به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام مهدی برهان مهریزی در کمیسیون هستی شناسی و معرفت شناسی همایش بین المللی اندیشه های علامه طباطبایی در المیزان، گفت: براساس ديدگاه علامه طباطبايي «مصحلت»، داراي وجودي واقعي است.
وی افزود: داشتن وجود واقعي، به‌معناي داشتن مابه ازاي خارجي نيست؛ درواقع «مصلحت» نه از مفاهيم ماهوي است که مابازاء در عالم خارج داشته باشد و نه از مفاهيم منطقي که مابازاء در عالم ذهن داشته باشد.
مدرس حوزه و دانشگاه، تصریح کرد: در حقیقت مفاهیم منطقی از جمله مفاهيم فلسفي است که منشأ انتزاع واقعي دارد.
حجت الاسلام مهریزی خاطرنشان کرد: اين مفسر بزرگ، عالم «تکوين» و «تشريع» را دو منشأ انتزاع و دو ظرف تحقق «مصلحت» معرفي ميکند.
وی خاطرنشان کرد: از عبارات الميزان، مي توان چند دليل براي اين ادعا استنباط کرد؛ اول اينکه «مصلحت»، امر وجودي و مستمري بوده که مقتضاي طبيعت اشياء است.
وی افزود: گذشته از اين، اگر «مصلحت» داراي وجودي واقعي نباشد، نبايد محور حقانيت و سازگار با «حق» باشد؛ هم چنين نبايد ملاک انتزاع مفهوم «حسن» باشد و حال آنکه اين‌چنين نيست.
این کارشناس حوزوی خاطرنشان کرد: درنتيجه داراي وجود واقعي است؛ ازآنجاکه وجود واقعي نتيجة هر فعل اختياري مورد تصديق انسان بوده، بديهي است که پشتوانة احکام و قوانيني که انسان را به آن نتيجه مي رساند نيز بايد داراي وجود واقعي بوده، مستقل از عالم ذهن و خارج وجود داشته باشد و اين پشتوانه همان «مصالح» و «مفاسد» واقعي هستند.
حجت الاسلام مهریزی بیان کرد: علامه همچنين از راه حکيمانه بودن فعل، اعم از فاعل الهي و غيرالهي نيز به وجود واقعي «مصلحت» پي برده است.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه در «الميزان» به مشکّک بودن مصلحت تصريح نشده است، اما ازآنجاکه «کمال» و «مصلحت» ترادف و تصادق دارند، مي توان «مراتب کمال» را دليلي بر «مراتب مصلحت» دانست؛ همچنين رحجان مرتبة مصلحت اخروي يا معنوي، بر مصلحت دنيوي و مادي و رحجان مصلحت ضروري بر مصلحت تحسيني، دليل روشني بر مراتب داشتن مصلحت است.
