به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین ایازی امروز در همایش بزرگداشت آیت‎الله‎العظمی موسوی اردبیلی در دانشگاه مفید این مرجع تقلید را از علمایی دانست که معتقد به بازگشت به سوی قرآن هستند و گفت: پایه گذاری این جریان، توسط علامه طباطبایی(ره) انجام شد؛ ایشان هم در شکل تفسیر و هم در نگاه به قرآن، یک جریانی را در حوزه علمیه قم و ایران و تشیع بوجود آوردند.

وی افزود: حضرت آیت الله اردبیلی پیش و پس از انقلاب مباحث قرآنی فراوانی داشت و این مطلب بیانگر تاکید بسیاری ایشان بر مطالعات قرآنی و مباحث اجتهادی و عقلانی بود.

حجت الاسلام والمسلمین ایازی بیان کرد: درست است که این جریان در جهان اهل سنت با شیخ محمد عبدو آغاز شد ولی با جریانی که علامه ایجاد کردند در بخش هایی کاملا متفاوت بود.

استاد حوزه بیان کرد: چند ویژگی در خصوص جریانی که علامه ایجاد کردند وجود دارد؛ تاثیر مباحث علمی جریان علامه را در تفکرات علمی مرحوم اردبیلی کاملا و به روشنی و وضوح مشاهده می‎کنیم.

وی گفت: پس از دوران صفویه رویکرد غالب علمی، رویکرد حدیثی بود و این رویکرد، رویکرد غالب حوزه ما بود؛ در حوزه فقه این احادیث غربال شده بود ولی در حوزه های دیگر این احادیث کمتر غربال شده است  و بسیاری از احادیث با هر درجه از وثوق مورد استناد قرار می گرفت.

این محقق افزود: تکیه مهم علامه در تفسیر قرآن به قرآن، جدا از بحث شانیت جایگاه قرآن، نگاه انتقادی که ایشان به حدیث داشتند بود؛ ایشان به احادیث تفسیری توجه خاصی داشتند و نقد جدی را به حجیت خبر واحد داشتند ولی به لحاظ واقعیت گرایی نگاه بسیار بلندی داشتند.

حجت الاسلام والمسلمین ایاری اظهارکرد: بیش از 2 هزار روایت در بخش کشف مباحث تفسیری از اهل بیت(ع) وجود دارد زیرا روایات دیگر ناظر به معارف و احکام و تاویل و... دارند و تفسیری نیست.

استاد حوزه تصریح کرد: مرحوم علامه بیان می کند که این روایات اگر صورت تعلیمی داشته باشند معارض با نظریه تفیسر قرآن به قرآن نیست و به همین دلیل وقتی ایشان روی قرآن تاکید می کنند جنبه های مختلفی را مد نظر قرار می دهد.

وی گفت: ایشان به نگاه ظاهر گرایانه‏ای که به متون روایی انجام می شود نقد جدی داشتند؛ مرحوم اردبیلی به نقل از استاد علامه بیان می کنند که نگاه علامه نگاه عقلانی است و نگاه تحلیلی ایشان را تاکید می کنند.

این محقق افزود: مهمترین جریانی که در حوزه دینداری شکل گرفته است، نگاه غیر اولویت مندانه به مسایل دین است یعنی به مسایلی می پردازیم که مسایل اصلی دین نیستند؛ نباید اجازه بدهیم مباحث علمی اصلی در حوزه به حاشیه برود.

حجت الاسلام والمسلمین ایاری اظهارکرد: یکی از مباحث مورد تاکید مرحوم موسوی اردبیلی، مساله شبهات و اشکالاتی است که امروزه به دین و معارف قرآنی مطرح شده است و ایشان به دنبال پاسخگویی به این شبهات بود.

استاد حوزه تصریح کرد: یکی از نکات تفسیری مرحوم موسوی اردبیلی، رویکرد عقل گرایی ایشان است؛ مرحوم علامه در تفسیر المیزان تحلیل‎های عقلانی عمیقی انجام می‎دهد؛ همان روشی که عقلا برای فهم کلام استفاده می کنند نیز ایشان در مباحث تفسیری اشاره می‎کند.

وی گفت: مرحوم آیت‎الله‎العظمی موسوی اردبیلی بر خلاف نظر استاد خود علامه طباطبایی در ذیل آیه الرجال قوامون علی النساء، بیان می کنند که موضوع این آیه خانواده است و مرتبط به اجتماع نیست و معنی آن مدیریت کلان است و نه اینکه یک مرد هیچ اجازه ای به زن در هیچ امر جزیی ندهد.

وی افزود: نکته دیگری که مرحوم موسوی اردبیلی بیان می کنند که اگر بیان کنیم زنان حق مدیریت در جامعه ندارند، این مساله خلاف عدالت است.

حجت الاسلام والمسلمین ایازی اخلاق مداری را از مهمترین ویژگی های علمی ایشان بیان کرد و گفت: یکی از مسایلی که نگاه این جریان را به جریان‎های غیر مشخص می کند، جایگاه اخلاق در دین است؛ گاهی بیان می کنیم که احکام فقهی حتی خلاف اخلاق نیز باید ساری و جاری شود ولی نگاه دیگر این است که فقه، باید در راستای اخلاف و ایجاد فضای اخلاقی در جامعه است و ایشان روی این مساله تاکید دارد.

استاد حوزه تصریح کرد: یکی از مسایلی که مورد تاکید مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی بود، تعیین اولویت برای مباحث بود؛ ایشان در عمل نیز به اولویت بندی مسایل علمی و فعالیت های دیگر معتقد بودند؛ باید به سراغ خلاها و مناطقی که دارای کمبود هستند برویم به خصوص مباحثی که امروزه در عرصه شبهات مطرح است باید مورد تاکید و فعالیت قرار گیرد.

313/21