به گزارش خبرگزاری «حوزه»، آیت الله سید احمد خاتمی از اساتید حوزه علمیه قم در ادامه تبیین بحث «فقه حکومتی» به بررسی بخش دیگری از ادله وجوب حفظ نظام پرداخت.

برش هایی از درس این استاد حوزه در ذیل می آید؛

يَا هِشَامُ‏، إِنَّ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ دَلِيلًا، وَ دَلِيلُ الْعَقْلِ التَّفَكُّرُ، وَ دَلِيلُ التَّفَكُّرِ الصَّمْتُ؛ وَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ مَطِيَّةً ، وَ مَطِيَّةُ الْعَقْلِ التَّوَاضُعُ؛ وَ كَفى‏ بِكَ جَهْلًا أَنْ تَرْكَبَ مَا نُهِيتَ عَنْهُ. الكافي (ط - دارالحديث)، ج‏1، ص: 35

راه های حفظ نظام چیست؟

اگر پذیرفتیم که حفظ نظام واجب است باید سراغ راه های آن برویم که عبارتند از:

* حوزه نظامی؛

* حوزه فرهنگی؛

* حوزه سیاسی؛

* حوزه اقتصادی.

آسیب دیدن این حوزه های چهارگانه باعث سقوط نظام خواهد بود.

اداره جهان هستی به طور کلی قانونمند است و اگر امتی قانون سربلندی را فراهم کند، پیروز می شود و اگر قانون ذلت را رقم بزند، ساقط می شود.

اما الاول: حوزه نظامی

قرآن کریم برای انبیاء فرهنگ و عدالت را مطرح کرده و موضوع حدید را هم بیان می کند.

«لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ» الحدید : 25.

مراد از «بَأْسٌ شَدِيدٌ» چیست؟

حکومت انبیاء بدون بأس و قدرت نبوده است و رسالت آن ها این بوده که هم کار فرهنگی و اجرایی داشته باشند و هم قدرت را در دست بگیرند. بنابراین اقتدار در نظام های دینی جزء ذات آن است و اقتدار هم به معنای انزوای از فرهنگ نیست بلکه هر دو در کنار هم هستند.

«وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْ‏ءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ» الانفال : 60.

* برداشت 6 نکته از این آیه

* مخاطب این آیه امت هستند گرچه امام امت نماینده آن ها است و باید برنامه ریزی داشته باشد. وظیفه حفظ نظام الهی به عهده امت است.

* در عرصه حفظ اقتدار نظامی هیچ مرزی وجود ندارد و هر آن چه که برای هدف بازدارندگی لازم است باید تدارک دیده شود. البته سلاح اتمی استثنا می شود به دلیل روایت معتبره سکونی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از القاء سَمّ در بلاد مشرکین نهی فرمودند و لذا استفاده از سلاح کشتار جمعی ممنوع است.

بَابُ حُكْمِ الْمُحَارَبَةِ بِإِلْقَاءِ السَّمِّ وَ النَّارِ وَ إِرْسَالِ الْمَاءِ وَ رَمْيِ الْمَنْجَنِيقِ وَ حُكْمِ مَنْ يُقْتَلُ بِذَلِكَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ وَ نَحْوِهِمْ.

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع نَهَى رَسُولُ اللَّهِ ص أَنْ يُلْقَى السَّمُّ فِي بِلَادِ الْمُشْرِكِينَ.

وسائل الشيعة، ج‌15، ص: 62

* هدف اقتدار نظامی ما بازدارندگی است.

* آموزش نظامی هم لازم است.

* بازدارندگی، ستون پنجم دشمن را از بین می برد.

* اقتدار نظامی نیازمند اقتدار اقتصادی است و مسلمانان باید لوازمش را فراهم کنند و بی اجر از جانب خداوند نخواهد بود.

يُوَفَّ إِلَيْكُمْ اطلاق دارد یعنی در هر دو جهان این مسئله وجود دارد.