استدلال بر ولایت فقیه از برخی از این روایات میپردازد.
رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی افزود: در تحلیل روایت مجاری الامور، ایشان با وجود طرح اشکالات، در نهایت تصریح میکند که تعبیر علما بالله منحصر به شخص خاصی نیست و میتواند شامل فقهای امامیه نیز بشود. همچنین در روایت حوادث واقعه، با پذیرش سند و دلالت، دایره رجوع به فقیه را گسترده و ناظر به اموری میداند که نیازمند ولی امر است.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی تأکید کرد: اگرچه آیتالله میلانی در این مباحث، تعیین تکلیف نهایی و صریح در قالب اصطلاحات متأخر ارائه نمیکند، اما مجموع تعابیر و تحلیلهای ایشان، از تمایل جدی به پذیرش نقش حاکمیتی فقیه حکایت دارد.
وی با اشاره به سیره عملی آیتالله میلانی، خاطرنشان کرد: فعل ایشان از روشنترین بخشهای سیره سیاسی اوست. آیتالله میلانی فقیهی صریح، جدی و بدون مسامحه بود و در مواجهه با طاغوت، همواره در صف نخست قرار داشت. حتی نقل شده است که در نجف، در مبارزه با استعمار انگلیس، با فرزند مرحوم آخوند خراسانی همکاری داشته است.
رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: ارادت عمیق ایشان به امام خمینی(ره)، نوع مواجههاش با رژیم پهلوی، عدم پذیرش پیشنهادهای حکومتی پس از رحلت آیتالله بروجردی برای قرار گرفتن در برابر امام، موضعگیری قاطع در ماجرای فاجعه فیضیه، اعتراض به لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، عدم برگزاری مراسم نوروز در اعتراض به جنایات رژیم، و حمایت گسترده از مبارزان و انقلابیون، همگی نشاندهنده روحیه انقلابی و ضدسازش ایشان است.
وی افزود: آیتالله میلانی، همزمان با امام خمینی(ره)، خطر نفوذ آمریکا و اسرائیل را گوشزد میکرد و حتی با وجود فشارها، برای حمایت از امام به تهران سفر کرد و نقش مؤثری در ایجاد نوعی مصونیت برای ایشان ایفا نمود.
رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی در ادامه، به برخی شبهات درباره سالهای پایانی عمر آیتالله میلانی اشاره کرد و گفت: هرچند در سالهای آخر، به دلایل مختلف از جمله بیماری، فشارهای ساواک و شرایط امنیتی، حضور اجتماعی ایشان کمرنگتر شد، اما این به هیچوجه به معنای فاصله گرفتن از رویکرد انقلابی نبود.
وی تصریح کرد: شواهد و اسناد نشان میدهد که ایشان حتی در همان سالها نیز فعالیتهای عمیق و اثرگذار خود را در حوزه تربیت، فرهنگسازی و پشتیبانی از جریان دینی ادامه میداد و کاهش ظهور بیرونی، ناشی از شرایط تحمیلی بود، نه تغییر مبنا.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی همچنین به مواضع آیتالله میلانی در قبال برخی جریانهای فکری از جمله حسینیه ارشاد اشاره کرد و گفت: مواجهه ایشان با این جریان، برخاسته از دغدغه صیانت از مسیر اصیل انقلاب اسلامی و جلوگیری از انحراف یا حاشیهسازی در نهضت بود.
وی تأکید کرد: با توجه به مجموع اقوال و افعال آیتاللهالعظمی میلانی، تردیدی در انقلابی بودن این فقیه بزرگ وجود ندارد. نوع مواجهه ایشان با ولایت، حاکمیت، جامعه و طاغوت، نشاندهنده تلاش مستمر برای زمینهسازی حاکمیت اسلام و راهبری جامعه در چارچوب دین است.
انتهای پیام/
نظر شما