حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد محقق‌نیا در گفت و گوی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب پیرامون اهمیت اقتصاد مقاومتی در سال های گذشته تاکنون، عنوان کرد: امروزه به برکت جمهوری اسلامی حوزه های علمیه وارد ماموریت های جدید و طلاب وارد عرصه های علوم انسانی و اجتماعی تازه ای شده اند.

 این طلاب در تلاشند تا آن چه را که از دین می توان به زبان امروزی بیان کرد، برای اداره نظام جمهوری اسلامی و هم برای اداره جهان ارائه نمایند. ما معتقدیم دین اسلام دین برتر و خاتم است و حرف و سخن زیادی برای بشر امروزی دارد و حرف و سخن درست را می توان از اسلام گرفت.

حجت الاسلام والمسلمین محقق نیا بیان کرد: انسان با تفکر می تواند به الگوهایی برای اداره زندگی اش برسد اما ما می توانیم با استفاده از منابع دین که در اختیارمان است برای تفکر و تعقل انسان الگوی بهتری را معرفی کنیم البته چنین دیدگاهی قبل از انقلاب مهجور بود و این تفکر بعد از انقلاب گسترده شد و طلاب وارد علوم انسانی جدید شدند.

رییس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه اظهار داشت: یکی از این فضاها بحث اقتصاد بود که طلبه های علاقه مند وارد این حوزه شدند و ما در حال حاضر، بیش از 100 نفر از طلاب را داریم که مدرک ارشد اقتصاد نظری دارند و در حدود 50 نفر دارای دکترا در این حوزه هستند و آشنایی کاملی با دروس حوزه و اقتصاد دارند. حتی برخی از این طلاب در عرصه اقتصاد کشور به عنوان چهره شاخص اقتصادی مطرح هستند  مجموعه طلابی که اقتصاد خوانده اند و جوان هایی که مسیر را پیموده اند ظرفیت های با ارزشی برخوردار هستند.

حجت الاسلام و المسلمین محقق نیا در مورد ساختار انجمن اقتصاد اسلامی حوزه یادآور شد: این انجمن توسط  هیات موسس و با همراهی چند تن از نخبگان امروز اقتصاد اسلامی در سال 82 بنا نهاده شد و در این مدت 8 دوره انتخابات و هیات مدیره داشتیم که بنده نیز در دوره هشتم همراه سایر اعضای جدید هیات مدیره انتخاب شدم و با اعتماد اعضا و هیات مدیره مسئولیت اداره انجمن بر عهده من قرار گرفت.

وی عنوان کرد: انجمن اقتصاد اسلامی حوزه در طول این پانزده سال در این مدت نشست های متعددی در حوزه های مختلف انجام داده است. بنا بوده اگر کتابی تحریر شد، به نقد و بررسی گذاشته شود از این رو جلسات مختلف نقد کتاب برگزار شد تا به سمع دوستان برسد و اشکالات در چاپ های بعدی برطرف شود  همچنین  برای آشنایی و رصد بهتر  مسائل اقتصادی به ویژه بودجه ریزی، سالانه جلساتی با حضور مدیران برنامه و بودجه و مسئولان کشوری برگزار می گردد.

نوی افزود : در این مسیر فراز و نشیب داشته ایم؛ اما هیچ گاه نبض تپنده انجمن اقتصاد از کار نیفتاده و فعالیت ادامه داشته است. بزرگان انجمن زحمتهای زیادی کشیده اند و در دوره های قبلی موفقیت های زیادی داشته ایم یکی از این اقدامات؛ راه اندازی  نشریه علمی و ترویجی  پژوهشهای اقتصاد مقاومتی بوده است که به عنوان اولین نشریه علمی با موضوع اقتصاد مقاومتی مطرح است.

این استاد حوزه و دانشگاه اظهارداشت: بعد از مسائلی که در خصوص  بودجه حوزه در سال گذشته مطرح شد احساس تکلیف کردیم و وارد فضای انجمن شدم تا به سهم خود از کیان حوزه دفاع کنم. متاسفانه ارقامی از بودجه  حوزه در رسانه ها مطرح شد که جهت دار و خلاف بود و در برابر بودجه دانشگاهها ناچیز به شمار می رفت در حالی که بودجه وزارت علوم 14 هزارمیلیارد تومان است و دانشگاه تهران 800 میلیارد تومان بودجه دارد.

وی تصریح کرد: اگر این بودجه ها را با در نظر گرفتن مخارج بیمه طلاب محاسبه کنیم رقمی بسیار ناچیز برای حوزه است در این شرایط هیچ کس حتی در صدا و سیما و فضای مجازی از حوزه دفاع نکرد. یکی از دوستان من می گفت حوزه ای در ایالت آمریکا تاسیس شده که دولت ایالتی به این مدرسه علمیه بودجه می دهند در حالی که آن ها با اساس دین و حوزه زاویه دارند اما گفته اند این مدرسه به دلیل فعالیت هایش در امنیت اخلاقی جامعه اثر داشته و آن ها خود را موظف دانستند کمک کنند.

وی افزود : باید تبیین شود که حوزه چه نقشی در امنیت اجتماعی دارد اگر طلبه ها در تبلیغ و بطن جامعه نبودند طلاق و بزه چند برابر امروز بود این ها در کاهش جرم و ثبات اخلاقی خانواده ها و جامعه موثرند.

همچنین باید نقش حوزه در حکومت را برای مردم تبیین نمایند.  ما فعالیت های مثبت را بگوئیم، حکومت برخواسته از حوزه است اما با حوزه یکی نیست نهادهای اجتماعی و مساجد و خانواده ها وام دار حوزه هستند و اگر کمکی به حوزه می شود باید به خوبی تبیین گردد به ویژه اینکه این کمک ها برای طلبه ها حداقل ها را فراهم نمی سازد.

رییس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه بیان کرد: امروز کارمند دون پایه دو میلیون تومان حقوق می گیرد در حالی که طلبه ها چنین حقوقی ندارند و درصد بالایی از طلبه ها از کمترین ها برخوردار هستند ما در تلاشیم بتوانیم کاری کنیم طلبه ها در شرایط بهتری درس بخوانند. انجمن اقتصاد به عنوان سکان دار بخش اقتصاد علمی و فکری حوزه باید از آن. دفاع کند اما متاسفانه منفعلانه رفتار شد و در انجمن ها فعالیتی نبود. بنده اگر در آن زمان بودم حتما مناظره ای ترتیب می دادم و از حوزه دفاع می کردم.

حجت الاسلام محقق نیا  خاطرنشان کرد: فضای مجازی قابل کنترل نیست و همه گروهها در آن هستند و مطالب هجو و دروغ اثر گذار شده است باید از طلبه ها بخواهیم وارد فضای مجازی شوند بسیاری از سلطنت طلب ها در حال قیاس هستند تا بگویند زمان طاغوت بهتر بوده است در حالی که اوضاع سیاسی و اقتصادی و فرهنگی در آن دوران خوب نبود اما جوانان باور نمی کنند در این عرصه باید انجمن ها وارد شوند.

وی افزود: انجمن ها باید این فضا را مدیریت کنند هر یک از اعضا اگر مطلبی تولید کنند لزومی ندارد مطالب نوشتاری و بلند باشد با یک عکس و مطلب طنز می توانند بر جامعه اثر گذاشت. امروزه در فضای مجازی سلطنت طلب ها و وهابیت به طور گسترده فعال هستند هر کس امروز برای کمک ایران به سوریه و یمن انتقاد می کند، بی شک به وهابیت و صهیونیست برمی گردد اما ما غافل هستیم در حالی که امروز این ها در گوشی های تلفن همراه در دست فرزندان ما می باشد.

وی بیان کرد: امروزه بهترین وسیله تبلیغ دین در فضای مجازی بهره گیری از مطالب کوتاه و طنز شده است، باید دوره های آموزش محتواهای کوتاه را به طلاب بیاموزیم عده ای در این فضا فیلم های زمان رژیم پهلوی را  می آورند و تا بگویند شرایط مهیا بوده و امروز ملتی بدبخت شده ایم برخی فکر می کنند زمان طاغوت مشکلاتی وجود نداشت این ذهنیت را در جوانان ایجاد کرده اند و با دروغ تاثیرات منفی می گذارند. این در حالی است که پایین ترین سطح سواد و امکانات در زمان طاغوت بوده و امروز سطح سواد بانوان به 80 درصد رسیده است باید این ها را برای مردم بگویند این ها وظایف مهم انجمن است باید از کیان انقلاب و حوزه و از امام زمان(عج) دفاع کنیم دردهایی وجود داشت که به سمت انجمن گرایش پیدا کردم تا کاری اساسی انجام دهیم.

وی تاکید کرد:امروز مسئولان انجمن ها باید به میدان بیایند و یک جهاد مقدس را در فضای مجازی آغاز کنیم امروز خط مقدم جنگ ما فضای مجازی است و نباید غافل شویم علما نیز باید در فضای مجازی حضور یابند فضای مجازی فضای خود را دارد نمی توان در این فضا با مطالب جدی پیش رفت مطالب جدی گاهی جایگاهی ندارد افراد متدین گاهی مطالبی کوتاه و نقاشی و ...را می آورند و عمق استراتژیک سلطنت طلب ها را هدف قرار می دهد.

مطالب کوتاه و اثرگذار

حجت الاسلام دکتر محقق نیا عنوان کرد: باید دوره های کارگاهی گذاشته شود افرادی که هوشیار هستند پاسخ می دهند، اما گاهی پاسخ آن قدر طولانی است که خوانده نمی شود باید مطلب کوتاه و اثرگذار باشد و این شرایط خاصی را می طلبند انجمن و معاونت های حوزه تلاش کند این دوره های کاربردی را برای طلاب بگذارند و از طریق دفتر تبلیغات و ...افرادی که در این فضاها کار کرده اند و روش نفوذ به عمق ذهن جوانان را با کوتاه ترین متد بلد هستند، آنها را توسعه بخشند گروههایی وجود دارد و می توان این حلقه را ادامه داد.

رییس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه  بیان کرد: فضای مجازی بسیار گسترده است و بسیاری از محتواهای بی معنا توسعه می یابد ما باید در قالب زبان و ادبیات امروزی محتوا تولید کنیم و از ظرفیت فضای مجازی به درستی استفاده کنیم این خلاء وجود دارد . ما در انجمن اقتصاد در این زمینه باید به تولید محتوا بپردازیم و در کنار ماموریت های جدید به ماموریت های قبلی به نقد کتاب و مقالات و جلسات گروه اقتصاد ایران خواهیم پرداخت حتی سعی می کنیم در دانشگاهها و محیط های علمی کشور حضور یابیم.

وی ادامه داد: در حوزه اقتصاد اسلامی کارهای زیادی انجام شده است ، در یک تجمیع آثار اقتصاد اسلامی که اخیرا صورت گرفته است قریب به3000 صفحه فقط عناوین و چکیده های کتاب ها و مقالات اقتصاد اسلامی به دست آمده است، که نیمی از آن توسط نخبگان اقتصادی حوزه علمیه انجام شده است. برخی اطلاعی از این فعالیت ها ندارند. یکی از رسالت های ما در انجمن این است که باید از تولید محتواهایی که صورت گرفته دفاع کنیم.

عضو انجمن اقتصاد اسلامی ایران اظهار داشت: بسیاری از دانشگاهیان نیز به برنامه های دینی علاقه دارند می توان با مشارکت طلاب و دانشجویان علاقه مند به اقتصاد همایشی را برگزار  کرد که حتی در سطح بین المللی برگزار شود انجمن اقتصاد  و حوزه علمیه قم را در ادبیات اقتصادی در ایران و دنیا مرجعیت دهیم. این ها در برنامه های دوساله دیده شده است، همچنین همکاری و هم افزایی با موسسه نور در دستور کار قرار دارد.

رئیس انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه تصریح کرد: یکی از برنامه ها حضور در حوزه های علمیه و مدارس علمیه قم و شهرستان ها معرفی اقتصاد اسلامی می باشد با امام جمعه ها برنامه هایی داریم باید با همایش های استانی فضای اقتصادی کشور را ترسیم کنیم باید در جهت پربار شدن خطبه های نماز جمعه کار شود و مطالب در اختیارشان قرار دهند با دعوت از ائمه جماعات کمک کنیم تا دانش اقتصادی شان را بالا ببریم.

نویسنده کتاب « چالش های بانکداری اسلامی » عنوان کرد: باید ائمه جمعه ها بتوانند مشکلات جامعه را از نظر اقتصادی مورد ارزیابی قرار دهند از طریق فضای مجاری می توانیم به آن ها اطلاعات و تحلیل بدهیم. بسیاری از مردم دانش اقتصادی ضعیفی دارند و حتی ربا را نمی شناسند و مباحث اقتصادی را نمی شناسند در صدد هستیم از این طریق مردم متدینی که در نماز جمعه حاضر می شوند دانش اقتصادی شان را بالا ببریم.

حجت الاسلام والمسلمین محقق نیا یادآور شد: یکی از برنامه ها برگزاری کرسی های علمی و نظریه پردازی و آزاداندیشی در دانشگاهها می باشد تا از طریق هیات علمی دانشگاهها بتوانیم در دانشگاههای طراز اول یک دوره کرسی برگزار کنیم.

وی گفت: اشتغال، مساله ای گسترده و چند جانبه است و دغدغه بسیاری از خانواده ها می باشد رهبری نقطه اساسی را دریافته است اگر کالای ایرانی دارای تقاضا شود به اشتغال کمک می شود حوزه های علمیه نیز می توانند به اشتغال کمک کنند.

جامعه را ترغیب به تولید کالای با کیفیت کنیم

رئیس انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه یادآور شد:ژاپنی ها در روند تولید هر سال عیوب قبل را بر طرف می کنند ما نیز باید جامعه را ترغیب به تولید کالای با کیفیت کنیم از طریق ائمه جمعه، حوزه ها می توانند به فضای اشتغال کمک کنند حمایت از کالای ایرانی دو جانبه است هم تولید کننده تقاضا کند و هم تولیدکننده کاری نکند اعتماد مصرف کننده سست شود.

وی عنوان کرد: تولید کالای بنجل در ایران ضد حمایت از کالای ایرانی است نباید توقع داشت مردم در طولانی مدت از کالای ایرانی استفاده کنند به مصرف کننده بگوئیم کالایی که امسال تحمل می کنی سال دیگر 30 درصد  بهبود می یابد واقعا این نمی شود کالایی بی کیفیت تولید کرد و دم نزد، این ظلم به مصرف کننده است.

عضو شورای عالی تدوین برنامه پنجم توسعه کشور اظهار داشت: می توان یک نشان ملی ایثار تعریف کرد که به  تولیدکنندگانی که سالانه کیفیت را بهبود می بخشند  تعلق  بگیرند چون دارند کیفیت را ارتقاء می دهند. اگر ایران خودرو می تواند کیفیت را افزایش دهد مردم تحمل می کنند چند سال و بدانند که چند سال آینده کیفیت بهتر می شود نه اینکه 20 سال است پراید تولید می شود و هر روز کیفیت کم می شود ما  هم از تولید کننده و هم از مصرف کننده انتظار داریم، برند ایثار حتی می تواند به تولید کنندگانی تعلق بگیرد  که نشان دهند ایثار می کنند و دنبال سود خود نیستند.

وی بیان کرد:از طرفی مصرف کننده نیز تحمل کند نمونه خارجی را مصرف نکند و دو سال تحمل کند تا فرزندان به اشتغال برسند به نظرم در ایران ابر و باد و مه خورشید و فلک در کارند تا تولید و صادرات شکل نگیرد همه نهادها بر علیه تولید و صادرات هستند بیمه و مالیات دنبال سود خودشان هستند تولید کننده ایرانی بی پناه است و دشمنان زیادی دارند باندهای وارد کننده و قاچاق و مافیا در هم تنیده شدند تلاش می کنند تولید شکست بخورد.

گلایه تولید کنندگان از دولت

رئیس انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه تصریح کرد:رهبری فرمودند بسیاری از تولید کنندگان گلایه دارند که تا تولید را آغاز کردیم تعرفه های واردات را کاهش داده اند و متضرر شده اند دولت دست از شعار بردارد و حمایت کند این ها نشان می دهد تولید کننده نه تنها حامی ندارد دشمن دارد دولت باید حمایت شود دولت نمی تواند به سیستم بانکی بگوید به تولید کننده وام بدهد چون نمی دهد.

وی ادامه داد: اینجا دولت باید وارد شود و یارانه وام به تولیدات ایرانی بدهد به ویژه آن هایی که صادرات دارند امروز صادرات ما 47 تا 50 میلیارد دلار است اگر دولت نصف سود بانکی را به عنوان یارانه به آن ها  بدهد صادرات بالای 100 میلیارد دلار خواهیم داشت.

 عضو سابق هیات مدیره بانک رفاه کارگران عنوان کرد: کشور ظرفیت لازم را برای توسعه صادرات دارد و می توانیم جهش دوبرابری داشته باشیم از 60 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی کشور  اگر دولت 10 هزار میلیارد تومان را برای یارانه تسهیلات بانکی در تولید و صادرات در نظر  بگیرد. با این کار نصف تسیهلات بانکی به این تولید کنندگان و صادرات کنندگان – البته صادرکنندگانی که در سالهای گذشته صادرات داشته اند- داده می شود. نظام بانکی 700 هزار میلیارد تومان تسهیلات در سال 97 خواهد داد که به اقتصاد ایران تزریق می شود، اگر 10 هزار میلیارد تومان یارانه تسیهلات بگذاریم  که 10 درصد سود تسهیلات تولید و صادرات را دولت بدهد و ده درصد را تولیدکننده و صادر کننده بدهند، صادرات و تولید رشد می کند.

نویسنده کتاب ساختار بانکداری اسلامی و ارائه الگویی برای بانکداری در ایران، عنوان کرد: تا بخش بانکی و بیمه و مالیاتی را همراه تولید نکنیم نخواهیم توانست از تولید ایرانی حمایت کنیم تا شفافیت در اقتصاد ایران به وجود نیاید پیشرفتی به دست نمی آید ده درصد را دولت بدهد و ده درصد نیز تولید کننده به سیسیتم بانکی بدهد در واقع تسهیلات را با نرخ ده درصد دریافت کنیم آن موقع صادرات و تولید جهش می یابد غیر از این نمی توان مشکلات را رفع کرد تا نظام بانکی را همراه تولید و صادرات نکنیم نمی توانیم به پیشرفت برسیم تا شفافیت در اقتصاد ما ایجاد نشود 59 درصد از اقتصاد ما غیر رسمی است از طریق فضای مجازی و یا از طریق  موبایل فعالیت اقتصادی می کنند و مالیات نمی دهند.

با افتتاح صدها حساب  رد سرمایه را گم می کنند

عضو سابق هیات مدیره بانک رفاه کارگران عنوان کرد: امروز می توانیم ده ها حساب بانکی باز کنیم و رد سرمایه را گم کنیم در حالی که در خارج از کشور حساب های بانکی شفاف است امروز تمام شرکت های کشور سه حساب دارند یکی برای مالیات یکی برای بانک و دیگری برای خودشان تا صورت وضعیت مشخص نباشد  تا شفاف سازی صورت نگیرد نمی توان اقتصاد سالمی داشت، باید اقتصاد را مهندسی کرد. در برخی از حوزه های اقتصادی در خارج تا 80 درصد را مالیات دریافت می کنند در برخی از حوزه ها نیز تا 80 درصد یارانه می دهند.

وی گفت: اقتصاد ما نیاز به مهندسی دارد و لازمه مهندسی شفافیت است که شاه بیت اقتصاد ایران است تاکنون اقتصاد ما مهندسی نشده است وقتی واردات 120 درصد سود دارد و کشاورزی تنها 5 درصد سود دارد از این رو کسی به دنبال کشاورزی نیست و در صدد واردات می باشند.

عضو سابق هیات مدیره بانک رفاه کارگران یادآور شد: آمریکا بزرگترین اقتصاد جهان دارد و دارای بانک توسعه صادرات است. تاکنون 7 بار سرمایه این بانک از بین رفته و  و وام گیرندگان سرمایه را برنگردانده اند اما باز هم از سوی دولت حمایت شده اند امروز ترامپ تمام قد از صادرات دفاع کرده و از واردات جلوگیری  می کند.

وی بیان کرد:امروز همه مناطق کشورهای اطراف امنیت شان را مدیون ایران هستند اما جلوی کالای ایرانی را در عراق می گیرند در گمرک عراق جلوی سیمان و هندوانه و مرغ را می گیرند از ترکیه می رود باید همه سرمایه را به سمت صادرات بگذاریم می توان جلساتی با مسئولان گذاشت و به درد دل پرداخت اما جلوی کالای ایرانی را در مرزهای خارجی می گیرند و در عوض کالاهای دیگر کشورها در مناطق در بازارهای جهانی به فروش می رسد.

رییس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه عنوان کرد: مسئولان اگر وقت داشته باشند به ویژه رئیس  سازمان توسعه تجارت دعوت به عمل بیاوریم و توضیحات لازم را بفرمایند یکی از برنامه های ما این است از مسئولان دعوت به عمل بیاوریم تا مسائل را به صورت علمی مورد بررسی قرار دهیم حتی می توان دوره های مشترکی را با حوزه و انجمن برقرار کرد تا طلاب جوان به خوبی آموزش ببینند به ویژه از فیلم کوتاه می توان مهارت ها و محتواها را آموزش داد.

وی گفت: طلاب باید مورد آموزش قرار بگیرند و از ظرفیت فضای مجازی می توان استفاده کرد در حال حاضر کانال ارتباطی ایمیل است که سنتی است و می توان از  ظرفیت های پیام رسان های داخلی استفاده کرد از نشریه افق حوزه نیز این انتظار می رود  در  آموزش تهیه محتوا در فضای مجازی  همکاری کند  تا از ظرفیت های سایبری بهره گرفت.

حجت الاسلام محقق نیا اظهار داشت: آموزش تهیه محتوا با زبان امروزی در فضای مجازی امری ضروری است؛  آموزش باید مورد تاکید باشد  چرا که امروزه در فضای مجازی به دین لطمه می زنند اگر بخواهیم موجب عقب نشینی دشمنان شویم اگر آموزش اتفاق بیفتد به تعالی می رسیم؛ گاهی در غفلت به سر می بریم گاهی در جبهه جنگ سخت به مبارزه می پردازیم، اما در جنگ نرم در خواب غفلت هستیم.

گفت وگو: اکبر پوست چیان