به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از تهران، به مناسبت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم و به جهت بررسی نقش حوزه‌های علمیه در بقای دین مبین اسلام و مذهب تشیع و نیز تقویت باورهای دینی مردم و خدمات اجتماعی علما به مردم و جامعه با حجت‌الاسلام والمسلمین رحیمی‌صادق، مدیر حوزه علمیه استان تهران به گفت‌وگو نشستیم.

نقش حوزه‌های علمیه در جامعه به چه نحوی است؟

حوزه‌های علمیه نقش کلیدی در جامعه و به‌ ویژه در مسائل دینی دارند، حوزه‌های علمیه به‌عنوان سنگربان عرصه دین، مکتب اهل‌بیت (ع) و مبانی قرآن کریم، همواره نقشی بی‌نظیر و مؤثر ایفا کرده‌اند. شاید بتوان گفت تنها نهاد اصیلی که در این میدان ایستادگی کرد، حوزه‌های علمیه بود. به‌ویژه در دوران پیش از انقلاب اسلامی، زمانی که حکومت‌های وقت، وابسته و دست‌نشانده استعمار و استکبار جهانی نظیر آمریکا و انگلیس بودند و هدف‌شان مقابله با دین و ارزش‌های اسلامی بود.

اقدامات رژیم پهلوی از جمله کشف حجاب، تغییر تاریخ رسمی کشور از هجری به شاهنشاهی، تصویب قانون کاپیتولاسیون، و حذف الزام به سوگند به قرآن در مجلس شورای ملی، همگی نشان از برنامه‌ریزی سیستماتیک برای حذف دین از عرصه اجتماعی و فرهنگی کشور داشت. در چنین شرایطی، تنها حوزه‌های علمیه بودند که با قدرت در برابر این هجمه‌ها ایستادند، هم در مقام سخن و استدلال و هم در میدان عمل، از دین و ارزش‌های آن دفاع کردند و پرچم اسلام را برافراشته نگه داشتند.

علیرغم غربت و سختی‌هایی که بر حوزه‌های علمیه تحمیل شد و محرومیت‌هایی که برای آنها ایجاد گردید، علما، مراجع، روحانیون و طلاب حوزه‌های علمیه، چه در قم و چه در سایر نقاط کشور، با ایثار و مقاومت توانستند در مقابل این فشارها ایستادگی کنند و دین را در جامعه زنده نگه دارند.

به‌جرأت می‌توان گفت که حوزه‌های علمیه بیشترین نقش را در حفظ دین و ارزش‌های دینی ایفا کرده‌اند. حتی با وجود تزریق فشارها و محروم‌سازی‌های مستمر، علمای بزرگوار و طلاب حوزه‌ها با تکیه بر ایمان، عقلانیت و مقاومت، راه دفاع از دین را ادامه دادند.

دستاوردهای حوزه علمیه را در صد سال اخیر چگونه ارزیابی می کنید؟

بی‌شک حوزه‌های علمیه در عرصه علمی نیز گسترش فراوانی داشته‌اند. چه در فقه و اصول، چه در تفسیر، کلام، فلسفه، عرفان و سایر شاخه‌های علوم انسانی و اسلامی، فعالیت‌های عمیق و گسترده‌ای صورت گرفته است. اما بزرگ‌ترین دستاورد حوزه‌های علمیه، بی‌تردید، شکل‌گیری انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران است. انقلابی که می‌توان آن را فرزند حوزه‌های علمیه دانست.

انقلاب اسلامی امروز به یک الگو برای همه جهان اسلام و حتی فراتر از آن تبدیل شده است، فرهنگ مقاومت، مبارزه با ظلم و حمایت از مظلومان، امروز در سراسر دنیا از آمریکا و اروپا گرفته تا آفریقا و آسیا، به یک جریان فکری فعال تبدیل شده و این همه از ثمرات انقلاب اسلامی است، انقلابی که ریشه‌های آن در حوزه‌های علمیه شکل گرفت و رشد یافت.

هرچند امام خمینی(ره) به‌عنوان بنیان‌گذار این انقلاب شناخته می‌شوند و نقش ملت در پیروزی آن انکارناپذیر است، اما تفکر امام، توسط حوزه‌های علمیه گسترش یافت. این حوزه علمیه بود که پایه‌های این تفکر را محکم کرد، شاگردان امام، علمای مجاهد و مبارزانی بودند که سختی زندان، شکنجه و تبعید را چشیدند اما پای این آرمان ایستادند و سرانجام انقلاب اسلامی را به ثمر رساندند.

صدها و هزاران شاگرد، استاد، پژوهشگر و فاضل در سال‌های اخیر در حوزه‌های علمیه تربیت شده‌اند. گسترش دامنه علوم اسلامی و انسانی، از جمله در روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد و دیگر رشته‌های مورد نیاز امروز بشر، به همت حوزه‌های علمیه صورت گرفته است.

امروز در همایش سده حوزه علمیه، مقالات و کتاب‌هایی ارائه شده که نشان می‌دهد حوزه‌های علمیه تنها در فقه و اصول یا فلسفه و منطق خلاصه نمی‌شوند، بلکه در تمام زمینه‌ها از جمله علوم روز، فناوری‌های نوین و حتی بهره‌گیری از هوش مصنوعی، فعال و نوآور هستند، بحمدالله حوزه‌های علمیه همواره اهل تلاش، جهاد علمی و فکری بوده‌اند و خواهند بود و به بهترین شکل ممکن در خدمت دین و جامعه ایفای نقش می‌کنند.

انتهای پیام. /