خبرگزاری حوزه/ گرچه چند هفته ای است که از موعد آغاز رسمی سال تحصیلی حوزه می گذرد؛ اما هنوز هم در اولین روزهای شروع نوبت جدید علم آموزی در حوزه های علمیه قرار داریم.

برخی از اساتید و مدیران مدارس علمیه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری«حوزه» ضمن بیان خاطرات خود از آغاز دوران طلبگی شان به برخی از ویژگی ها و مشخصات علمی واخلاقی دهه های قبل در حوزه پرداختند که در ادامه با مهم ترین این نکته ها آشنا می شوید؛

آغاز بیش از نیم قرن طلبگی در مدرسه حقانی

آیت الله محسن فقیهی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان این که شروع دوران طلبگی اش در مدرسه علمیه حقانی بود، اظهار داشت: 53 سال قبل یعنی سال 1341 برای تحصیل حوزوی به مدرسه حقانی رفتم که آن موقع حاج آقای شیخ زاده مدیر مدرسه بود یعنی دوره قبل از مدیریت شهید قدوسی.

وی افزود: در آن زمان آیت الله شهید بهشتی به ما درس می دادند و از دیگر اساتید می توانم به مرحوم آیت الله محمدی گیلانی و همچنین حضرات آیات جنتی و مقتدایی اشاره کنم.

درس علم و اخلاق را از اساتیدمان آموختیم

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان داشت: ما به عنوان طلاب جوان از همه این بزرگواران چه در بُعد علمی و چه بُعد اخلاقی و معنوی درس های بسیاری فرا گرفتیم.

اخلاص در آن سال ها رنگ و بوی دیگری داشت

وی با بیان این که در آن ایام ، خلوص بیشتری در حوزه ها وجود داشت و محسوس بود، گفت: با وجود همه مشکلات مالی و معیشتی و فقر و نداری ، اما همه با برادری و صفا و رفاقت با یکدیگر زندگی می کردند و به خصوص مدرسه حقانی آن موقع یک فضای واقعاً اخلاقی داشت که هر طلبه ای را شیفته می ساخت؛ البته خوشبختانه هنوز هم چنین حال و هوایی بر مدارس علمیه ما حاکم است اما باید بکوشیم که این مساله روز به روز تقویت شود.

انقلابی گری و تاکید بر مراسم های مذهبی

آیت الله فقیهی ادامه داد: هیچ وقت یادم نمی رود که بسیاری از طلبه ها برای نماز شب بلند می شدند و در مراسم های مذهبی همچون قرائت دعای ندبه و کمیل و زیارت عاشورا بسیار جدی بودند ، ضمن آن که به طور خاص جنبه انقلابی آن ها زبانزد همه بود و طلاب و اساتید مدرسه مروج راه و نهضت حضرت امام (ره) بودند؛ در زمانه ای که نام بردن از امام (ره) جرم بود طلبه ها برای سلامتی امام صلوات می فرستادند و به تبلیغ رساله علمیه ایشان می پرداختند که در سال های 42 و 43 واقعاً این کارهای خیلی سخت بود.

وی ابراز داشت: اولین بار طلبه های مدرسه حقانی بودند که برگزاری مراسم دعای کمیل را شب های جمعه در حرم مطهر حضرت معصومه (س) راه اندازی کردند که واقعاً برکات معنوی خاصی به همراه داشت.

 مشهدی اما آغاز طلبگی از نیشابور بود

حجت الاسلام والمسلمین جواد فخار طوسی ، از دیگر اساتید حوزه نیز به بیان نکته ای از اولین روز طلبگی اش پرداخت و گفت: بنده گرچه اصالتاً مشهدی هستم اما در مدرسه علمیه فضل بن شاذان شهر نیشابور تحصیل حوزوی خود را آغاز کردم که آن موقع تحت مدیریت و ریاست مرحوم آیت الله موسوی از شاگردان به نام مرحوم آیت الله العظمی میلانی بود.

دو بیت خواجه نصیر و یک عمر تاثیرگذاری

وی افزود: ایشان حقیقتاً خط بسیار خوشی داشت و شعری از خواجه نصیر را نوشته و آن را قاب گرفته بود و در دیوار راهروی مدرسه نصب کرده بود که بعد از گذشت سی و اندی سال هنوز هم هر وقت آن دو بیت به ذهنم خطور می کند، عزمی جدی برای تحصیل در حوزه در من شکل می گیرد. آن دو بیت از این قرار بود که؛

لذات دنیوی همه هیچ است نزد من

در خاطرم تغیر آن هیچ ترس نیست

روز تنعم و شب عیش و طرب مرا

غیر از شب مطالعه و روز درس نیست

طلابی که بعدها منشا تحولات چشمگیری شدند

این استاد و محقق حوزه همچنین خاطرنشان کرد: هم مرحوم حاج آقای موسوی و هم دیگر اساتید بزرگوار برای ما این مساله را نهادینه کردند که یک طلبه در وهله اول باید خوب دروس و علوم و معارف اهل بیت(ع) را بیاموزد تا بتواند در جامعه شیعی و اسلامی یک عنصر ارزشمند و هدایتگر باشد و حقاً و انصافاً آن نسل از طلبه ها امروز یا در کسوت استادی و یا پژوهشگر و یا مسئولیت در حوزه هستند و مایه برکات و خیرات فراوانی هم برای نظام اسلامی شده اند و می شوند.

بعد از پایان جنگ وارد میدان علم شدیم

حجت الاسلام عبدالجلیل محمودی، مدیر مدرسه علمیه کرمانی ها که در زمان دوران دفاع مقدس به عنوان رزمنده در جبهه ها حضور داشته است ، گفت: ما بعد از دوران جبهه تحصیل در حوزه را در مدرسه علمیه حقانی شروع کردیم که مربوط به سال 68 می شود و روز اول طلبگی برای من و بسیاری از همکلاسی ها ، یک حال و هوای متفاوت و به یادماندنی داشت که شاید نتوانم به خوبی آن را توصیف کنم.

تقید به انجام سنت های اصیل حوزوی داشتیم

وی البته گلایه از کمرنگ شدن نسبی برخی سنت های ارزشمند حوزوی از جمله مباحثه در میان برخی طلاب جوان داشت و گفت: زمانی که ما طلبگی را شروع کردیم بسیار به اجرای این سنت ها و برنامه ها مقید بودیم ؛ در آن سال ها بحث نمره محوری و مدرک گرایی مطرح نبود بلکه درس خواندن و فهم مطلب نکته اصلی بود و اساتید بزرگوار از روز اول به ما یاد دادند که بدانیم نه این که بخوانیم و از مطلب به راحتی عبور کنیم.

شهدای عزیزی که تقدیم انقلاب و اسلام شدند

حجت الاسلام و المسلمین حسین جوادی نژاد از اساتید حوزه نیز با بیان این که در سال های آغازین پیروزی انقلاب اسلامی ، درس و بحث طلبگی را در مدرسه علمیه شهیدین آغاز کرده است، گفت: در آن سال ها که مصادف با جنگ تحمیلی بود مدرسه علمیه ما نیز چندین شهید تقدیم انقلاب کرد که ازآن جمله می توانم به  شهید ذبیح الله کرمی از شهدای عملیات مرصاد اشاره کنم که در مقابله با هجوم منافقین کوردل در سال 1367 ، به فیض عظیم شهادت نائل آمد.

وی با اشاره به اهتمام ویژه شهید بهشتی در تاسیس این مدرسه در سال های قبل از انقلاب اظهار داشت: پس از شهادت ایشان و نیز آیت الله قدوسی به خاطر مشکلاتی که برای ادامه کار در ساختمان مدرسه پیش آمد، برنامه مدرسه تحت اشراف تنی چند از یاران و همفکران شهید بهشتی ، به مکان دیگری منتقل شد تا این که دو سه سالی پس از جنگ تحمیلی با عنایت ویژه مقام معظم رهبری، ساختمان فعلی مدرسه بنا شد.

یک پایمان حوزه بود، پای دیگر جبهه !

این استاد حوزه همچنین با بیان این که در آن سال ها در کنار تحصیل در حوزه، حضور در جبهه ها نیز بسیار پررنگ بود، گفت: این که امروز می بینیم تعداد شهدای روحانی به نسبت جمعیت آن زمان روحانیون در قیاس با کل جامعه در جایگاه نخست قرار دارد ، نشان از این است که حوزویان نه فقط در شعار و سخن بلکه در عمل نشان دادند که پابه پای مردم و بلکه جلوتر از آن ها در دفاع از اسلام و انقلاب جان برکف هستند و لباس رزم با دشمن را می پوشند و این حقایق امروز باید به نسل جوان منتقل شود.

گزارش از : سید محمد مهدی موسوی