خبرگزاری حوزه | در صورتی شاهد افزایش هجمه‌ها در دوره‌های مختلف انتخاباتی بر ضد ساز و کار برگزاری انتخابات در جمهوری اسلامی هستیم که به نظر می‌رسد این فرایند و ساز و کار دموکراتیک در جمهوری اسلامی حتی نسبت به  برخی کشورهای غربی از جمله ایالات متحده دارای یکسری برتری‌هاست از جمله این مزیت‌ها نوع رویکرد و فرایند انتخاب رئیس جمهور بر اساس چگونگی این انتخاب توسط آرای مردمی است. این دقیقا همان نکته ای است که حضرت آیت الله خامنه ای در بخشی از سخنان خود در روز چهارشنبه شانزدهم بهمن ماه ۹۸ بدرستی بدان اشاره داشتند:

«انتخابات در ایران جزو سالم‌ترین انتخابات در دنیا است. بعضی از کشورهای دنیا البتّه انتخابات خوبی دارند امّا بهتر از انتخابات ما نیست، سالم‌تر از انتخابات ما نیست. در بعضی از کشورها هم که اصلاً تقلّب رایج است. بعضی از کشورها هم هستند که قوانینشان، قوانینی است که در واقع در آنها دموکراسی به معنای واقعی و کامل وجود ندارد؛ از جمله خود آمریکا. خود آمریکا که به‌اصطلاح مرکز دموکراسی است -با قطع نظر از تبلیغاتی که میکنند که مسیر رأی مردم را با پول و با قدرتِ سرمایه عوض میکنند که حالا این به جای خود، آن را نمیخواهیم مطرح کنیم- قانونشان این ‌جوری است که یک نفری بیشتر رأی می‌آورد، [امّا] آن که کمتر رأی آورده، میشود رئیس‌جمهور؛ قانونشان این است. رقیب همین رئیس‌جمهور فعلی‌ای که در انتخابات دو سه سال قبل از این  سر کار آمد، ظاهراً چند میلیون رأی بیشتر از این داشت، امّا طبق قوانین خودشان طوری است که این آدم رئیس‌جمهور میشود؛ خب این دموکراسی است؟ این رأی اکثریّت است؟ اینجا این ‌جوری نیست؛ اینجا دقیق است؛ کسی که از پنجاه درصد آراء مردم -حالا آنجایی که پنجاه درصد ملاک است- یک عُشری هم بیشتر باشد، او میشود رئیس؛ در طول این سالهای متمادی ما این ‌جوری عمل کرده‌ایم»

در توضیح فرمایشات مقام معظم رهبری باید گفت که سیستم انتخاباتی در ایالات متحده به دلیل قدیمی بودن و اینکه حدود سیصد سال پیش به تصویب رسیده است دچار نواقصی است که باعث شده حتی در جایی که مردم آمریکا اقدام به انتخاب یک شخص به عنوان رئیس جمهور نموده اند، اما به دلیل وجود آرای الکترال و اینکه یک کاندیدا علی رغم اینکه رای بیشتری در انتخاب ریاست جمهوری توسط مردم کسب کرده است، تنها به دلیل اینکه رای الکترال کسب شده توسط رقیبش بیشتر از او بوده است، آن نامزد توانسته است بجای نامزد منتخب مردم به صندلی ریاست جمهوری تکیه بزند. نمونه های اخیر این اتفاق در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ و ۲۰۱۶ ایالات متحده قابل مشاهده است ...

در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰، ال گور، کاندیدای حزب دموکرات تقریبا ۵۰۰ هزار رای بیشتر از جرج بوش به دست آورد، اما به دلیل آنکه جرج بوش موفق شده بود آرای الکترال بیشتری به دست بیاورد (۲۷۱ به ۲۶۶ )، جرج بوش به عنوان چهل و سومین رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد.

هم چنین در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ با وجود آنکه اکثر مردم آمریکا در انتخابات عمومی به هیلاری کلینتون نامزد دمکرات رأی دادند و او با اختلاف سه میلیون رای بر دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواه پیروز شد، اما دونالد ترامپ با کسب اکثریت آرا پیروز انتخابات شد. چرا که ترامپ توانست ۳۰۴ رای الکترال و کلینتون ۲۲۷ رای الکترال را کسب کند و بدین صورت ترامپ توانست بر صندلی ریاست جمهوری ایالات متحده تکیه بزند.

این در صورتی است که در جمهوری اسلامی حتی یک رای مردم نیز می تواند تاثیر گذار باشد و تنها کسی می تواند به عنوان رئیس جمهور بر کرسی ریاست تکیه کند که از رای مردمی بیشتری برخوردار باشد این امر نشان دهنده این است که ایران در شیوه و روش انتخاب مردمی حتی از کشوری نظیر ایالات متحده که خود را مدافع دموکراسی در عرصه بین الملل می داند در بحث انتخابات پیشی گرفته است.

از همین رو است که رهبر معظم انقلاب دموکراسی جمهوری اسلامی را قوی تر از دموکراسی در ایالات متحده می دانند.

و در مبحث شورای نگهبان که در دوره‌های مختلف انتخاباتی چه از سوی رسانه‌ها و چه از سوی برخی کاندیداهای انتخاباتی مورد انتقاد قرار گرفته است باید گفت که ساز و کار تعیین اعضای این شورا فی الواقع بر اساس یک نوع انتخاب غیر مستقیم توسط آرای مردمی شکل می‌گیرد. در توضیح این مطلب باد عنوان نمود که یکی از شیوه‌ها و سازوکارهای دموکراسی در کشورهای مختلف برگزاری انتخابات از طریق رجوع به آرای غیر مستقیم مردمی است، یکی از شیوه‌ها و سازوکارهای دموکراسی در کشورهای مختلف برگزاری انتخابات از طریق رجوع به آرای غیر مستقیم مردمی است، به عنوان مثال آنچه در ایالات متحده از آن تعبیر به آرای الکترال می شود یک شیوه ی رجوع به آرای مردمی به صورت غیر مستقیم است. بدین نحو که مردم هر ایالت، شورای الکترال یا همان گزینشگران رئیس جمهور electors را انتخاب می کنند و پس از آن در واقع، این اعضای شورای الکترال هستند که به نوعی به عنوان الیت‌های برگزیده مردمی به انتخاب رئیس جمهور ایالات متحده اقدام می کنند، به تعبیری دیگر می‌توان از اعضای شورای الکترال تعبیر به نمایندگانی نمود، که مردم با اعتماد به شایستگی آنها حاضر به انتخاب ایشان به عنوان نماینده خود شدند، تا در زمینه گزینش رئیس جمهورمنتخب اقدام کنند، این شیوه غیرمستقیم انتخاباتی را می توان با فرآیند انتخاب رهبری درایران توسط مجلس خبرگان مقایسه نمود به نحوی که مردم با انتخاب کارشناسان مورد اعتماد خویش تحت عنوان خبرگان به تفویض حق انتخاب خویش به ایشان می‌پردازند تا ایشان بتوانند به انتخاب فرد شایسته ولایق این منصب بپردازند. بدین ترتیب رهبر جمهوری اسلامی به عنوان عالی‌ترین شخص نظام توسط برگزیدگان مردم و به صورت رجوع به آرای غیر مستقیم مردمی انتخاب می‌شود.

اما در بحث شورای نگهبان باید گفت که شش نفر از اعضای دوازده نفر این شورا که فقیهان شورای نگهبان هستند توسط شخص رهبری تعیین ‌می‌شوند، که در واقع ایشان نیز حاصل برگزیدگان مردمی به صورت انتخاب غیرمستقیم هستند؛ چراکه شخص رهبری که برگزیده برگزیدگان مردمی است، اقدام به انتخاب فقهای شورای نگهبان می‌کند که منشا این دومینو همان گزینش و رای مردم در انتخاب خبرگان است واز سویی دیگر اسامی شش عضو دیگراین شورا که حقوقدان هستند با پیشنهاد رئیس قوه‌ی قضائیه به مجلس ارائه می‌شود که در مجلس براساس آرای نمایندگان که خود برگزیدگان مردم هستند انتخاب می‌شوند. از اینرو باید گفت انتخاب اعضای شورای نگهبان در جمهوری اسلامی نیز براساس یک انتخابات مردمی است که تمامی اعضای آن توسط برگزیدگان مردم انتخاب می‌شوند.

محمد یوسفی