یادداشت | اولین امام‌زاده

خبرگزاری حوزه | در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان در سال سوم هجری، نوزادی مقدس به دنیا آمد که در آغوش نورانی علی و فاطمه، علیهما السلام، پرورش یافت. مدینه با ورود این نوزاد آکنده از نور و برکت شد و با اذان و اقامه جد بزرگوارش، بلافاصله بر گوش راست و چپ او قوت گرفت. نام "حسن" بر او نهاده شد؛ نامی که پیش از او در عالم وجود نداشت و تقدیری بزرگ را در دل خود نهفته داشت. این فرزند، نماد آیات حب و مودت در تاریخ بود و حضور در بیعت رضوان، نشانه‌ای از دیانت و وفاداری‌اش به شمار می‌رفت.

او در آغوش مادری که خود الگویی از دیانت و شجاعت بود، بزرگ شد و به بالندگی رسید. تصاویر تاریخی نبردها و چالش‌های اسلامی از نسلی به نسل دیگر در دل او متجلی می‌شد. حسن، همیشه نمادی از استقامت و صداقت بود و در جستجوی عدالت، پا به پای پدر خود در مسیر حق و حقیقت گام برمی‌داشت.

زمانی که مصائب پس از شهادت پدر بزرگوارش، حضرت علی علیه‌السلام، فرارسید، بار سنگین امامت بر دوش او گذاشته شد. او با دشواری‌هایی که به وقوع پیوست، به خصوص از جانب دشمنی به نام معاویه، سختی‌ها را تحمل کرد. معاویه با شیوه‌های خود امنیت اسلام را به خطر می انداخت، ولی امام حسن علیه‌السلام با درک عمیق و بصیرت از شرایط، کارزاری برای حفظ دین و اصول اسلامی آغاز کرد. با وجود فشارهای فراوان و ظلم ستمگران، او تسلیم نشد و همچون کوهی استوار در مقابل طوفان‌ها ایستاد.

او می‌دانست که در دل تاریخ باید ثبات را حفظ کند و به همین دلیل، نامه‌هایی به معاویه نوشت که نشان از عمق اندیشه و تدبیرش داشت. صلحی که او با معاویه برقرار کرد، گام بزرگی در راه حفظ دین مسلمانان بود. این اقدام شجاعانه، میراثی ارزشمند برای نسل‌های آینده به جا گذاشت. با این حال، برخی از افراد متعصب او را مورد بی‌مهری قرار دادند؛ چنانکه او می‌فرمود: "به خاطر صلحی که با معاویه کردم، از سوی کسانی که از علت این اقدام بی‌خبر بودند، مورد غضب واقع شدم." *

در صفحات تاریخ، برخی نیز به گزافه‌گویی پرداخته و نسبت‌های ناروا به او دادند، اما این اتهامات به دور از حقیقت بودند و ریشه در کینه‌های تاریخی داشتند. او در نظر دوست و دشمن، انسانی نامدار به شمار می‌رفت؛ فردی که با القابی چون «حلیم»، «کریم»، «سخی» و «جواد» شناخته می‌شد. حقیقت این است که امام حسن علیه‌السلام شبیه‌ترین شخصیت به پیامبر خدا، صلی الله‌علیه‌وآله، از نظر ظاهر و رفتار بود.

برکت و رحمت در زندگی اش به وضوح مشهود بود. در سفره‌داری مدینه با ثروت خویش در راه خدا به دیگران کمک می‌کرد و یاد خدیجه سلام‌الله علیها را زنده می‌کرد. حقیقتاً، امام حسن علیه‌السلام نه تنها بزرگ‌مردی بود که در میدان‌های نبرد حماسه می‌آفرید، بلکه انسانی متعهد به اصول و ارزش‌های انسانی بود که مادرش، حضرت زهرا سلام‌الله علیها، او را با مدارجی از دانش و معرفت تربیت کرده بود.

* سید بن طاووس،التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، ص۱۹۶.

نجمه صالحی