به گزارش خبرگزاری «حوزه»، دانیل کیش(Daniel kish) آمریکایی، موفق به کشف شیوه ای شد که افراد نابینا با استفاده از آن با تولید صدا و انعکاس آن به سوی افراد، موانع و اشیاء را تشخیص داده و فرد متوجه می شود که شی در کجا قرار دارد و محل دقیق آن  کجاست.

به گفته دانیل کیش، وی این روش را با استفاده از عملکرد خفاش در شناسایی اشیاء و عبور از میان موانع آموخته و به کار برده است.

برپایه این گزارش این شیوه هم اکنون در اروپا و آمریکا به نابینایان آموزش داده می شود.

نحوه آموزش این شیوه ساده است به طوری که پدر و مادر یک کودک 6ساله نابینا، فرزند خود را برای آموزش، تحت تعلیم قرار دادند و او پس از ده دقیقه، شیوه تشخیص اشیاء را به سادگی آموخت و هم اکنون بدون همراهی والدین به مدرسه می رود و زندگی عادی دارد.

*موجودی شگفت انگیز به نام خفاش

خفاش از موجودات بسیار شگفت آنگیز نظام خلقت می باشد که طبق یافته های علمی این پرنده با ارسال امواج و دریافت انعکاس آنها می تواند موانع و فاصله ها را تشخیص دهد.

براساس این شیوه تاکنون اختراعات علمی بسیاری صورت گرفته، از جمله می توان به رادارها که مصارف علمی، تحقیقاتی و نظامی فراوانی دارند اشاره کرد.

سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، نوشتار حضرت آیت الله مکارم شیرازی در کتاب «پنجاه درس اصول عقائد برای جوانان» درباره شگفتی خلقت خفاش را منتشر می کند.

وقتی به آسمان تيره شب نگاه شود يك پرنده استثنايى در میان پرده هاى ظلمت همچون شبح اسرارآميزى دیده می شود كه با شجاعت تمام به هر سو براى پيدا كردن طعمه خويش در پرواز است.

اين پرنده همان «شب پره يا خفاش» بوده كه همه چيز آن عجيب است امّا پروازش در دل تاريكى شب از همه عجيب تر.

حركت سريع خفاش در تاريكى شب بدون برخورد به مانع، به قدرى شگفت انگيز است كه هر قدر دربارۀ آن مطالعه شود اسرار تازه اى از اين پرنده اسرارآميز به دست مى آيد.

اين پرنده در ميان تاريكى با همان سرعت و شجاعتى حركت مى كند كه كبوتر تند پرواز در دل آفتاب و مسلّماً اگر وسيله اى براى اطلاع از وجود موانع نداشت خيلى دست به عصا حركت مى كرد.

اگر او را در تونلى تاريك و باريك و پر پيچ و خم كه آن را به دوده آغشته باشند، رها سازند از تمام پيچ و خم ها مى گذرد بدون اين كه حتى يك بار به ديوار تونل برخورد كند و ذرّه اى دوده روى بال او بنشيند. اين وضع عجيب خفاش، معلول خاصيّتى در وجود او است شبيه خاصيّتِ رادار.

آشنایی با دستگاه رادار خفاش

در فيزيك در بحثِ صوت، سخنى درباره امواج ماوراءِ صوت است؛ اين امواج همان امواجى هستند كه تناوب و طول آنها به قدرى زياد است كه گوش انسان قادر به درك آنها نيست و به همين جهت آنها را ماوراءِ صوت مى نامند.

هنگامى كه چنين امواجى را به وسيلۀ يك مبدأ فرستندۀ قوى ايجاد كنند، اين امواج همه جا پيش مى روند ولى همين كه در يك نقطه از فضا به مانعى (مانند هواپيماى دشمن يا هر مانع ديگر) برخورد كند، مانند توپى كه به ديوار بخورد باز مى گردند؛ درست مانند صدايى كه ما در برابر يك كوه و يا يك ديوار بلند مى دهيم و از مقدار فاصله زمانى بازگشت اين امواج، مى توان فاصله آن مانع را دقيقاً اندازه گيرى كرد.

بسيارى از هواپيماها و كشتى ها به وسيلۀ دستگاه رادار هدايت مى شوند و به هر مقصدى بخواهند مى روند و نيز براى پيدا كردن هواپيماها و كشتى هاى دشمن از رادار استفاده مى كنند.

دانشمندان مى گويند: در وجود اين پرنده كوچك دستگاهى شبيه رادار وجود دارد، به اين نشان كه اگر آن را در اطاقى به پرواز در آوريم و در همان لحظه ميكروفونى كه امواج ماوراءِ صوت را به امواج قابل شنيدن تبديل مى كند به كار اندازيم، همهمۀ گوش خراشى در اطاق به راه خواهد افتاد و در هر ثانيه 30 الى 60 مرتبه امواج ماوراء صوت از خفاش شنيده مى شود.

ولى اين سؤال پيش مى آيد كه اين امواج به وسيله كدام عضو خفاش به وجود مى آيد يعنى دستگاه فرستندۀ او كدام و دستگاه گيرندۀ او كدام است؟.

دانشمندان در پاسخ اين سؤال مى گويند: «اين امواج به وسيله عضلات نيرومند حنجرۀ خفاش ايجاد و از طريق سوراخ هاى بينى او بيرون فرستاده مى شود و گوش بزرگ او دستگاه گيرندۀ امواجى است كه باز مى گردد».

بنابراين خفاش در سير و سياحت شبانه خود مديون گوش هاى خود است و يك دانشمند روسى به نام «ژورين» با تجربياتى ثابت كرده كه اگر گوش هاى خفاش را بردارند، نمى تواند بدون برخورد به مانع در تاريكى پرواز كند. در حالى كه اگر چشم او را به كلّى بردارند حركت او با كمال مهارت انجام خواهد يافت؛ يعنى خفاش با گوش خود مى بيند! نه با چشم خود! و اين چيز عجيبى است!.

اكنون بينديشيد اين دو دستگاه عجيب و حيرت انگيز را چه كسى در اين جثۀ كوچك و ناچيز اين پرنده به وجود آورده و طرز استفاده از آنها را چگونه به او تعليم داده است كه بتواند در پناه اين وسيله مطمئن از خطرات

فراوانى كه در حركات شبانه اش در پيش روى او است مصون بماند؟... راستى چه كسى؟.

آيا ممكن است طبيعتِ فاقدِ عقل و شعور چنين عملى را انجام دهد؟؛ و دستگاهى را كه دانشمندان بزرگ با هزينه هاى زياد مى سازند به اين سادگى در وجود او قرار دهد؟.

شايسته ستايش آن آفريدگارى است         كارد چنين دلاويز، نقشى ز ماء و طينى

اميرمؤمنان على عليه السلام در نهج البلاغه در ضمن خطبه مفصلى كه پيرامون آفرينش خفاش بيان كرده مى فرمايد:

«وَ لَا تَمْتَنِعُ مِنَ الْمُضِيِّ فِيهِ لِغَسَقِ دُجُنَّتِهِ .... فَسُبْحَانَ الْبَارِئِ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلَى غَيْرِ مِثَالٍ» (1)

و هرگز به خاطر شدت تاريكى از راه باز نمى ماند... پاك و منزه است خدايى كه بدون الگوىِ قبلى همه چيز را آفريده است.

فكر كنيد و پاسخ دهيد:

1- درباره آفرينش شب پره چه اطلاعات جالب ديگرى داريد؟.

2- آيا مى دانيد بال هاى شب پره و طرز بچه دار شدن او و حتى طرز خواب او با حيوانات ديگر فرق دارد؛ يعنى يك پرنده كاملاً استثنايى است؟.

منبع: پنجاه درس اصول عقائد برای جوانان- آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پاورقی:

1. نهج البلاغه خطبه 155.ص 218-217