به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام حبیب بابایی، کارشناس دینی و فعال فرهنگی با بیان این که سیره و سبک زندگی اهل بیت(ع) بهترین و جامع ترین الگو برای همه شیعیان و مسلمین و بلکه حق طلبان عالم است، اظهار داشت: با عنایت به شرایط و اقتضائات زمانه‌ی امام صادق(ع) آنچه ما می توانیم از ایشان درس بگیریم ناظر به مجاهدت علمی حضرت چه در زمینه تربیت شاگردان و چه پاسخ به سوالات و شبهات است و این که به طور خاص بدانیم همانا سیره روش حضرات معصومین(ع) مبتنی بر پاسخگویی علمی و اقناعی به شبهات بوده و نه برخورد سلبی و لذا در بحث عمل به فریضه جهاد تبیین ما نیازمند تبیین شاخصه های سیره و روش ائمه اطهار(ع) به ویژه امام صادق(ع) هستیم.

تحکیم پایه های علمی تشیع در دوران امام صادق(ع)

وی افزود: در دوران زندگی و به خصوص امامت حضرت صادق(ع) زمینه مساعدی فراهم شد تا ایشان با برپایی کلاس‌های درس بسیار و نیز تربیت شاگردان فراوان که هر کدام متخصص در یک عرصه مهم علمی و فکری بودند، پایه‌های علمی تشیع و مکتب اهل بیت(ع) را تحکیم نموده و به تبیین معارف اصیل اسلام و قرآن بپردازند.

وی همچنین گفت: در بحث گفتگو و حتی نوع مواجهه با مخالفان در سیره امام جعفر صادق (ع) می بینیم که ایشان در برخورد با ملحدین و صاحبان اندیشه‌های انحرافی حتی زمانی که آنان در مسجدالحرام حضور داشتند، با آرامش و منطق به گفتگو می‌پرداختند و هرگز رویکردی سلبی و حذفی اتخاذ نمی‌کردند، که این سیره به‌روشنی حاکی از آن است که رویکرد اهل‌بیت(ع) در برابر انحرافات، اساساً ایجابی و اقناعی بوده است.

شیوه آموزنده امام صادق(ع) در عمل به فریضه جهاد تبیین

این کارشناس مسایل فرهنگی با اشاره به اهمیت پرداختن به جهاد تبیین در روزگار کنونی خاطرنشان کرد: جهاد تبیین، مسأله‌ای است که مقام معظم رهبری نیز همواره بر آن تأکید داشته‌اند و با بررسی سیره امام صادق (ع) می شود دید که ایشان نیز دقیقاً از همین روش بهره برده‌اند؛ روشی که مبتنی بر تبیین، روشنگری، استدلال و مناظره علمی بوده است.

وی یادآور شد: بی شک یکی از جلوه‌های روشن این سیره، تربیت بیش از ۴ هزار شاگرد از سوی امام صادق (ع) است؛ شاگردانی از اقشار و گرایش‌های فکری مختلف، که بخشی از آنان از میان اهل سنت و حتی غیرشیعیان بودند، این امر نشان می‌دهد که امام با گشاده‌رویی و سعه صدر، میدان تعلیم و تربیت را برای همگان باز گذاشته بودند و از هر فرصتی برای انتقال معارف ناب اسلامی بهره می‌بردند.

زمینه ساز شکوفایی بزرگ علمی و تمدنی

نرجس شکرزاده، پژوهشگر حوزه علمیه خواهران نیز با بیان این که دوران امام صادق(ع) حقیقتاً به لحاظ تاریخی، فرهنگی و اجتماعی عصر ویژه ای به شمار می رود، ابراز داشت: امام صادق(ع) میراث‌دار تلاش ها و مجاهدت های امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) است کما این که به برکت همین تلاش ها در دوران امام جعفر بن محمد(ع) به لحاظ تعداد شاگردان امام و روایت حدیث، تحول عظیمی شکل گرفته و همین مساله زمینه ساز شکوفایی علمی و فرهنگی در این دوران شده است.

وی افزود: برخی از یاران و اصحاب امام صادق(ع) چیزی در حدود ۳۰ هزار حدیث از ایشان نقل کرده اند که در کتب رجال موجود است و بر این اساس ما معتقدیم که امروز چنانچه شیعه و فقهای شیعه قدرت پاسخگویی به مسائل جدید جامعه بشری را دارند، به برکت فقهی است که به همت امام صادق (ع) و به واسطه شاگردان ایشان به دست ما رسیده و لذا می بایست قدردان و حافظ این تُراث عظیم و بی نظیر باشیم.

مکتبی که مایه افتخار همه ماست

این پژوهشگر حوزوی ادامه داد: از سوی دیگر باید توجه داشت که عصر امام صادق(ع) عصر شکل گیری مکاتب مختلف اسلامی است که از بُعد فلسفی، کلامی، فقهی و ... این مساله قابل بحث است اما با این حال امام صادق(ع) با مجاهدت علمی و فرهنگی و نیز تربیت شاگردان بسیار به شیعه هویت و جایگاه و اعتبار خاصی دادند که از دیگر مکاتب اسلامی کاملاً متمایز شد.

وی اضافه کرد: به همین خاطر ما به مکتب جعفری و میراث گرانقدر صادق آل محمد(ص) افتخار می کنیم و معتقدیم که توجه جدی به میراث اهل بیت(ع) خاصه امام صادق(ع) و عمل به آموزه های ناب اهل بیت(ع)، چاره ساز مشکلات و گرفتاری های امروز جامعه بشری است.

وی همچنین گفت: بر این اساس هر چقدر که می توانیم باید در زمینه معرفی و تبیین آثار برجای مانده از امام صادق(ع) و شاگردان ایشان بکوشیم چرا که دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری تشنه دریافت این علوم و معارف است.

حیات تمدن اسلامی مرهون مجاهدت علمی امام صادق(ع) است

دکتر مهدی اسلامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) نیز با بیان این که جنبش علمی حضرت در طول تاریخ تمدن اسلامی بی‌نظیر بوده است، اظهار داشت: امام صادق(ع) تمدن اسلامی را حیات بخشید، چه آن که ایشان با توجه به فرصت مناسب سیاسی که به وجود آمده بود و با ملاحظه نیاز شدید جامعه و زمینه اجتماعی موجود، نهضت علمی و فرهنگی پدرش امام باقر(ع) را تداوم بخشید.

وی افزود: امام جعفر بن محمد(ع) در واقع حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آوردند، چنان که در رشته‌های مختلف علوم عقلی و نقلی آن روز، شاگردان بزرگ و برجسته‌ای همچون هشام بن حکم، محمد بن مسلم، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، مؤمن طاق، مفضل بن عمر، جابر بن حیان و... تربیت شدند. از سوی دیگر امام صادق(ع) با تمام جریان‌های فکری و عقیدتی آن روز مواجهه داشتند و در عین حال کلام حق و موضع اسلام و تشیع را در برابر آنها روشن ساخته و برتری بینش اسلام را ثابت نمودند و با جهاد تبیین خویش، حجت را در راستای پیروی از حق و حقیقت بر همگان تمام کردند.