جمعه ۲۳ آذر ۱۴۰۳ |۱۱ جمادی‌الثانی ۱۴۴۶ | Dec 13, 2024
نظریه علم دینی

حوزه/ نشست علمی بررسی «نظریه علم دینی» با حضور اساتید حوزه و دانشگاه صبح امروز در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزارشد.

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد مهدی گلشنی در این نشست علمی گفت: بحث علم دینی در ظرف 60 سال اخیر مطرح شده است و این بحث در گذشته وجود نداشته است.

وی افزود: امروز بحث کل نگری در بررسی علوم کنار گرفته شده است و هر دانشمندی این مباحث را به دیده خود می نگرد و کاری به نظر دیگران در این حوزه ندارد؛ در حقیقت در حال حاضر بحث اخلاق و ارزش ها از مباحث علمی نیز کنار گذاشته شده است.

گلشنی اظهارکرد: آثار سو علم سکولار شامل ابعاد مختلفی است که اولین آن کنار گذاشتن اخلاق و تخریب محیط زیست است که متاسفانه عموما این علم در این رابطه ساکت بوده است؛ در بعد نظری هم دارای مشکلاتی است که اولین آن علم زدگی است و فکر می کنند که همه چیز را باید علم جواب دهد.

استاد دانشگاه صنعتی شریف بیان کرد: علاج این علم زدگی این است که باید حدود و ثغور علم را مشخص کرد که اگر این کار را بکنیم می بینیم که دیگر علم همه جواب ها را نمی دهد؛ اگر علم را مطلق بدانیم دیگر جایی برای دین باقی نخواهد ماند.

این نظریه پرداز علمی کشور خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات علم سکولار بحران هویت است؛ یعنی ما نمی توانیم کاری کنیم و حاشیه زنی به متفکران غربی تنها کاری است که ما می توانیم انجام دهیم؛ نکته دیگر بی توجهی این نگاه به معارف دینی است.

وی گفت: اولین کسی که به حوزه علم دینی پرداخت مرحوم مودودی بودکه با نقد نوع پرورش دانشجویان مسلمان در غرب و حتی در هند به تحلیل این مساله پرداخت؛ وی در این زمینه علم را تحلیل کرد؛ پس از وی این بحث مطرح نبود و تا اینکه در سال های 40 و 50 شمسی این بحث دوباره رونق گرفت.

وی افزود: در 1997 کنفرانسی در مکه ایجاد شد که از ایران دکتر نصرو دکتر حسینی شرکت کرده بودند که کنفرانس بسیار خوبی بود.

گلشنی اظهارکرد: مرحوم اسماعیل فاروغی در 1984 در آمریکا این بحث را مطرح کرد و ایشان در آن سال در مالزی مباحثی را به عنوان علم اسلامی را مطرح کرد؛ دکتر طه جابر سیمنارهایی را نیز در این زمینه دنبال کرد.

استاد دانشگاه صنعتی شریف بیان کرد: علم خداباور نیز نظیر همین مساله در غرب دنبال شد و در سال 98میلادی در کانادا برگزار شد و نظریه پردازی غربی دیدگاه های جالبی را پیرامون علم دینی مطرح کردند.

این نظریه پرداز علمی کشور خاطرنشان کرد: در دوران تمدن اسلامی علوم طبیعت بخشی از فلسفه بودند و آنها همراه با ریاضیات و الهیات آموزش داده می شدند و همگی در چارچوب خداوباورانه قرار می گرفتند عالمان مسلمان به سلسله مراتب دانش ها اعتقاد داشتند سلسله ای از دانش تجربی شروع می شد و به دانش وحیانی ختم می شد و به علاوه آنها به ارتباطات بین علوم اعتقاد داشتند.

وی گفت: در دهه 1920 پوزیتویست هایی منطقی بر اساس نظریه کوانتوم معتقد بودند که ما فقط به چیزهایی توجه می کنیم که مشاهده پذیر هستند و اگر مباحثی که قابل مشاهده نیستند در حیطه مباحث منطقی نیستند.

این استاد دانشگاه  افزود: دیدگاه پوزیتویستی یک دیدگاه حاکم در نهادهای علمی جهان شد که البته در غرب تقریبا تضعیف شده است ولی در دانشگاه های ما تقریبا حاکم است؛ این قضیه امروز در غرب تضعیف شده است؛ ایرانی هایی که در خارج درس می خواندند در دوران اوج این تفکر در غرب بودند و به همین خاطر روی آنها تاثیرگذاشته است.

گلشنی اظهارکرد: حال سوال مطرح است که چرا این دیدگاه تضعیف شد؛ اولین آن ظهور مباحث مرتبط با فلسفه علم است؛کم کم روشن شد که دانشمندان در کار علمی که انجام می دهند یک مسایلی را به عنوان اصل می گیرند و چیزی نیست که توسط روش های تجربه پذیری قابل اثبات باشد و به همین خاطر این نقد به این تفکر مطرح شد.

استاد دانشگاه صنعتی شریف بیان کرد: بنابراین در علم نمی توانیم با ذهن خالی حضور پیدا کنیم و مسایلی را به عنوان مفروض می گیریم؛ مثلا در علم کیهان شناسی که به مطالعه جهان می پردازد مفروضاتی داریم که از جمله آن این است که قوانین طبیعت در کره زمین و تمام کهکشان ها حاکم است؛  یا اینکه جهان ما یک جهان چهاربعدی است؛ پس این اصول نیز مبتنی بر اصول فوق علمی است که نمی تواند آن را ثابت کند.

این نظریه پرداز علمی کشور خاطرنشان کرد: انیشتین گفته است که قانون مند بودن طبیعت را از علوم دینی گرفته ایم؛ دیدگاه های توحیدی به خوبی جواب این مساله را داده اند؛ مطالعات جدید نشان داده است که مطالعات دینی در گزینش برخی از این نظریه ها دخالت داشته اند.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha