به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، در ابتدای  این همایش حجت الاسلام ثابت ضمن خیر مقدم به اساتید و دانش پژوهان حاضر، مسئله بانکداری را با سابقه ی در حدود بیش از نیم قرن دانست و ابراز داشت: شهید صدر و شهید مطهری از پیش قراولان بانکداری اسلامی می باشند که اهمیت این مسئله با پیروزی انقلاب اسلامی در ابعاد مسائل حاکمیتی مطرح می شود و مفاهیم جدیدی غیر از حذف ربا از قبیل؛ مباحث خصوصی سازی، کارایی، بحث اقتصاد مقاومتی و بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و در حوزه اندیشه بحث اسلامی سازی علوم انسانی را در این زمینه مطرح می شود.

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد موسسه عالی علوم انسانی با توجه به بحث رسالت جهانی جامعه المصطفی العالمیه به ارتقای ظرفیت علمی، آموزشی و پژوهشی موسسه عالی علوم انسانی و گروه اقتصاد تصریح کرد: دانش پژوهان مشغول به تحصیل در دوره های دکتری (20 نفر دانشجو)، ارشد (30 نفر) و فارغ التحصیل ارشد ( بیش از20 نفر ) می باشد که با ضمیمه ی طلاب جدید میهمان و مجموعه فقه الاقتصاد بیش از 100 فعال علمی است که به جامعه ی علمی خدمت می کنند.

مجلس و دولت در صدد تغییر اصلاح قوانین بانکی هستند

دیگرسخنران این همایش، حجت الاسلام و المسلمین موسویان با بیان مباحث و چالش های امروزی صنعت بانکداری با تکیه و تاکید بر محورهای دغدغه ی مراجع عظام تقلید ابراز داشت: اساتید و طلاب حوزه های علمیه به عنوان مسئول و رفع این دغدغه ها و ارائه دهنده ی راهکارهای اسلامی در این زمینه هستند مخصوصا در مقطع کنونی که مجلس و دولت در صدد تغییر اصلاح قوانین بانکی هستند.

عضو شورای فقهی بانک مرکزی، چهار محور در زمینه بانکداری اسلامی را از مهمترین دغدغه ها مطرح کرد و درادامه تصریح کرد: محور اول معاملات صوری ، غیر واقعی و تخلف از مفاد قراردادها می باشد که علل و عوامل مختلفی همچون؛ برداشت نا صحیحی از بانک اسلامی که آن را یک موسسه خیریه می دانیم ، در حالیکه اینجا تجارتخانه اسلامی و یک بنگاه اقتصادی است و هر کس دنبال منافع خودمی باشد،  علت دوم این مسئله ضرورت ابزار سازی مناسب بر اساس نیازهای جامعه می باشد و بر اساس نوع آنها بهترین قراردادها را از جهت شناسایی تناسب طبقه بندی و ارائه و پیشنهاد کنیم، حتی ممکن است در این مسیر به این نتیجه برسیم که قراردادهای موجود جوابگو نیستند و خودمان قرار داد مناسب نیاز تولید کنیم.

وی گفت: محور دوم که در سخنان مراجع بزرگوار مطرح است، بحث نرخ های سود بانکی است، این نرخها به گونه ای است که برای گیرندگان تسهیلات موجب اجحاف، مانع تولید و رشد سرمایه گذاری است. ایشان راهکار حل این دغدغه را استخراج نرخ های سود متناسب از بخش واقعی اقتصاد و ارائه آن در بانکداری می باشد.

حجت الاسلام و المسلمین موسویان دغدغه سوم مراجع را بحث وجه التزام در قراردادهای بانکی بیان کرد و ابراز داشت: متاسفانه نرخ مطالبات معوق در نظام بانکی میزان رسمی اش را 14 درصد و غیر رسمی اش را اگر کاملا شفاف سازی شود شاید به 20 درصد هم برسد. در حالی که این آمار در چین نه دهم درصد یعنی زیر یک درصد است و در کشورهای آمریکای لاتین در حدود دو درصد، در کشورهای آسیایی حدود 5 تا 6 درصد است.

وی با قبول امر دَین در اسلام و اختصاص بزرگترین آیه مربوط به آن در قرآن به اهمیت و قبول معاملات مدت دار پرداخت و بحث وجه التزام را موجه دانست و بیان کرد: مردم مکلف هستند بر اساس نظر مرجع تقلید خودشان رفتار کند و دانش پژوهان حوزه هم با تحقیق راهکاری پیدا کنند که این اختلاف فتوا را به اتحاد برسانند و مدل عملیاتی ارائه دهند.

حجت الاسلام والمسلمین موسویان همچنین به راهکار کمیسیون اقتصادی مجلس اشاره کرد و افزود: کمیسیون اقتصادی مجلس وجه التزام را به یک تعزیر مالی تبدیل کرده است، که اگر رأی بیاورد، اصطلاحا این اختلاف برداشته می‌شود.

وی در پایان دغدغه  مراجع بزرگوار را بحث حلیت کار و اشتغال کارمندان بانکی بیان کرد و مبنای فقهی اشتغال در اسلام را کار برشمرد که اگر کار مباحی باشد، دستمزد حلال می باشد. اگر کار حرامی باشد، دستمزد آن نیز حرام می شود.

لزوم تخصصی شدن بانک برای شفاف سازی

سخنران پایانی این همایش حجت الاسلام و المسلمین نظری شاهرودی معاون جامعه مدرسین بود که با تفکیک بین پول اعتباری و اعتبار پولی خاطر نشان کرد: متاسفانه امروزه مباحث و ادبیات اعتبار پولی به حوزه نیامده است.

وی در ادامه ضمن دسته بندی کشورهای جهان به اقتصادهایی که بازار سرمایه شان بر اساس پایه ی بانک یا پایه ی بازار است، ابراز داشت: در ایران بازار سرمایه بر اساس بانکداری و بانک است و ساختار ساده و اولیه ی آن بر این اساس  است که بر اساس بهره، پول جمع می کند و بر اساس بهره هم پول را توزیع می کند.

حجت الاسلام والمسلمین نظری مشکل پایه بازار و بازار بورس را عدم شفافیت اطلاعات شرکت های موجود در بورس آن کشور دانست، و تصریح کرد: یکی از مواردی که می توان در شفافیت اطلاعات بانک ها موثر باشد تخصصی شدن بانکهاست به این معنا که بین هر دو پایه یک ترکیب مناسب به وجود بیاوریم و بر اساس آن بازار سرمایه را سامان بدهم و نظارت بانک مرکزی به عنوان یک نظارت واقعی نیز در آن داشته باشیم.

وی در پایان، اظهار داشت: در این راهکار بانکها و شرکت هایی تحت پوشش بانکها با افزایش و رونق سرمایه گذاری سامان می یابند و در نتیجه بازار سرمایه با جایگزین کردن نرخ سود واقعی به جای بهره، سرمایه و سودش به شما بر می گردد و نواقص پایه بازار که نبود اطلاعات شفاف بود از بین می رود.

دکتر پرویز داوودی رییس گروه اقتصاد موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) دیگر سخنران همایش، وضع کنونی بانک های موجود در ایران را در ارتباط با ربوی بودن و کارایی نداشتن آنها رضایت بخش ندانست. و همچنین با نگاه اجمالی به تحول پول ماهیت اصلی شغل بانکداری را همراه با قرض ربوی دانسته و نرخ ارجحیت زمانی برای پول را به لحاظ اقتصادی قابل توجیه دانست.

گفتنی است: در این همایش سه مقاله برگزیده "حجت الاسلام سید مهدی معلمی «معیار های قرآنی و فرایند های علمی»، جت الاسلام محمد داود محمدی «تحلیل عدالت و ریسک بازار و سرمایه»، حجت الاسلام نادر حقیقی «بانک، واسطه مالی ارتباط دهنده بخش پولی و واقعی»، ارائه شدند.