به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست صمیمی استعدادهای برتر حوزوی با موضوع «تبلیغ، اولویت اول حوزه و نخبگان» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حسین رفیعی، معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه کشور، سه‌شنبه ۲۱ اسفندماه در سالن همایش های مدرسه عالی دارالشفاء قم برگزار شد.

جنگ شناختی و ترکیبی و تهاجم فرهنگی دشمن

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی در ابتدای سخنان خود با اشاره به شرایط امروز جهان، از نبرد شناختی به‌عنوان راهبرد اصلی دشمن برای ضربه زدن به باورها و اندیشه‌های جامعه اسلامی نام برد و گفت: ما در یک نبرد تمدنی قرار گرفته‌ایم. امروز جنگ شناختی به‌عنوان راهبرد اصلی دشمن به کار گرفته شده است تا بتواند باورها، اندیشه‌ها، اعتماد به نفس و خودباوری ما را از بین ببرد. فرهنگ و تمدن غربی که بر پایه‌های اومانیسم، سکولاریسم، لیبرالیسم و پلورالیسم بنا شده است، با یک فرایند تهاجمی به فرهنگ اسلامی حمله می‌کند.

وی افزود: دشمن هم امپراطوری رسانه‌ای را در اختیار دارد و هم تجربه و مهارت‌های گسترده‌ای برای اجرای برنامه‌های خود. این را در اغتشاشات اخیر کشور نیز شاهد بودیم. مقام معظم رهبری هم فرمودند که دشمنان در طراحی این اغتشاشات برنامه‌ریزی دقیقی داشتند. پس نباید قدرت و مهارت آنها را نادیده بگیریم.

برنامه‌ریزی راهبردی دشمن برای براندازی نظام اسلامی

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه به نقش مؤسسات راهبردی غربی در طراحی توطئه‌ها علیه جمهوری اسلامی اشاره کرد و اظهار داشت: دشمن در مؤسسات راهبردی خود به ‌صورت جدی درباره براندازی نظام اسلامی فکر می‌کند و برنامه‌های عملیاتی خود را بر همین اساس تدوین کرده است. ما در یک جنگ نابرابر و یک جنگ ترکیبی قرار داریم؛ از ابزارهای رسانه‌ای گرفته تا ایجاد شبهات فکری و هجمه‌های مختلف در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی.

وی به تأثیرات جنگ ترکیبی در حوزه اقتصادی اشاره کرد و گفت: تحریم‌های اقتصادی بخشی از همین جنگ ترکیبی است. به‌عنوان مثال در بازار ارز، کانال‌هایی که ارز را خارج از مرکز مبادلات مدیریت می‌کنند، در سلیمانیه عراق، هرات، دبی و حتی استرالیا فعال هستند. این شبکه‌ها تحت هدایت سرویس‌های غربی قرار دارند. دشمن در عرصه اقتصادی کاملاً سوار بر دارایی‌های ما در خارج از کشور است. حتی چین را تهدید می‌کنند که اگر کشتی‌های ایران در بنادر این کشور پهلو بگیرند، این کشور را تحریم خواهند کرد. در بازار طلا نیز شاهد فعالیت‌هایی هستیم که در راستای برهم زدن ثبات اقتصادی کشور طراحی شده‌اند. برخی طلافروشان خارج از کشور، طلای آب‌شده را وارد می‌کنند، آن را به سکه و اشیای دیگر تبدیل می‌کنند و با عیار پایین به مردم می‌فروشند.

ضرورت هوشیاری و مقابله با تهاجم نرم

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی تصریح کرد: ما اکنون در حال جنگ هستیم؛ هرچند که این جنگ، جنگ سخت نیست، بلکه جنگ نرم است. در این شرایط هر طلبه‌ای باید خود را یک مجاهد بداند. باید مبارز باشیم و نبرد کنیم، چراکه دشمنان ما همین کار را می‌کنند. وقتی روح‌الله زم را دستگیر کردند از او پرسیدند که روزانه چقدر برای براندازی انقلاب اسلامی وقت می‌گذارد؟ او پاسخ داد: ۱۸ ساعت در روز! این نشان‌دهنده میزان جدیت دشمن در جنگ نرم است.

وی افزود: جریان‌های مختلفی چه در داخل کشور و چه در خارج، علیه انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند، اما ایران تنها کشوری است که اسلام ناب را دنبال می‌کند و این موضوع باعث شده که دشمنان تمام تلاش خود را برای ایجاد شکاف و تفرقه در جامعه اسلامی به کار بگیرند. آنها می‌خواهند بین اسلامیت و جمهوریت، میان مردم و مسئولین، و میان امت و امام فاصله بیندازند. چون متوجه شده‌اند که این مؤلفه‌ها پایه‌های اصلی انقلاب اسلامی هستند. دشمن سعی دارد همه مشکلات را به پای رهبری بنویسد و مردم را نسبت به امام جامعه بدبین کند.

هجمه‌های گسترده علیه ولایت فقیه

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه به تلاش‌های دشمن برای تضعیف جایگاه ولایت فقیه اشاره کرد و گفت: نمونه این تلاش‌ها را در اسناد راهبردی غربی مشاهده می‌کنیم. به‌عنوان مثال، آقای پالمر در کمیته خطر ایالات متحده گزارشی ارائه داده که محور اصلی آن چگونگی نرمالیزه کردن ایران پس از انقلاب است. در این سند شش صفحه‌ای ۳۳ بار به ولایت فقیه حمله شده است. این نشان می‌دهد که دشمن به‌خوبی می‌داند که اساس قدرت انقلاب اسلامی در ولایت فقیه نهفته است. نمونه آن فرمایشات اخیر آیت‌الله العظمی جوادی آملی در همین سالن دارالشفاء بود که در خصوص تبعیت از امام داشتند؛ عده‌ای در همین قم به ایشان هجمه کردند.

ضرورت دشمن‌شناسی و اقدام نخبگان حوزوی

وی تأکید کرد: برای اینکه بتوانیم در این نبرد مقابله کنیم، ابتدا باید دشمن را بشناسیم. باید بدانیم چه کسانی در حال ملتهب کردن فضای جامعه و تغییر ذهن جوانان و نوجوانان ما هستند. شناخت دقیق از دشمن و وضعیت موجود، اولین گام برای مقابله با این هجمه‌ها است. نخبگان حوزوی وظیفه‌ای مهم در این عرصه دارند و باید با تبلیغ مؤثر، تقویت آگاهی‌های دینی و مجاهدت علمی، در برابر تهاجمات فرهنگی و شناختی دشمن ایستادگی کنند.

حضور طلاب در میدان نبرد فرهنگی

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با تأکید بر وظیفه شناسی طلاب در این شرایط بیان داشت: امروز همه ما در یک جبهه هستیم. اگر طلبه‌ها تبلیغ نروند، فعالیت نکنند، درس نخوانند و بی‌تفاوت باشند، دشمن خوشحال خواهد شد. دشمن به دنبال کاهش حساسیت‌ها و ایجاد انفعال در میان نیروهای حوزوی است.

وی افزود: وظیفه ما تنها مطالبه‌گری از ساختارها نیست؛ بلکه باید خودمان نیز در میدان باشیم. اگر محیطی آلوده به شبهات شد، طلبه باید آنجا حضور پیدا کند و شبهات را پاسخ دهد. نمی‌توان گفت ابتدا فقط درس می‌خوانم و بعد وارد میدان می‌شوم، این تفکر غلط است. تحصیل، تدریس و تبلیغ، همگی در میدان نبرد قرار دارند.

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه عنوان کرد: نظام آموزشی ضعف‌هایی دارد، اما تا زمانی که این ساختار تغییر نکرده است وظیفه ما پابرجاست. باید بدانیم که چه شبهاتی وارد خانه‌ها و خانواده‌ها شده است و برای پاسخ‌گویی به آن‌ها آماده باشیم.

وی همچنین به اهمیت ظرفیت‌سازی تبلیغی اشاره کرد و گفت: ما باید بدانیم که در کجا نیاز به مبلغ هست. طراحی‌هایی مانند ایجاد اپلیکیشن‌های تبلیغی برای اعزام طلاب در حال انجام است تا ظرفیت‌های تبلیغی در سراسر کشور مشخص و سازمان‌دهی شود.

حضور طلاب در فضای مجازی و رسانه

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی درباره نقش طلاب در فضای مجازی بیان کرد: ما در این زمینه دچار خلأ هستیم، اما در همین قم چند صد نفر در فضای مجازی فعالیت دارند و برخی از نرم‌افزارها و بسته‌های تبلیغی توسط طلاب بدون نام و نشان تولید و منتشر می‌شود. همچنین حوزه علمیه در کارگروه‌های سینمایی کشور حضور دارد و برخی از طلبه‌ها فیلم‌نامه‌هایی نوشته‌اند که در حال تولید است.

وی با انتقاد از وضعیت نامناسب تولیدات سینمای خانگی و لزوم حضور طلاب در عرصه هنر و رسانه گفت: اگر بخواهیم در سینمای خانگی اثرگذار باشیم، باید الگوهای اسلامی را ارائه کنیم. امروز برخی از طلبه‌ها در جشنواره‌های سینمایی شرکت دارند، اما هنوز در این حوزه‌ها عقب هستیم.

لزوم ایجاد هیئت‌های اندیشه‌ورز و کارگروه‌های تخصصی

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی در ادامه سخنان خود به نقش نخبگان در پیشبرد اهداف تبلیغی اشاره کرد و گفت: طلاب نخبه و مستعد باید در هیئت‌های اندیشه‌ورز فعالیت کنند و با هم‌فکری به راهکارهای عملی برسند. اگر ستاد و میدان با یکدیگر هماهنگ شوند، می‌توانیم تحول ایجاد کنیم.

طرح تحول تبلیغی؛ سند بالادستی تبلیغ در حوزه علمیه

وی اظهار داشت: طرح تحول تبلیغی به‌عنوان جامع‌ترین و متقن‌ترین سند بالادستی حوزه علمیه تدوین شده است. این طرح حاصل برگزاری جلسات ویژه از طلاب سطح یک تا اساتید و انواع مبلغین بوده و اکنون آماده شده و به رهبر معظم انقلاب ارائه شده است. بسیاری از دغدغه‌هایی که دوستان مطرح کرده‌اند، در این طرح لحاظ شده است.

وی با تأکید بر ظرفیت‌های بی‌نظیر نخبگان حوزوی افزود: هر یک از طلاب نخبه ظرفیتی کم‌نظیر برای تبلیغ دین دارند که می‌توانند نقش‌آفرینی‌های بزرگی داشته باشند؛ نقش‌هایی که کمتر کسی قادر به انجام آن است. اما شرط اصلی این است که طلاب خود را باور کنند و در عرصه‌های مختلف از جمله تبلیغ چهره‌به‌چهره، تبلیغ در فضای مجازی و همچنین در عرصه هنر و رسانه خود را توانمند سازند.

حضور باسوادترین طلاب در عرصه تبلیغ

وی با تأکید بر اینکه باید برترین طلاب در طرح «مبلغ امین» شرکت کنند، بیان کرد: اگر بخواهیم رویکرد کنونی به تبلیغ تغییر کند، باید باسوادترین و درس‌خوان‌ترین طلاب وارد میدان تبلیغ شوند. امروز باید زرنگ‌ترین طلاب به تبلیغ بروند، زیرا در این صورت یک نهضت تبلیغی شکل خواهد گرفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در این زمینه گفت: رهبر معظم انقلاب تأکید دارند که چهره‌های برجسته‌ای همچون شهید مطهری، علامه طباطبایی و علامه حلی، در عرصه تبلیغ نقش‌آفرینی کرده‌اند. ایشان فرمودند: من ۶۰ سال است که مبلغ هستم. بنابراین وظیفه ما به‌عنوان مسئولین امر تبلیغ این است که زمینه را برای طلبه‌ها فراهم کنیم، آن‌ها را ساماندهی و توانمند کنیم.

طلبه باید دارای نظام معرفتی و منظومه فکری باشد

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه بر ضرورت وجود نظام معرفتی برای طلاب تأکید کرد و گفت: طلبه باید دارای منظومه فکری باشد. آثار شهید مطهری را به‌خوبی بشناسد. طلبه‌ای که با خطابات قانونی امام خمینی (ره) آشنا باشد، می‌تواند در نظام حکمرانی نقشی مؤثر ایفا کند. این مسئله بسیار مهم و راهگشا است.

وی افزود: طلبه باید مسلط بر مبانی دینی و معرفتی حرکت کند. برای این منظور بصیرت و جریان‌شناسی لازمه کار است. طلبه باید جریان‌شناسی حکمرانی پیامبر (ص) و حکمرانی انقلاب اسلامی را درک کند و میان این دو پیوند برقرار کند. این امر مستلزم شناخت تاریخ و روش تحلیل دقیق است.

لزوم شناخت ظرفیت‌های دانشگاه، آموزش‌ و پرورش و رسانه

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی در ادامه بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های نهادهای مختلف در تبلیغ دینی تأکید کرد و گفت: دانشگاه‌ها، آموزش‌وپرورش و رسانه‌هایی مانند صداوسیما، ظرفیت‌های مهمی برای تبلیغ دینی دارند، اما این طلاب هستند که باید خود را برای ورود به این عرصه‌ها آماده کنند. ما باید مجهز و مسلح شویم و با آمادگی کامل به میدان برویم.

طلبه باید نسل Z را بشناسد

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، لزوم شناخت فضای فکری و فرهنگی نسل جوان را یکی از الزامات تبلیغ موفق دانست و گفت: طلبه باید نسل Z را بشناسد و بداند چگونه با آنان ارتباط برقرار کند. این ارتباط نیازمند مهارت‌های خاص و شناخت فضای فکری نسل امروز است. حمایت از طلاب نخبه در این مسیر وظیفه ماست، اما عملیات جنگ نرم بر عهده خود طلاب است. طلبه باید بداند کجا تیر را بزند.

چالش‌های فرهنگی در فضای اجتماعی

وی در بخش دیگری از سخنان خود به تلاش دشمن برای ایجاد شکاف‌های اجتماعی از طریق مسائل فرهنگی اشاره کرد و گفت: امروز حجاب به یک چالش تبدیل شده است. بی‌حیایی که برخی افراد در حال انجام آن هستند، مسأله‌ای است که همه ما نسبت به آن انتقاد داریم. اما در عین ‌حال دشمن به دنبال این است که میان مردم شکاف ایجاد کند و از مسأله حجاب و بی‌حجابی برای دوقطبی‌سازی جامعه و ایجاد تقابل داخلی استفاده کند. البته این سخن به آن معنا نیست که ما مطالبه‌گری نکنیم، بلکه باید با درایت و هوشمندی رفتار کنیم تا انسجام داخلی کشور دچار آسیب نشود.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی همچنین با اشاره به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کرد: زنان ایرانی با حفظ حجاب خود، امپراتوری غرب را به چالش کشیدند. باید بررسی کنیم که نظام فکری غرب در مورد حجاب و خانواده چیست و آن را به چالش بکشیم.

ایجاد کارگروه تخصصی نخبگان و گسترش گروه‌های تبلیغی

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی بر لزوم تشکیل کارگروه تخصصی ویژه نخبگان تبلیغی تأکید کرد و گفت: ما گروه‌های تبلیغی را مؤثرترین نهادهای تبلیغی می‌دانیم. اگر امروز مراجع بزرگ دینی در جایگاه مرجعیت قرار دارند، این امر نتیجه سال‌ها فعالیت تبلیغی آن‌ها بوده است.

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه در پایان با تأکید بر اهمیت موضوع‌شناسی در فقه افزود: مبلغین دینی بهتر از هر کسی می‌توانند نظام مسائل فقهی را تشخیص دهند. آن‌ها به دلیل ارتباط مستقیم با مردم، عنصر زمان و مکان را بهتر درک می‌کنند و می‌توانند فقه را بر اساس نیازهای روز جامعه به‌ درستی تبیین کنند.

نخبگان حوزه و رسالت تبلیغی آنان

در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام حسین فخر روحانی مدیر دفتر امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه های علمیه نیز در سخنانی بر اهمیت آزادی تحصیلی استعدادهای برتر و نقش نخبگان در عرصه تبلیغ تأکید کرد.

وی در سخنان خود گفت: استعدادهای برتر مانند دانه‌های مستعدی هستند که ظرفیت تبدیل شدن به درختان پربار را دارند. هر طلبه‌ای استعداد خاص خود را دارد و نهادهای حمایتی وظیفه دارند این استعداد را بشناسند، به خود طلبه معرفی کنند و از او حمایت نمایند، اما تصمیم‌گیری نهایی باید به عهده خود طلبه و استاد راهبر او باشد.

مدیر دفتر امور نخبگان حوزه های علمیه در ادامه با اشاره به وظایف نخبگان حوزوی اظهار کرد: برخی از کارویژه‌ها و رسالت‌های مهم بر عهده نخبگان و استعدادهای برتر حوزه است. یکی از مهم‌ترین این وظایف، تبلیغ دین است که رهبر معظم انقلاب نیز در ۲۱ تیرماه سال گذشته بر اهمیت آن تأکید کردند و فرمودند: "من نسبت به تبلیغ نگرانم و تبلیغ باید اولویت اول حوزه باشد."

وی ادامه داد: طلاب نخبه و استعدادهای برتر حوزه باید رسالت خود را در بخش تبلیغ به‌درستی انجام دهند. تحقق دغدغه‌های رهبری نسبت به مسئله تبلیغ در حوزه علمیه، که بخش مهمی از آن متوجه نخبگان است، باید در دستور کار جدی قرار گیرد.»

تحول تبلیغی نخبگان در سال ۱۴۰۴

حجت‌الاسلام فخر روحانی با اشاره به برنامه‌های آینده در حوزه تبلیغ استعدادهای برتر بیان کرد: ان‌شاءالله در سال ۱۴۰۴ شاهد جهش ویژه‌ای در عرصه تبلیغ استعدادهای برتر حوزه خواهیم بود. برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه انجام شده و امیدواریم طلاب نخبه بتوانند نقشی مؤثر و ماندگار در این عرصه ایفا کنند.

دغدغه‌های طلاب نخبه

این نشست با بیان دیدگاه‌ها و پیشنهادات طلاب نخبه و استعدادهای برتر حاضر در نشست ادامه یافت و بر نقش‌آفرینی نخبگان در ارتقای سطح تبلیغی حوزه علمیه تأکید شد. جمعی از این نخبگان و استعدادهای برتر حوزه به بیان چالش‌ها و دغدغه‌های خود در عرصه تبلیغ دینی پرداختند و لزوم تحول در محتوا، روش‌ها و ساختار تبلیغ را مورد تأکید قرار دادند.

لزوم تولید محتوای تبلیغی روزآمد و کارآمد

یکی از طلاب نخبه گفت: تبلیغ زمانی تأثیرگذار است که محتوای آن هم روزآمد باشد و هم کارآمد. مبلغ باید علاوه بر تأمین نیازهای فردی خود در عرصه آموزش، نیازهای جامعه را نیز بشناسد.

اهمیت آینده‌پژوهی در تبلیغ دینی

یکی از مسائل کلیدی که مورد تأکید قرار گرفت، آینده‌پژوهی تبلیغی بود که در این رابطه یکی از طلاب گفت: تبلیغ نباید صرفاً به مسائل روز محدود شود بلکه باید با نگاه آینده‌نگرانه، ظرفیت‌های تبلیغی آینده را پیش‌بینی و برای آن برنامه‌ریزی کرد.

ظرفیت‌های تبلیغی

یکی از نخبگان در این جلسه به چالش‌های موجود در عرصه تبلیغ اشاره کرد و گفت: در حوزه تبلیغ، سه ضلع مردم، مبلغ و سازمان‌های تبلیغی وجود دارد که میان این اضلاع چالش‌هایی مشاهده می‌شود. ضروری است که عملکرد مبلغین پس از اعزام، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد تا بتوان از بازخوردهای واقعی، برای بهبود فرآیند تبلیغ بهره برد.

ضعف تبلیغ در فضای مجازی / الحاد جدید و لزوم تهاجم فکری به مبانی غربی

یکی از طلاب حاضر در نشست به ضعف تبلیغ دینی در فضای مجازی اشاره کرد و یکی دیگر هم به گسترش موج الحاد جدید و ضرورت پاسخگویی سریع به شبهات اشاره کرد و گفت: الحاد جدید رویکردی کاملاً تهاجمی دارد. پاسخ‌های ما به شبهات نباید منفعلانه و تأخیری باشد، بلکه باید به مبانی فکری غربی‌ها تهاجم کنیم و گفتمان دینی را به شکل فعالانه مطرح نماییم.

طلبه دیگری بر لزوم تولید پادکست‌های جذاب در پاسخ به شبهات دینی تأکید کرد و افزود: لازم است که تولیدات قوی و جذاب در این زمینه صورت گیرد تا بتوان از این بستر برای تقویت تبلیغ دینی استفاده کرد.

انتظارات پس از دیدار رهبری در سال ۱۴۰۲

یکی از طلاب ضمن یادآوری دیدار سال ۱۴۰۲ مبلغین با رهبر معظم انقلاب، تأکید کرد که پس از این دیدار، انتظارات از حوزه علمیه بسیار بالاتر رفته است و لازم است تحول اساسی در روند تبلیغ دینی ایجاد شود.

چالش نهادهای موازی و نبود شبکه منسجم تبلیغی

به گفته یکی از طلاب حاضر در نشست، گروه‌های تبلیغی با یکدیگر شبکه نشده اند و این مسئله باعث کاهش بهره‌وری و اتلاف ظرفیت‌ها می‌شود. همچنین، آشنا نبودن مبلغین با محیط تبلیغی خود، یکی دیگر از چالش‌ها است.

لزوم آمادگی برای دوران پساهوش مصنوعی

در این نشست همچنین بر لزوم برنامه‌ریزی برای دوره پساهوش مصنوعی تأکید شد. یکی از نخبگان اظهار داشت: تحولات حوزه فناوری به‌ویژه در زمینه هوش مصنوعی، در آینده نزدیک ماهیت تبلیغ دینی را دگرگون خواهد کرد. از همین امروز، باید برای مواجهه با این تغییرات، استراتژی‌های تبلیغی جدید تدوین شود.

ضرورت تحول در روش‌های تبلیغ و استفاده از رسانه

یکی از پیشنهادهای مهم در این نشست، ایجاد روش‌های اثرگذار تبلیغ و استفاده از ظرفیت رسانه بود. همچنین پیشنهاد شد که تشکل‌های نخبگان بومی در هر شهرستان تشکیل شود تا تبلیغ دینی به‌صورت مؤثرتر و با شناخت عمیق‌تر از نیازهای منطقه‌ای انجام گیرد.

لزوم مطالبه‌گری در خصوص وضعیت سینمای خانگی

یکی دیگر از موضوعات مطرح‌شده در نشست، وضعیت نامطلوب سینمای خانگی و تأثیر آن بر تبلیغ دینی بود. یکی از طلاب در این رابطه گفت: وضعیت فاجعه‌بار سینمای خانگی یکی از موانع تأثیرگذاری تبلیغ دینی است. حوزه علمیه در خصوص وضعیت سینمای خانگی مطالبه‌گری کند.

انتهای پیام