خبرگزاری حوزه | "کارگروه هنرمندان" یکی از مجامع تخصصی انجمن خادمان قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران است.
سال قبل، پس از رای گیری برای دوره جدید، اعضای هیات اجرایی مجمع تخصصی هنرمندان انتخاب شدند که شامل امیرعباس قلیچ لو، عبدالحمید قدیریان، عباس صالح مدرسه ای، احمدعبدالرضایی، محمدرضا افشاری و ابوالفضل خزاعی بود و با رأی اعضا، عباس صالح مدرسه ای بعنوان دبیر این مجمع تخصصی تعیین شد؛ وی طی یک دهه و از آغاز تشکیلِ انجمن خادمان قرآن کریم نیز مسئولیت نمایندگی کارگروه هنرمندان سینمایی را به عهده داشته است.
در سال های اخیر با تلاش های هدفمندِ کارگروه هنرمندانِ سینمایی در انجمن خادمانِ قرآن کریم، انتخابِ سینماگرانِ خادمِ قرآن و جریانِ تولید و عرضه فیلم های قرآنی مورد توجه قرار گرفته و با وجود همه موانع و مشکلات، نوعی فرهنگ سازی برای نهادینه شدنِ این حرکت مثبت شکل گرفته است. فعالیت های این مجمعِ پرتلاش، سال هاست که در رسانه ها و سطح جامعه انعکاس دارد و متفاوت از سایر مجامع تخصصی عمل کرده است.
صالح مدرسه ای طی شش سال گذشته از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه جمعی از متخصصانِ فیلم های قرآنی، داوری آثار مُلهم از قرآنِ جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را عهده‌دار بوده است. وی در سال ۱۳۸۳ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بخاطر نویسندگی و کارگردانیِ فیلم های قرآنی بعنوان "سینماگر خادمِ قرآن" انتخاب شد.
در روزهای اخیر، داریوش یاری و جعفر دهقان در بیست و نهمین آیین ملی تجلیل از خادمان قرآن با حضور رئیس جمهور به عنوان «سینماگرِ خادمِ قرآن» انتخاب شدند.
خبرگزاری حوزه به این مناسبت در این گفت‌وگو، به مباحث، ملاک‌ها و نحوه انتخاب خادمان قرآن در حوزه تخصصی سینما پرداخته است.
عباس صالح مدرسه‌ای، دبیر مجمعِ تخصصیِ هنرمندان انجمن خادمان قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران به خبرنگار حوزه گفت: استمرار حرکت صبورانه مجمعِ تخصصی هنرمندان طی ده سال اخیر، نویدبخش آینده ای متعالی برای سیاست گذاری در ساخت، عرضه و ارزشیابیِ فیلم های قرآنی است که طی دو سال گذشته با استقبال تیم جدید وزارت ارشاد در دولت سیزدهم مواجه شد. به گونه ای که دکتر علیرضا مُعاف معاون اسبق قرآن و عترت این وزارتخانه خطاب به جعی از سینماگرانِ قرآنی گفت: «ما در بحث‌های تئوریکِ زیرساختی می توانیم با کمک شما متخصصینِ فیلم های قرآنی، یک سندمانند تولید کنیم. تجمیع نگاه‌های صاحب نظران قرآنی، سینمایی و حوزه علوم ارتباطات اجتماعی می‌تواند برای هموارسازی و نهادینه شدنِ تولید و عرضه فیلم های قرآنی موثر باشد. این ترکیبِ متخصص می تواند مقدمه یک حرکت جمعیِ تشکیلاتی باشد و در شرایط پیچیده امروز، عملاً پرچم هنر قدسی را برافراشته نگه دارد».
صالح مدرسه ای با اشاره به آنچه که شهید آوینی آرزویش بود و کسانی که دغدغه های سینمای ناب قرآنی را دارند اذعان داشت: امروز مجمع تخصصی هنرمندان پرچمدارِ سینمای رحمانی در مقابل سینمایی شیطانی است.
وی بر حفظ حرکت سینمایی و قرآنیِ متخصصان فیلم های قرآنی تاکید و اظهار امیدواری کرد: برنامه های این مجمعِ تخصصی، شروعی برای سیاستگذاری های کلان در آینده باشد و افزود: « مجمعِ تخصصی هنرمندان، ترکیبی از اساتید پیشکسوت است که قریب سی سال توسط وزارت ارشاد انتخاب شده اند و پس از تشکیل انجمن خادمان قرآن، حدود ده سال است که با بررسی سوابق، مقالات، مصاحبه ها، نقدهای کارشناسی، سیرِ تدریجیِ آثار، عامل بودن و شخصیتِ قرآنیِ سینماگرانی که بر اساس مفاهیم و مضامینِ قرآنی دست به آفرینش هنری می زنند، همه ساله یک یا دو نفر را به عنوان «سینماگرِ خادمِ قرآن» برای اعطای «نشان عالی» خادم القرآن از ریاست جمهوری معرفی می کند.
این فیلمساز گفت: دو اصل اساسی برای انتخاب سینماگر خادم قرآن عبارتند از «داشتنِ تخصص در یکی از رشته های سینمایی» و «قدرت و تواناییِ درک و فهم قرآن یعنی تخصصِ قرآنی جهت تبدیل این مفاهیم و مضامینِ الهی به زبان سینما»؛ اولی مشهود است که سابقه و قدرت فنی و تکنیکیِ فرد را مشخص می کند اما کافی نیست و دغدغه قرآنی، تکمیل کننده است. یعنی سینماگری که نه تنها در یک یا چند زمینه سینما متخصص و مجرب است بلکه دارای شخصیتی عمیق است که دغدغه هایش استفاده از این تخصص ها برای بیان سینماییِ مفاهیم قرآنی است نه صرفا ادامه روند شغلیِ روزمره برای کسب درآمد و شهرت و مواهب دنیایی؛ نه سینماگری که فقط برای مخارجِ زندگی، پای هر قراردادی را امضا می کند. ما دنبال کسی هستیم که فراتر از این، قدم برداشته باشد؛ کسی که اهداف، آرزوها و زندگی اش وقفِ تبدیلِ مفاهیم و مضامینِ قرآنی به زبان سینما باشد. گرچه شهرت و حجمِ سوابق حرفه ای یک سینماگر می تواند مقیاسی برای افزایش اعتبار تخصصیِ وی محسوب گردد اما بهتر است ملاک اصلی برای انتخاب سینماگر خادم قرآن در نظر گرفته نشود؛ زیرا اعتبار «سینماگرِ خادمِ قرآن» صرفا به شهرت و تخصص او نیست بلکه مرهونِ فهم و درک و دغدغه بکارگیری مفاهیم عظیم آیات قرآن توسط وی برای ایستاندنِ پرچم حقانیت و یکتایی آفریدگار عالم از طریق سینماست. تمام کسانی که تاکنون انتخاب شده اند، حداقل بیست سال و حتی تا سی و چهل سال عمرشان متمرکز و معطوف به تولید آثار قرآنی است.
وی افزود: حال نکته مهم این است که بهترین راه و روشی که می توان اینگونه سینماگران را شناسایی، قضاوت و انتخاب کرد، کدام است؟ زیرا فرض سلیم بر این است که سینماگرانِ کشورمان همگی خوب و متخصص هستند، اما اینکه کدام یک از این عزیزان را می توان بعنوان «سینماگرِ قرآنی» نیز انتخاب کرد؟ و اینکه مقیاس و ملاک این انتخاب چیست؟ آیا در بین متخصصینِ صرفِ سینما، دغدغه این وجود دارد که همه ایام به این فکر کنند که چگونه در تولید فیلم قرآنی مشارکت کنند؟ آیا تمام سینماگران ایران دغدغه قرآن را دارند؟ البته که همه آدمهای خوب و شریفی هستند اما آیا «پرداختن به قرآن» دغدغه همه ایشان است؟ بطور طبیعی و منطقی، آن سینماگری که دغدغه تبدیل مفاهیم قرآنی به سینما را دارد، باید شناسایی و معرفی شود. این مبحثی است که انشاالله در جلساتی متشکل از کارشناسان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هنرمندانِ پیشکسوتِ سینما در مجمعِ تخصصی هنرمندانِ انجمن خادمانِ قرآن، مورد بحث و بررسی های دقیقِ فنی و کارشناسی قرار خواهد گرفت تا در آینده هم به اذن الله، انتخاب اصلح صورت پذیرد.
دبیر مجمعِ تخصصی هنرمندان انجمن خادمان قرآن کریم خاطرنشان کرد: بارها اعلام کرده‌ایم در مدت بیست و هشت دوره انتخاب خادمان قرآن کریم در حوزه فیلم و سینما به جای ۲۸ نفر، چهارده نفر معرفی شدند و این، به علتِ سخت گیری در کارنامه و دقت در آثارِ قرآنیِ سینماگر و نیز سایر ملاک های فنی و تخصصی در نحوه انتخاب است. علاوه بر انتخابِ چهره های مشهور و مطرح، کشف اساتید محجوب و نجیب، یکی از وظایف مجمع تخصصی هنرمندان طی سال های جاری بوده است و در کنار کارگردانان فیلم های قرآنی، سایر تخصص های مؤلف و مؤثر نظیرِ «فیلمبردار، فیلمنامه نویس، تهیه کننده، بازیگر، مستندساز، طراح صحنه، مدیر هنری، انیماتور و...» که شخصیت قرآنی دارند به عنوان سینماگران قرآنی انتخاب و معرفی شده اند و بر این اساس، مجمع تخصصی هنرمندان در سال گذشته نیز علاوه بر استاد عبدالحمید قدیریان، استاد داریوش یاری را معرفی کرد و مجددا درخواست افزایش سهمیه سینماگران به دو نفر در هر سال را نیز مطرح نمود، زیرا تعدادی از اساتید پیشکسوت و مطرح در حوزه سینمای قرآنی سال‌هاست در لیست انتظار قرار دارند؛ اما نهایتاً به دلیل محدودیت های مرسوم، در سال گذشته استاد عبدالحمید قدیریان به عنوان سینماگر خادم قرآن مورد تقدیر ریاست محترم جمهور قرار گرفت. ذکر این نکته هم ضروری است که هرگز حرفِ مجمع تخصصی، نفیِ انتخاب کسی نبوده؛ حرفِ کارشناسان، «آسیاب به نوبت» بوده، خیلی ها در لیست کاندیداها قرار دارند اما به علت محدودیتِ انتخاب در هر سال، معمولا نوبت به یک نفر می رسد.
این کارگردانِ سینما افزود: امسال نیز مجمع تخصصی هنرمندان پس از بحث و بررسی جدید و با در نظر گرفتنِ سوابقِ گذشته، استاد داریوش یاری را به عنوان اولویت اول مجدداً معرفی کرد و در جلسه شورای عالی انجمن خادمان قرآن کریم مورخ ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۲ توضیحات تکمیلی را به استحضار ریاست محترم شورا وزیر فرهیخته جناب آقای دکتر اسماعیلی رساندیم و ایشان اذعان داشتند که به رأیِ تخصصیِ مجامع احترام می‌گذارند. وظیفه خود می دانیم از این رویکرد مثبت آقای وزیر، قدردانی کنیم. ایشان با نگاه داهیانه خویش، به انتخابِ اساتید مُجرب و پیشکسوت در مجمع تخصصی هنرمندانِ انجمن خادمان قرآن توجه فرمودند و باز هم به خاطر تحقق عدالت، احترام و اعتماد به زیرگروه های مدیریتی خویش، به گونه ای تصمیم گرفتند تا روند و مسیر صحیحِ انتخاب خادمان قرآن در حوزه تخصصیِ سینما، دچار شک و شبهه فرصت طلبان قرار نگیرد.
صالح مدرسه‌ای که در سال ۱۳۸۳ به عنوان سینماگرِ خادمِ قرآن انتخاب شده و تجربه ای بیست ساله در این حوزه دارد، گفت: مجمع تخصصی هنرمندان بر اساس بررسی محتوایِ مجموعه آثار، سیر تدریجیِ فیلمساز و استمرار حرکت و شخصیتِ قرآنی استاد داریوش یاری لااقل طی دو دهه گذشته، وی را حائز شرایط مقام خادم القرآنی دانسته است. متخصصانِ فیلم های قرآنی هرگز روی «یک اثر» خاص قضاوت نمی کنند و جمع بندیِ «یک دوره» برایشان اهمیت دارد. بی تردید هر سینماگری بر اساس شرایط و مقتضیاتِ تولید، آثارش از جهات کمی و کیفی متفاوت هستند و این گونه نیست که حتی اساتید بزرگ سینما هم علیرغم دقت و توجه، در تمام مدت فعالیتشان همواره آثار «الف» ارائه دهند. بنابراین، آخرین اثرِ ایشان تأثیری در انتخاب نداشته است.
دبیر مجمعِ تخصصی هنرمندان انجمن خادمان قرآن کریم در خصوص شهرتِ انتخاب شوندگان گفت: به شهرت ِصرف دقت نمی کنیم و ملاک قرار نمی دهیم. «شهرت» از جمله مواردی است که مورد بررسی قرار می گیرد اما کافی نیست و بعضی از اعضای مجمع، چهره های مشهوری را معرفی کردند که رأی نیاورده اند. متقابلا سینماگرانی محجوب و نجیب هستند که دو سه دهه عمرشان «مُجدانه» آثاری مُلهم از مفاهیم و مضامین قرآنی برای جامعه تشنه ساختند اما این هنرمندانِ متعهد، دنبال شهرت و مطرح شدن نبوده اند و بیشتر به ادای تکلیف فکر می کنند. از این جهت نیز مجمعِ تخصصی هنرمندان وظیفه خود می داند که از چنین سینماگرانی حمایت کند و تسلیم فشارهای غیرکارشناسیِ بیرون نشود. البته در دولت قبل، گاهی بعضی اشخاصِ نامرتبط با سینماگرانِ خادم قرآن، با ارائه مشورت‌های غیرکارشناسانه، سعی در دخالت غیرمسئولانه در این امر خطیر داشتند؛ که باید گفت آنها کلاً سینما را نمی‌شناختند. چنین اشخاصی نه یک فیلمنامه قرآنی نوشته بودند، نه یک فیلم قرآنی ساخته بودند و نه حتی یک سینماگرِ معمولی بودند. سوال منطقی ما از ایشان این بود که چگونه در عصرِ تخصص، به خود اجازه دخالت ناشیانه و غیر کارشناسانه در سینمای قرآنی می‌دادند؟ در گذشته بارها گفتیم انتخاب های سیاسی چاره ساز نیست. موضوع، فردِ منتسب نیست؛ مشکل در تغییر شیوه انتخاب است. البته گاها کسانی هم بودند که به علت ناآگاهی، دخالت های غیرکارشناسی می کردند؛ آنها اصولا هیچ یک از عوامل و دست اندرکارانِ موثر در سینمای قرآنی را نمی شناختند و سردر نمی آوردند و نمی دانستند که مثلا فلان استاد، بیش از سی سال است که برای پایه گذاری و زیربنای تولید فیلم های قرآنی عمر و زندگی اش را وقف کرده، هر چند که همچون بازیگران در نظرِ عوام، مشهور نیست. لذا می خواستند وزارت ارشاد بدون مشورت های تخصصی، کاملا سلیقه ای و شتابزده فردِ مورد نظرشان را انتخاب کند. کسانی که به ندرت، انتخاب های کارگروه و یا مجمع تخصصی هنرمندان طی ده سال گذشته را زیر سؤال بردند، در واقع امضای رئیس جمهور و وزیر ارشاد را زیر سؤال بردند. آنها در واقع می خواستند بگویند بزرگان نمی دانند چه چیزی را امضا و تأیید کردند. این حرکتشان، به دور از اخلاق و انصاف بود.
این سینماگر ادامه داد: استاد داریوش یاری فارغ التحصیل کارگردانی سینما از مؤسسه آموزش عالی سوره و فارغ التحصیل فیلمنامه نویسی حرفه ای از مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که از سال ۱۳۷۱ تاکنون نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی بیش از چهل فیلم کوتاه داستانی، مستند، سریال های تلویزیونی و فیلم های سینمایی را در کارنامه خود دارد. ایشان بارها در جشنواره های معتبر داخلی و خارجی عناوین بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه را کسب کرده است. داوری در جشنواره ها، برگزاری دوره های آموزشی و تدریس در مراکز سینمایی از جمله فعالیت های این سینماگرِ قرآنی بشمار می رود. فیلم سینمایی «حبیب» از ساخته‌های ایشان، سال‌ها قبل مورد توجه و عنایت مقام معظم رهبری قرار گرفت. وی علاوه بر افتخارات دو دهه گذشته، در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورینِ بخش بین‌الملل را دریافت کرد.
صالح مدرسه ای با بیان این که امسال با افزایش سهمیه در حوزه سینما با نظر وزارت ارشاد دو هنرمند انتخاب شدند گفت: استاد جعفر دهقان بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما است. ایشان بازیگری را از دهه ۵۰ با تئاتر و زیر نظر استاد کشن فلاح شروع کرد، سپس سینما را از سال ۶۰ با بازی در فیلم توجیه به کارگردانی منوچهر حقانی‌پرست آغاز نمود. در سال ۱۳۷۲، ایشان با بازی در فیلم «حماسه مجنون» کاملا شناخته شد و توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر «نقش دوم مرد» را از جشنواره فجر به دست آورد.
دبیر مجمعِ تخصصی هنرمندان افزود: بازی زیبای استاد جعفر دهقان در سریال «مردان آنجلس» به کارگردانی زنده یاد فرج الله سلحشور در سال ۱۳۷۵ که روایتگر داستان اصحاب کهف بود او را در نقش ماکسیمیلیانوس محبوب و به شهرت رساند. از دیگر نقش‌های ماندگار این استاد، بازی در نقش پوتیفار در سریال «یوسف پیامبر» که در موسسه تبیان تولید گردید و مصعب بن زبیر در سریال مختارنامه محصول سیمافیلم است.
این کارگردان خاطرنشان کرد: استاد جعفر دهقان تاکنون در بیش از پنجاه سریال تلویزیونی، فیلم داستانی و سینمایی مختلف حضور داشته است و از پرکارترین بازیگران متعهد و ارزشی محسوب می شود.
صالح مدرسه ای از تلاش های بی شائبه دکتر علی سرابی دبیرکل، دکتر محمدرضا پورمعین دبیرکل اسبق، اعضای انجمن خادمان قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران، دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر بشیر فیروزیان سرپرست معاونت قرآن و عترت، محمد مهدی عزیززاده مشاور اجرایی و همکارانشان قدردانی کرد.
به گزارش حوزه، طبق لیست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سی سال گذشته نیز سینماگران صاحب‌نامِ کشورمان همچون «مجید مجیدی، رضا میرکریمی، عباس صالح مدرسه‌ای، شهریار بحرانی، مجتبی راعی، کمال تبریزی، سید ناصر هاشم زاده، منوچهر محمدی، محمد داوودی، محمدعلی باشه آهنگر، سید داوود میرباقری، امیرعباس قِلیچ لو، جمال شورجه و عبدالحمید قدیریان» مفتخر به کسب این مقام شده بودند.
