به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، نشست علمی «روشهای مواجهه با شبهات در فرهنگ رضوی» با حضور اساتید، متخصصان و پژوهشگران حوزه دین، به همت بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی در مشهد برگزار شد.
در این نشست علمی که با محوریت بررسی چالشهای معاصر در حوزه شبهات دینی و با الهام از سیره اهلبیت(ع)، بهویژه حضرت امام رضا(ع) برگزار شد، کارشناسان بر ضرورت نوآوری در شیوههای پاسخگویی، استفاده از ظرفیتهای رسانهای نوین و بازخوانی مناظرات اهلبیت(ع) تأکید کردند.
پاسخگویی اقناعی به شبهات؛ ضرورت امروز جهان اسلام
در ابتدای این نشست، حجتالاسلام والمسلمین پورامینی با تأکید بر اهمیت شیوه اقناعی در پاسخ به شبهات، اظهار داشت: امروز دشمنان دین با استفاده از ابزارهای مدرن نظیر شبکههای اجتماعی، تولید محتوای مصنوعی و فناوریهای هوش مصنوعی، اقدام به شبههافکنی میکنند و باید با همان ابزار و روشهای بهروز، اما با الهام از سیره اهلبیت(ع)، به این شبهات پاسخ داد.
وی تصریح کرد: پاسخگویی باید شفاف، مستدل، روان و متناسب با سطح درک مخاطبان باشد و نباید از منابع معتبر دینی و سنت عملی اهلبیت(ع) غافل شد. روح کلی در روش پاسخگویی باید برگرفته از ادب، احترام، و حقیقتطلبی باشد.
تحلیل زبان، انگارهها و مدل گفتوگو در سیره رضوی
در ادامه نشست، احد فرامرز قراملکی مدیر بنیادپژوهش های آستان قدس رضوی با ارائه بحثی مبسوط درباره الگوهای مواجهه با شبهات در سیره رضوی، بر اهمیت شناخت دقیق «انگارهها» و زبانهای چندگانه در پاسخدهی تأکید کرد و گفت: شبهات امروز تنها یک پرسش ساده نیستند بلکه گاه در قالب انگارههای ذهنی پیچیده شکل میگیرند و این انگارهها رفتار و باور جامعه را شکل میدهند.
وی افزود: واژه «انگاره» به معنای تصویری ذهنی است که ما از موضوعات داریم و این تصاویر میتوانند بسیار تأثیرگذارتر از گزارههای صرف باشند. بنابراین برای پاسخ به شبهات، باید ابتدا انگارهها را شناخت، مدیریت کرد و در صورت نیاز بازنگاری نمود.
قراملکی تأکید کرد: در سیره امام رضا(ع) نوعی تعامل عمیق فکری و هماندیشی واقعی وجود دارد؛ ایشان به جای جدال لفظی، با طرح سؤال و گفتوگوی عالمانه، زمینه کشف حقیقت را فراهم میکردند.
وی افزود: باید از زبانهای مختلف گفتاری، رفتاری، پوششی و حتی سکوت برای انتقال پیام استفاده کرد و انسجام میان این زبانها ضامن تأثیرگذاری ارتباط دینی است.
از پاسخگویی واکنشی تا رویکرد تهاجمی در عرصه شبهات
در بخش دیگری از این نشست، حجتالاسلام محمد جعفری هرندی با اشاره به ضرورت تغییر پارادایم از پاسخگویی صرف به شبهات به سمت رویکرد تهاجمی، گفت: رهبر معظم انقلاب بارها بر لزوم پیشدستی در جهاد تبیین تأکید کردهاند و امروز نباید منتظر باشیم شبههای شکل بگیرد تا پاسخ دهیم، بلکه باید با شناخت بسترهای ذهنی و اجتماعی، زمینه بروز شبهات را خنثی کنیم.
وی با استناد به مناظرات تاریخی امام رضا(ع) با بزرگان ادیان مختلف و زندیقان، اظهار داشت: حضرت با طرح پرسشهای بنیادین و به چالش کشیدن بنیانهای فکری مخالفان، از موضع فعال وارد گفتوگو میشدند و این مدل، الگویی مؤثر برای فعالیتهای تبلیغی و تربیتی در عصر حاضر است.
تربیت نیروی توانمند برای مواجهه علمی با شبهات
در بخش پایانی نشست، حجتالاسلام مهدی غلامعلی با تحلیل ابعاد تاریخی دوران حیات امام رضا(ع)، به چالشهایی نظیر شکلگیری واقفیه، غیبت امام، و افزایش شبهات کلامی اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین تدابیر امام هشتم(ع) در آن دوران، تربیت شاگردان نخبه، نظیر «یونس بن عبدالرحمان»، و استفاده از مناظرات عمومی برای تبیین عقاید حق بود.
وی افزود: امروز نیز باید با الگوگیری از آن دوران، به تربیت نیروهای کارآمد، مسلط به منابع، روانشناسی مخاطب، و آشنا با فنون رسانه و ارتباطات نوین بپردازیم. نهادهای علمی و فرهنگی باید برای این امر مأموریتمحور حرکت کنند.
در پایان این نشست علمی، حاضران بر ضرورت تلفیق سه رکن اصلی: سیره اهلبیت(ع)، روشهای علمی روز و خلاقیت در انتقال مفاهیم تأکید کردند و خواستار تشکیل نهادهای تخصصی برای آموزش نیروهای پاسخگو با تمرکز بر روانشناسی ارتباطات، تحلیل انگارهها، و بازخوانی مناظرات تاریخی شدند.
نظر شما