آنک شب قدر؛ شبی به روشنی هرچه روز؛ روزی برای روزه داری؛ رازی برای ماندگاری؛ و رمزی برای بازگشودن قفل تمام مشکلات جان و جهان.
آنک شب قدر؛ و قدر دلهای بی تاب و بی قرار حضرت رب؛ قلبهای مالامال از شور و شوق او که در خلوتکده این شب ستاره باران، سوز و سودای دیگر دارند و شید و شفق را به میهمانی آفتاب فراخوانده اند.
شب قدر، بزرگترین فضیلت زمانیِ هستی و والاترین دقایق عرفانیِ مستی در خمخانه عشق الهی است.
شب قدر، شب آمرزش گناهان است.
در منهج الصادقین در تفسیر سوره ((قدر)) از پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) روایت شده كه فرمودند: ((هر كس شب قدر را احیا دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامى گناهانش آمرزیده مى شود.))
شب قدر،قلب ماه رمضان است
در روایتى مى خوانیم كه امام صادق (علیه السلام ) فرمود: ((از كتاب خدا استفاده مى شود كه شماره ماه هاى سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سر آمد ماه ها، رمضان است و قلب ماه رمضان ، لیلة القدر است .))( .تفسیر نور الثقلین ، ج 5، ص 918؛ و نیز رك : مجمع البیان .)
شب قدر،سرور شبهاست
پیامبر خاتم فرمود: ((لیلة القدر سیدة اللیالى ))( بحار الانوار، ج 40، ص 54.) شب قدر، سرور شبهاست .
شب قدر،از هزار ماه بهتر است
(لیلة القدر خیر من الف شهر) و در صحیفه سجادیه (دعاى 44) آمده است كه فضل لیلة واحدة من لیالیه ، على لیالى الف شهر و سماها، لیلة القدر(الصحیفه السجادیه ، ص 66 و مصباح المتهجد، ص 607. و خداوند یكى از شب هاى ماه رمضان را بر شب هاى هزار ماه برترى داد و آن شب با فضیلت را شب قدر نامید.)
از امام زین العابدین (علیه السلام ) روایت شده كه فرمود: خدا به رسول خود محمد (صلى الله علیه و آله و سلم ) گفت : آیا مى دانى براى چه شب قدر از هزار ماه برتر است ؟ اظهار داشت : نه . خداوند فرمود: براى این كه در این شب ، فرشتگان و روح به اذن بارى تعالى هر امرى را فرود مى آورند.
و براستی چرا شب قدر بهتر از هزار ماه است ؟
از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است : هنگامى كه ماه رمضان نزدیك شد - در ایامى كه سه روز از ماه شعبان باقى بود - به بلال گفت : مسلمانان را به مسجد بخوان و چون گرد آمدند، بر فراز منبر رفت و پس از حمد و ثناى الهى فرمود: اى مردم ! پروردگار این ماه را به شما اختصاص داده است ، آن سید ماههاست و در آن شبى است كه از هزار ماه نیكوتر است .( نور الثقلین ، ج 5، ص 618.)
و براستی چگونه و به چه دلیل و علتی شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر و به قدر عمری طولانی، پرتو افکن روح و جان انسانی است؟ منظرها متنوع و نگاهها مختلف است.( مثلا زمخشرى در كشاف مى گوید: ارتقاى فضیلت شب قدر تا این حد، علتش وجود مصالح دینى است ، از قبیل نزول ملائكه و روح و تفضیل هر امرى از روى حكمت .)
عمل نیك در این شب از هزار ماهى كه در آنها شب قدر نباشد بهتر است و در این خصوص ، روایت زیر قابل دقت است :
راوى از امام صادق (علیه السلام ) سوال مى كند: چگونه ممكن است شب قدر از هزار ماه بهتر باشد؟
امام (علیه السلام ) فرمودند: العمل فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر.( یعنى عمل در شب قدر بهتر از عمل در هزار ماهى است كه شب قدر در آن نباشد.)
از امام زین العابدین (علیه السلام ) روایت شده كه فرمود: خدا به رسول خود محمد (صلى الله علیه و آله و سلم ) گفت : آیا مى دانى براى چه شب قدر از هزار ماه برتر است ؟ اظهار داشت : نه .
خداوند فرمود: براى این كه در این شب ، فرشتگان و روح به اذن بارى تعالى هر امرى را فرود مى آورند.( الكافى ، ج 1، ص 248 و بحار الانوار، ج 25، ص 80.)
نزول قرآن در آن شب .
شب قدر
عبادت یك شب پیروان پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) از سلطنت هزار ماه بنى امیه - كه تقریبا هشتاد و اندى سال مى شود - برتر است.( رك : محمد ثقفى تهرانى ، تفسیر روان جاوید و على بن ابراهیم قمى ، تفسیر قمى .)
نقل است كه پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) نام چهار تن از عابدان (یحیى ، زكریا، حزقیل و یوشع ) را بر زبان جارى كرد و فرمود: ((اینان هشتاد سال، خدا را پرستیدند و لحظه اى هم از یاد او غافل نشدند و مرتكب گناه نگردیدند.)) حضار تعجب كردند. جبرئیل ((سوره قدر)) را فرود آورد.( ملا محسن فیض كاشانى ، تفسیر صافى ، ج 5. شب قدر، بزرگترین فضیلت زمانیِ هستی و والاترین دقایق عرفانیِ مستی در خمخانه عشق الهی است.)
باشد که به مدد حضرت حق به درک حقیقت این شب عزیز نائل آییم و قدرِ «قدر» را دریابیم و درّ یابیم!
آمین یا رب العالمین!)
ابوبكر ورّاق گوید: ملك سلیمان هزار ماه بود و ملك ذوالقرنین هزار ماه و كسى كه در شب قدر خدا را عبادت كند، از ملك و سلطنت آن دو بهتر است .
ثعلبى گوید: پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) به یاران خود فرمودند: در بنى اسرائیل ، عابدى مى زیست كه ((شمعون)) نام داشت ، وى هزار ماه ، سلاح بست و در راه خدا نبرد كرد. صحابه گفتند: آیا ما نیز با این عمر كوتاه به چنین سعادتى نائل خواهیم شد؟ كه سوره قدر نازل گردید.
شب قدر از هزار ماه بهتر است، زیرا بر امتهاى پیشین، هزاران ماه گذشت و آنان در تاریكى ها و گمراهى ها به سر مى بردند.
نزول قرآن در این شب
طبق روایات موجود، مجموع قرآن ، كه معجزه جاوید رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) است ، در شب قدر دفعتا به صورت یك روح از لوح محفوظ به آسمان دنیا یا بیت المعمور و یا قلب پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) نازل شده است .
سوره قدر
نامگذارى یكى از ((سور قرآن )) به نام قدر (سورة القدر)، گویاى فضیلت و اهمیت این شب است.
شب مبارك
شب قدر شبى مبارك و فرخنده است ، چون قرآن كه بهترین خیرات و بركات است ، در این شب نازل شده است : (انا انزلناه فى لیله مباركة .)