به گزارش خبرگزاری حوزه، «آیات و نکات»، پرونده رمضانی رسانه رسمی حوزه برای ماه مبارک رمضان است که حجت‌الاسلام امین اسدپور از پژوهشگران قرآنی در سی شماره به بیان سی آیه از قرآن کریم پرداخته که به صورت روزانه تقدیم شما خوبان خواهد شد.

بسم الله الرحمن الرحیم

آیه منتخب از جز پانزدهم قرآن کریم، آیه ۷۱ سوره ی مبارکه «اسراء» است‌.

خداوند متعال در این آیه شریفه، تصویری از برزخ و قیامت ارائه می دهد و می‌فرماید: «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ فَأُولَـئِکَ یَقْرَءُونَ کِتَابَهُمْ وَلَا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا / (به یاد آر) روزی که ما هر گروهی از مردم را با پیشوایشان (به پیشگاه حقیقت) می‌خوانیم، پس هر کس نامه عملش را به دست راست دهند آنها نامه خود را قرائت کنند و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد».

حضرت حق در این آیه شریفه می فرمایند که ما در حشر قیامت به عبارت دیگر در وجود برزخی و قیامتی انسان‏ها، آنها را به صورت امت فرا می‌خوانیم «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ»، در آنجا نیز مردم با امامانشان فراخوانده می شوند چه امام، امامِ حق باشد و امت بر مدار امامتِ امامِ حق شکل گرفته باشد و چه امام، امامِ باطل وشری باشد که در این صورت امت هم بر اساس همدلی و دل‏سپردگی با امام شر شکل می‌گیرد.

حشر ما، حشر ِامت محورانه و اجتماعیست. البته این امر غیر از محاسبه رفتارهای فردی و سلوک فردی تک تک انسان هاست؛ یعنی علاوه بر محاسبه فردی، ما یک حشر و یک حسابرسی اجتماعی و امت محورانه هم داریم، چراکه بخشی از وجود ما و بخشی از ساحت دغدغه های حیات دنیوی ما، دغدغه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ماست که حسابرسی خاص خود را دارد.

لذا فرمود «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ» در آن‌جا امت‏ها را با امامشان فرا می‏‌خوانیم و کتاب اعمال هر کس به دست راستش سپرده شود، کتابشان را می خوانند و حس خوشایندی خواهند داشت «وَلَا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا» و کمترین ستمی در آنجا نخواهند دید.

در ادامه آیات حضرت حق وجه دیگری را می‏‌فرماید: «وَمَن کَانَ فِی هَـذِهِ أَعْمَی فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمَی وَأَضَلُّ سَبِیلًا».

نکته جالب توجه آن است که این حشر امت محورانه امم باعث می‏‌شود که در ادبیات قرآنی و روایی ‌ما، یک رفعت درجه ویژه‏‌تری برای خود آن امام یا رهبرانی که جامعه و امت را سامان داده‌ند صادر می‌شود.

لذا این آیه شریفه «فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَکَ» را برای این دغدغه معنا می‏‌کردند و این آیه باعث دل نگرانی رسول اکرم (ص) بود که آیا «مَن تَابَ مَعَکَ»، یعنی مؤمنین و همراهان رسول اکرم (ص) هم به همان میزان استقامت خواهند داشت یا خیر؟

امام راحل بزرگوار در تفسیر این روایت شریف «شَیَّبَتْنِی سورةُ هودٍ لِمَکَانِ هذه الآیةِ» که اشاره می کردند، سوره هود فقط به خاطر این دو کلمه «وَ مَن تَابَ مَعَکَ» باعث دل نگرانی رسول اکرم (ص) بود تا حدی که می فرمایند: «شَیَّبَتْنِی سورةُ «هودٍ»، این سوره مرا پیر کرد و بار تحمل و استقامت این امت برای من گران بود.

عرضم این است که تأثیر، تأثرات، سکنات، حسنات و سیئات اجتماعی دقیقا باعث ترفیع درجه یا باعث تنزیل درجه در حشر اجتماعی امت‌هاست؛ لذا ذکر نورانی «وَ تَقَبَّلْ شَفَاعَتَهُ فِی أُمَّتِهِ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ » که ما در نمازها قرائت می کنیم، به این معناست که با قبول شفاعت پیغمبر اکرم (ص) در حق امتش، خود پیغمبر رفعت درجه پیدا می‏‌کند؛ لذا می‏‌فرماید که «فإنی أباهی بکم الأمم»؛ من به امت خودم در برزخ و قیامت مباهات می‏‌کنم.

بنابراین «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ»، یک وجه حشر اجتماعی و امت محورانه را در کنار دستگاه محاسبات فردی تصویر می‏‌کند.

امیدواریم که ان شاءالله به یمن مولود این روز عزیز، امام حسن مجتبی علیه‏ السلام جزو امت پیغمبر اکرم (ص) و امت متوسل به آل الله به شمار بیاییم و در حشر قیامت شفاعت آل الله روزی یکایک جامعه مومنین و جامعه اسلامی ما قرار بگیرد.