به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام و المسلمین حمیدپارسانیا در نشست علمی و ترویجی « نگاه متعالی به انسان در فلسفه ملاصدرا» در جمع طلاب و اساتید جامعه الزهرا(س) اظهارداشت: در فلسفه ملاصدرا انسان موجودی عاقل است که می‌تواند بدی و خوبی را بشناسد که درست در نقطه مقابل انسان‌شناسی غربی است که خود را مبدا و منشا همه امور می‌داند لذا گرفتار مشکلات زیادی در زندگی شده و برای حل آن نیز نظامات روان‌کاوی و مشاوره‌های جدید ایجاد کرده است که متاسفانه در حوزه علمیه و کشور ما نیز به سرعت رو به افزایش است و به جای کاهش مشکلات و رفع معضل اصلی انسان بر مشکلات او افزوده است.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: اصالت‌بخشی و اصل قرار دادن انسان، تقدم انسان و اراده او بر حقیقت معرفت و شناخت به جای تقدم حقیقت بر اراده انسان ویژگی‌های مهم فلسفه انسان‌شناسی غربی است که به افول انسان انجامیده است، اما انسان در هیچ مقطع تاریخی اینقدر گرفتار و اسیر اعمال خودش نبوده است و درست در مقابل این نقاط، نظریه هستی‌شناسی و معرفت ملاصدرا وجود دارد که از قرآن کریم و فرهنگ اهل بیت(ع) گرفته است که به تعبیر امام علی(ع)، انبیاء آمده‌اند تا دفائن عقول را کشف کنند.

وی اظهارداشت: انسان مقام معلوم ندارد و از طرفی می‌تواند به سمت هستی مطلق برود و مجرای فیض او و ظل ممدود خدا شود که انسان کامل است و یا می‌تواند از فیض الهی غفلت کرده و به سوی حیوانیت و بلکه بدتر از حیوانیت هم برود؛ لذا این عرض عریض حیات انسانی است و چون مقام معلوم ندارد در مسیر حیوانیت می تواند چندین حیوان را با خود همراه داشته باشد.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در فلسفه ملاصدرا، انسان خدا نمی‌شود، بلکه تقرب به خدا پیدا می‌کند و از خود فانی شده و مظهر اراده و مشیت الهی خواهد شد؛ در بقیه موجودات این امکان هست ولی اگر از مرحله خود عبور کنند ماهیت خود را از دست می‌دهند، اما انسان حقیقتی است که می‌تواند همه این مسایل را پشت سر بگذارد بدون اینکه تغییر ماهیت بدهد.

نویسنده کتاب«سنت، ایدئولوژی، علم: مجموعه مقالات» افزود: فلسفه صدرایی از فارابی و حکمت مشاء  فاصله گرفته است؛ ملاصدرا این مرحله عقل فعال در مشاء را قابل رشد می‌داند و معتقد است انسان می‌تواند به عقل اول نیز تبدیل شود.

وی افزود: اگر فرشته را واسطه خلق و حق بگیریم هیچ عیب نیست و انسان هم می‌تواند به آنجا برسد؛ از این رو ملاصدرا را باید در سطوح مختلف اندیشه دید؛ از دید وی، در واقع انسان به حوزه اسماء و صفات الهی راه می‌یابد که برخی روایات مانند قرب فرائض و نوافل در همین راستا و فلسفه قابل تحلیل است که در فلسفه مشاء نمی‌توان به آن پرداخت.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه طلاب و محققان حوزه باید روحیه استنطاقی در مواجهه با علوم انسانی داشته باشند به نظر ملاصدرا در مورد انسان اشاره و تصریح کرد: هر چیزی که ماهیت دارد، ممکن است ولی خداوند منزه از ماهیت است و حتی فرشتگان نیز ماهیت ثابتی دارند، ولی انسان مسیری طی کرده تا انسان شده  و از نبات و جماد به انسانی رسیده و می‌تواند فرشته یا دیو شود.

عضو گروه مطالعات انقلاب اسلامی و غرب‌شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: اگر بخواهیم نظریه مدونی را در علوم انسانی در مقابل نظریات گوناگونی که وجود دارد ارایه دهیم راهش رفتن به سمت همین دیدگاه‌های ملاصدر است.

انتهای پیام   313/17