به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده مسئول مرکز موضوع شناسی احکام فقهی در نسشت ضرورت موضوع شناسی در احکام» که در سالن بخش حوزوی بیست ودومین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد با اشاره به موضوع احکام فقهی گفت: موضوع فقه و احکام دینی افعال مکلفین است یعنی کارهایی که انجام می دهند در واقع باید‌ها و نبایدهای رفتاری فقه و احکام دینی است و وظیفه ما را نسبت به افعالمان مشخص می کند.
*کاربرد فقه از تولد تا مرگ
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده با بیان اینکه افعال مکلفین بسیار زیاد می باشد و احکام از آغاز تولد تا پایان حیات ادامه دارد گفت : فقه واحکام دینی براساس فعلی که از انسان صادر می شود، حکم صادر می‌کند در واقع همانطور که امام راحل فرمودند «فقه تئوری کامل انسان و جامعه از گهواره تا گور است»یعنی فقه و احکام دینی تئوری واقعی است و فرضی نیست و برای اداره انسان و جامعه می‌باشد و محدود به زمان نیست بلکه از آغاز تا پایان حیات بشر می‌باشد.
این استاد احکام افزود: به هر حال هر موضوع شرعی یک احکامی دارد، یعنی هیچ حکمی بدون موضوع نخواهد بود اگر گفته میشود آن کار باید انجام شود یا این کار انجام نگیرد، این میشود موضوع که هر کدام ممکن است مصادیقی داشته باشند.
وی در تعریف موضوع شناسی گفت: «موضوع شناسی» برای مسائلی ا ست که ابهام دارند و تبیین مصادیق برای مکلفین است بتوانند وظیفه خود را به درستی بشناسند و در حقیقت اگر موضوع روشن نشود، حکمی صادر نخواهد شد در واقع فتوا و حکم براساس آن موضوع است،
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده به اهمیت شناخت موضوع پرداخت و گفت: ضرورت شناخت موضوعات به جهت تبدیل به تغییری است که در طول زمان در موضوعات صورت می گیرد و موضوعات جدید و نوپیدا می‌گردد.
*احکام و اقتضا زمان
وی افزود: شما در عمر خودتان دیده‌اید برخی موضوعات در سابق مطرح نبوده، الان مطرح می‌باشد و یا در زندگی انسان نقشی نداشته، اما امروز نقش دارد به عنوان مثال، همین تلفن همراه که تقریباً همه در دست داریم، اگر به صد سال قبل برگردیم، موضوع وجود نداشته است، بنابراین نحوه کار با آن ، بهره برداری از آن ،دارای حکم شرعی است، یعنی موضوعی است که می تواند مصداقی برای احکام شرعی باشد.
مسئول مرکز موضوع شناسی احکام فقهی با تاکید براین که روز به روز موضوعات تبدیل و تغییر پیدا می‌کند به وسیله نقلیه در امروز و مرکب (حیوانات جهت محل و نقل)اشاره و اظهار داشت: امروز از حیوانات کمتر به این منظور استفاده می شود و وسیله‌های دیگری جایگزین شده است و یا بسیاری از مسائلی که در پزشکی مطرح می باشد که بسیار نو پیدا نو ظهور و جدید و قابل بحث است و دارای حکم خاص خود است.
*حکم عوض نمی‌شود و بلکه موضوع تغییر می‌کند
وی با بیان این اینکه، آنچه تغییر پیدا می کند احکام نیست، بلکه موضوعات است گفت: برخی تصورشان این است که احکام هم باید تغییر پیدا کند تا هماهنگ با زمان پیش برود ونیازهای جامعه را برطرف کند، گرچه ما یک سری احکامی داریم به عنوان احکام ثانویه که در مواقع اضطراری برای افراد خاص در موقعیت خاص مشخص می شود واین پویایی فقه را می رساندا
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده احکام شرعی به طور کلی ثابت وغیر قابل تغییر دانست وافزود: بحث تفاوت فتوا یک بحث علمی است که در تمام رشته‌های علمی تفاوت نظر وجود دارد و اختصاص به فقه ندارد و موجب پیشرفت علم هم هست و اگر این تفاوت‌ها نباشد، علم پیشرفت نمی‌کند، اما آنچه که تغییر پیدا می‌کند، موضوعات است وروز به روز تبدیل در آن صورت می گیرد.
وی در روشن شدن اینکه احکام ثابت است وتنها موضوع تغییر می‌کند، به حکم حضرت امام (ره) درباره بازی با شطرنج اشاره کرد و با تاکید بر اینکه سؤال کننده در مطلب خود گفته بود، این بازی از قمار خارج شده و صرفا یک بازی بدون برد و باخت است، امام (ره) حکم بر جایز بودن آن داد، تاکید کرد: پس این حکم نبوده که تغییر کرده بلکه موضوع دگر گون شده است و پاسخ سؤال ناظر برسؤال بود و امروز نیز باید برخی از موضوعات روشن شود تا بتوان در جامعه حکم دقیق را بیان کرد.
*فقه و پیشرفتهای علمی
مسئول «مرکز موضوع شناسی احکام فقهی»، با تاکید بر این مطلب که امروز به دلیل پیشرفتهای علمی وصنعتی تبدیل هایی صورت می گیرد که لازم است موضوعات شناخته شود به اهمیت این مرکز راهبردی علمی اشاره وگفت : بعضی از مواد خوراکی هست که از استخوان خوک به صورت ژلاتین تهیه میشود با توجه به اینکه خوک نجس و عین است، اما این مواد خوراکی استحاله شده حکم آن چیست؟ اینها باید در حوزه از لحاظ مصداقی ومفهومی بحث شود که آیا اصلا این استحاله هست یا خیر؟
*اسلام و خوردن حشرات
وی افزود: یا در اسلام خوردن حشرات حرام است، اما امروز در دنیا از حشره ای به نام«کوچولین» در رنگهای غذایی استفاده میشود، تکلیف مکلف چیست، اینها را باید شناخت و حکم را بیان کرد و اگر حکم را بیان نکنیم حرام خواری پیش خواهد آمد.
*رسالت سنگین دولت
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده وظیفه دولت را در این زمینه سنگین تر خواند و با توجه به اینکه بین حرام خوارگی و حرام خوراندن تفاوت دارد گفت: اگر دولت در این زمینه کوتاهی کند به عنوان حرام خوراندن در پیشگاه خدا مسئول است این حرام خوراندن صرفا مربوط به مسلمین نمی‌شود، بلکه دائره انسانی را در برمی گیرد.
وی در پایان به وظیفه مرکز موضوع شناسی احکام فقهی اشاره کرد و با تاکید براینکه این مرکز به دنبال شناخت موضوع است گفت: این مرکز با استفاده از توان متخصصین حوزوی ودانشگاهی موضوعات را شناسایی و در اختیار فقها قرار می دهد تا بتوانند به طور دقیق حکم خدا را استنباط کنند.
