به گزارش خبرگزاری حوزه، در ایام ارتحال مورخ و پژوهشگر بصیر و شهیر، حجتالاسلام والمسلمین استاد علی ابوالحسنی(منذر) با این شخصیت علمی و فرهنگی بیشتر آشنا میشویم.
در چنین روزهایی، عالمی دقیق النظر و مورخی ژرف اندیش روی از جهان برگرفت که به باور بسیاری از صاحبنظران از نمونههای نادر تاریخ پژوهی در میان روحانیون به شمار میرفت.
مرحوم استاد علی ابوالحسنی (مُنذِر) از سلسله جنبانان مواجهه با انحرافات فکری و سیاسی در دوران معاصر بود که در مقابل جریانات انحرافی چون وهابیت، بهاییت، غربزدگی، باستانزدگی و تاریخ نگاری سکولار ایستاد و «مکتب بازنگری تاریخ معاصر» را بنا نهاد.
«غیرت دینی»، «جریان شناسی»، «جامعیّت علمی» و «اجتهاد در تاریخ پژوهی» او را به یکی از «سرمایههای بزرگ تاریخنگاری ایران» تبدیل کرد و توانست در طول عمر کوتاه و پربارش، قریب به ۵۰ کتاب و بیش از ۳۰۰ مقاله را در رشته های تاریخ، ادبیات، فرهنگ اسلامی و مقامات و شعائر اهل بیت (ع) سامان دهد.
افشای چهره حقیقی استعمار و عوامل آن در ایران، خشم فرقه های ضاله و جریانات انحرافی را برانگیخت و بارها وی را در معرض تهدید، تخریب و ترور قرار دادند اما تا آخرین نفس در این مسیر ثابت قدم ماند.
او در پی سالیان طولانی تحقیق و جست وجو، صاحب تئوری ویژهای در نگرش به تاریخ اسلام و ایران بود که رابطه ایران و تشیع را به مثابه ظرف و مظروف می دانست و ارزش ظرف را در گروی بقای مظروف قلمداد می کرد. اغلب آثار وی نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی و تحلیل است.
زندگینامه مرحوم استاد ابوالحسنی منذر
در سالروز ولادت مولی الموحدین(سیزدهم رجب) سال ۱۳۳۴ شمسی در یک خانواده روحانی در تهران متولد شد. پدرش مرحوم حجه الاسلام حاج شیخ محمد ابوالحسنی از روحانیان وارسته و خدوم به شمار می رفت. یک شخصیت برجسته در سنگر تدریس و سخنوری بوده است. پدر استاد، علاوه بر ارتباط با آیت الله کاشانی، از دوستان مرحوم شیخ رجبعلی خیاط بود؛ با مرحوم حاج سراج انصاری در جمعیت اتحادیه مسلمین تهران و با شهید نواب صفوی و آیت الله کاشانی در قضیه ملی کردن صنعت نفت همکاری داشت.
پس از اخذ دیپلم وارد دانشگاه علم و صنعت تهران شد، ولی از آنجا که دل در گرو تحصیلات حوزوی داشت، به حوزه علمیه قم رفت و از محضر استادان بنامی بهره برد؛ اساتیدی همچون حضرات آیات و حجج اسلام: مدرس افغانی و موسوی گرگانی(ادبیات)، اعتمادی، راستی کاشانی، دوزدوزانی، جلال طاهرشمس گلپایگانی، موسوی تهرانی و سید علی محقق داماد، (اصول فقه)، ستوده و پایانی(مکاسب)، خزعلی و شب زنده دار(تفسیر)، جعفرسبحانی(رجال)، مصباح یزدی(معارف)، حسین مظاهری، جوادکربلایی (اخلاق) و جواد تبریزی و وحید خراسانی(فقه و اصول)
وی همچنین از برخی اساتید به صورت غیر رسمی بهره وافر برد که از آن جمله می توان به آیت الله شیخ حسین لنکرانی درتاریخ سیاست، تفسیر و ادبیات، سید محمد کاظم قزوینی در معارف اسلامی و ولایت، دکتر سید احمد فردید و دکتر رضا داوری اردکانی در غرب شناسی اشاره کرد.
مرحوم ابوالحسنی مدرک سطح ۴ حوزه را نیز اخذ نمود.
استاد منذر از ابتدای جوانی به نگارش و تالیف کتاب پرداخت و با توجه به شرایط قبل از انقلاب، همچون یک دیده بان بیدار به رصد شرایط فرهنگی کشور پرداخت و بر آن مبنا تکاپوی علمی و قلمی خویش را برگسترش فرهنگ اسلامی متمرکز ساخت که آثاری همچون:
«هجرت؛ ضرورت جاویدان تکامل»
«سکوت(ج۱) : گذرگاه تجهیز (به ضمیمه راه ها و بیراهه ها)»
«سکوت(ج۲): زمینه ساز" بازکاوی" و" بازسازی" تکامل »،
«بررسی قرآنی و روائی توکل »،را با نام مستعار "ع. منذر" روانه ی بازار نشر ساخت که در آن روزگار تاثیر بسزایی در آگاهی بخشی گروه های مختلف مردم به ویژه نسل جوان در مسیر تحقق انقلاب اسلامی ایفا نمود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ایشان، فعالیت های قلمی خود را در عرصه های مختلف تداوم و توسعه بخشید و نشان داد که در تحقیق و پژوهش صاحب سبک است و نگاهی دقیق و منحصر به فرد دارد. حاصل تلاشهای قلمی او تالیف حدود ۴۰ عنوان کتاب و دهها مقاله و مصاحبه در حوزه های مختلف فرهنگ اسلامی و تاریخ ایران و جهان است که از جمله کتابهای آن دانشور فرزانه می توان آثار مندرج در ضمیمۀ شمارۀ ۱ را نام برد.
آثار دیگر استاد
کتاب تالیف شده توسط مرحوم استاد ابوالحسنی (ره) عبارتنداز:
طرح کلی اصول عقاید
نگاهی به اصل ولایت فقیه (به ضمیمه: خطوطی از فرهنگ ولایت فقیه)
تحلیلی سیاسی - اجتماعی از فلسفه و ضرورت ولایت فقیه و دموکراسی ارشاد شده
تبیینی از فلسفه سیاسی - اجتماعی - اخلاقی - فرهنگی فرقانیسم
میعاد با استاد مطهری شهید راه تطهیر
سیمای فرهنگ اسلامی از زنگار غرب زدگی و شرق زدگی
تحلیلی از نقش سهگانه شهید شیخ فضلالله نوری در نهضت تحریم تنباکو
نگاهی به ابعاد گوناگون جنگ صلیبی غرب با اسلام
شهید مطهری افشاگر توطئه؛ تأویل «ظاهرِ» دیانت به «باطنِ» الحاد و مادیّت
جهاد دفاعی و جنگ صلیبی ایران و روس تزاری
نگاهی بر زندگانی پربار بزرگمرد دین و سیاست: حضرت آیتالله حاج شیخ حسین لنکرانی
آینهدار طلعت یار؛ سیری در زندگانی و افکار ادیب پیشاوری
تراز سیاست؛ جلوههایی از سیاست و مدیریت شیخ انصاری
سلطنت علم و دولت فقر؛ سیری در زندگانی و افکار و مجاهدات حجتالاسلام ملأ قربانعلی زنجانی
سیاه پوشی در سوگ ائمه نور (ع)، ریشههای تاریخی و مبانی فقهی
آیتالله العظمی سید محمدکاظم طباطبایی یزدی پرچمدار عرصه جهاد و اجتهاد
ماهاتما گاندی: همدلی با اسلام و همراهی با مسلمین
ایشان همچنین تالیف مجموعه ای پیرامون ابعاد مختلف شخصیت مرجع شهید، آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع (اعلی الله مقامه الشریف) را وجهه همت خویش قرار داده بود که ۷ جلد آن با عناوین زیر انتشار یافت (ناشر: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران) که اکنون به چاپ پنجم رسیده است:
۱. آخرین آواز قو!؛ بازکاوی شخصیت و عملکرد شیخ فضل الله نوری(ره) بر اساس آخرین برگ زندگی او و فرجام مشروطه
۲. شیخ فضل الله نوری(ره) و مکتب تاریخ نگاری مشروطه (کتاب سال حوزه)،
۳. اندیشه سبز، زندگی سرخ؛ زمان و زندگی شیخ فضل الله نوری(ره)،
۴. خانه بر دامنه آتشفشان؛ شهادت نامه شیخ فضل الله نوری(ره)،
۵. دیده بان بیدار!؛ دیدگاهها ومواضع سیاسی وفرهنگی شیخ فضل الله(ره)،
۶. کارنامه شیخ فضل الله نوری(ره) ؛ پرسش ها و پاسخ ها،
۷. کالبد شکافی چند شایعه درباره شیخ فضل الله نوری(ره)؛
همچنین خلاصه کتاب آینه دار طلعت یار به قلم ایشان و با نام/ مرغ هند بر شاخسار ایران" توسط بنیاد اندیشه اسلامی به زبان اردو ترجمه و در شبه قارۀ هند منتشر شد.
آن استاد فرهیخته درعرصه مطبوعات نیز حضور چشمگیر و موثری داشتند، از جمله در ابتدای انقلاب اسلامی سه شماره نشریه مذهبی سیاسی کوثر را منتشر ساختند؛ همچنین مقالات بسیاری در فصلنامه تخصصی کلام اسلامی، فصلنامه تاریخ معاصر ایران، ماهنامه زمانه، فصل نامه کتاب نقد و ویژه نامه ایام و صفحه تاریخ (در روزنامه های جام جم و جوان) بخشی دیگر از تکاپوی علمی ایشان در مطبوعات را به نمایش میگذارد، نیز ایشان نظارت علمی بر صفحات روزانۀ مشروطه در روزنامۀ جام جم در مردادماه سال۱۳۸۵ ش(یکصدمین سالگرد شمسی مشروطه) و همچنین نظارت علمی بر ماهنامۀ زمانه شمارۀ ۱۰۴-۱۰۵ قدیم و ۱۵-۱۶ جدید پیرامون مشروطه با عنوان از استبداد قجری تا دیکتاتوری پهلوی را برعهده داشت.
استاد ابوالحسنی منذر در روز چهارشنبه سوم اسفند ۱۳۹۰ در سن ۵۶ سالگی به دلیل نارسایی قلبی درگذشت و در مقبرهالعلما، باغ بهشت قم دفن شد.
منابع:
دانشنامه اسلامی
کانال اسرار تاریخ
پرتال جامع علوم انسانی
کانال شهید رابع
نظر شما