به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، نعمت‌الله صفری فروشانی استاد حوزه ، امروز پنجشنبه 19 بهمن ماه در کارگاه علمی «بایستگی تاریخ تحلیلی امامان شیعه در مطالعات تاریخی» به تبیین مفهوم تاریخ تحلیلی و تفاوت آن با تاریخ متنی (نقلی) پرداخت.

وی تاریخ نقلی را گزارشی صرف از وقایع گذشته بیان کرد که فاقد تحلیل علمی است و دراین باره گفت: در حالی که تاریخ تحلیلی با بررسی چرایی و چگونگی رخدادهای تاریخی، به کشف روابط و الگوهای پنهان در تاریخ می‌پردازد.

ضرورت تاریخ تحلیلی امامان شیعه

صفری فروشانی در ادامه سخنان خود، مطالعه تاریخ تحلیلی را از منظر اسلامی ضروری دانست و تأکید کرد: تاریخ تنها دانستن وقایع گذشته نیست، بلکه ابزاری برای عبرت‌آموزی و جلوگیری از تکرار اشتباهات است.

وی با استناد به آیات قرآن و متون دینی، چهار فایده مهم مطالعه تاریخ تحلیلی اهل بیت (ع) را برشمرد و ادامه داد: این رویکرد می‌تواند تأثیرات عمیقی در مطالعات دینی و تاریخی داشته باشد.

وی ارزش علمی و دینی تاریخ اهل بیت (ع) را از مهم‌ترین دستاوردهای این نوع مطالعه دانست و افزود: تاریخ اهل بیت (ع) گنجینه‌ای از معارف دینی و اخلاقی است که در زندگی فردی و اجتماعی تأثیرگذار است.

صفری فروشانی در ادامه، تنوع رویکردهای تاریخ تحلیلی را مورد توجه قرار داد و گفت: این روش مطالعاتی با بررسی ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، زمینه فهم دقیق‌تری از سیره اهل بیت (ع) را فراهم می‌کند.

این استاد حوزه به تعامل تاریخ تحلیلی با سایر علوم اشاره کرد و اضافه کرد: این رویکرد می‌تواند به رشد و توسعه سایر علوم اسلامی، از جمله فقه و کلام، کمک کند.

وی امکان ارتقای سطح دانش تاریخی را یکی دیگر از فواید این رویکرد دانست و اظهار داشت: تاریخ تحلیلی فرصتی برای کشف مسائل جدید است که در تاریخ متنی نمی‌توان به آن‌ها پرداخت.

بررسی جایگاه امامان شیعه در تاریخ تحلیلی

این استاد حوزه در بخش دیگری از سخنان خود، جایگاه امامان شیعه در تاریخ تحلیلی را بررسی کرد و گفت: شیعه اثنی‌عشری تنها گروهی است که رهبری منسجمی در طول تاریخ داشته است.

وی با بیان اینکه بسیاری از بزنگاه‌های تاریخی، همچون حادثه عاشورا، هنوز نیازمند تحلیل‌های علمی و دقیق‌تری هستند، تاریخ تحلیلی را بستری برای تولید علم دانست و تأکید کرد: این رویکرد می‌تواند به کشف ابعاد جدیدی از وقایع تاریخی منجر شود.

یادآوری می‌شود؛ کارگاه علمی «بایستگی تاریخ تحلیلی امامان شیعه در مطالعات تاریخی» به همت پژوهشکده بین‌المللی امام رضا (ع) و با همکاری پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، با حضور جمعی از طلاب جامعه المصطفی العالمیه برگزار شد. در این کارگاه علمی با بررسی دیدگاه‌های علمی و دینی، اهمیت این رویکرد را در فهم عمیق‌تر تاریخ اهل بیت (ع) و استفاده آن در عرصه‌های مختلف بررسی شد.