شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۴:۱۵
۲۰ سال از درگذشت محمدرضا آقاسی گذشت

حوزه/ ۲۰ سال از درگذشت محمدرضا آقاسی، شاعر برجسته آیینی و انقلابی گذشت؛ شاعری که با زبانی ساده و مؤثر، مفاهیم دینی و اجتماعی را در قالب مثنوی به دل مردم برد و اثری ماندگار در ادبیات معاصر ایران برجای گذاشت.

به گزارش خبرگزاری حوزه، ۲۰ سال قبل در چنین روزی شاعر آیینی و انقلابی مرحوم محمدرضا آقاسی در سن ۴۶ سالگی بر اثر عارضه قلبی به دیدار حق شتافت و در قطعه ۲۵ بهشت زهرا در کنار شهدا آرام گرفت.

از وی بالغ بر سه هزار بیت شعر در موضوعات مذهبی، اجتماعی، سیاسی و... بر جای مانده است.

محمدرضا آقاسی، در ۲۴ فروردین ۱۳۳۸ش در تهران به دنیا آمد.

پدرش، قاری قرآن و مادرش، از مداح اهل بیت در مراسم بانوان بود که در روحیه شعرخوانی او تأثیر گذاشته بودند آقاسی با وجود ترک تحصیل در مقطع سوم راهنمایی، از سال‌های ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ش به سرودن شعر پرداخت.

او نخستین گام‌های نیمه حرفه‌ای خود را در انجمن‌های ادبی پیش از انقلاب اسلامی ایران در سال‌های ۱۳۵۵ش و ۱۳۵۶ش برداشت. فعالیت حرفه‌ای آقاسی، پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۸ش آغاز شد.

برخی از ادبیات‌پژوهان هم‌عصر با آقاسی، وی را یکی از برجسته‌ترین شاعران آیینی ایران در دوره معاصر دانسته‌اند که تأثیری شگرف بر این حوزه ادبی برجای گذاشت. گفته شده که او با بهره‌گیری از زبانی ساده و در عین حال استوار بر منابع اصیل شیعه، توانست مفاهیم دینی را به‌صورت صمیمی و تأثیرگذار به مخاطبان عام منتقل کند.

رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود به خانواده آقاسی، از اشعار او به‌عنوان آثاری با ویژگی «روانی، مضمون‌مندی و خوش‌ساختی» یاد کرد و جایگاه آن‌ها را در ادبیات معاصر «ویژه» توصیف نمود.به گفته برخی از شاعران هم‌عصر او، آقاسی با کاهش سطح پیچیدگی زبان، شعر آیینی را به درک مخاطب عام نزدیک کرد، اما هرگز از اصالت و عمق مفاهیم دینی و مذهبی آن نکاست. اشعار آقاسی توانست جایگاه ویژه‌ای در میان اشعار آیینی داشته باشد و از مقبولیت عمومی بالایی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ قرن چهاردهم شمسی برخوردار شود. از ویژگی‌های شعرهای او می‌توان به مفاهیم اصیل، رسالت شعر آیینی و نقد مشکلات معاصر شعر آیینی پرداخت.

شعر آقاسی به مثابه همان قول ابتدایی نگارنده، شعری است تند و بی پروا و نشأت گرفته از عمق ایمان و اعتقاد یک انسان بر مبانی آفرینش خود. در شعر او انسان به معنی انسان ظهور ندارد که انسان در دنیای شاعرانگی اش چیزی جز معنای هبوط الهی در خود ندارد.

حسین قرایی، شاعر و پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی درباره مرحوم آقاسی اینگونه می گوید:
در دهه ۷۰ یکی از تریبون‌های شعر و فرهنگ، رسانه‌ای به نام، «محمدرضا آقاسی» بود. او «شاعر رسانه»‌ای بود که طریقه شعرخوانی‌اش «خلاف آمد عادت» بود؛ نوع پوشش، موهای بلند و استفاده از حرکات دست و سر هنگام شعرخوانی، مکث کردن روی واژه‌های خاص، کوتاه و بلند کردن صدا در بزنگاه‌های شعرخوانی، از او شاعری ساخته بود که با قافیه، قیافه نمی‌گرفت.
مسلمان‌نمایان تکنوکرات!
رهاوردتان چیست جز منکرات؟
شما گر نماینده مردمید
چرا مات و مبهوت و سر درگمید؟
شمایی که دین را به نان می‌دهید
کجا در ره عشق، جان می‌دهید؟
نمایندگانی کز این امتند
خداباور و تشنه خدمتند
اگر خشم دینی ملایم شود
بر این سرزمین، غرب حاکم شود
شاید این‌گونه ابیات آقاسی کمتر از شاعرانگی مایه داشته باشد، ولی خون اعتراض در رگ بیت‌های شعرش چشم‌نوازی می‌کند. معتقدم آقاسی در شعرهایی از این طیف و طایفه، جرأت سرودن و تازگی را توأمان در قالب شعار ریخته و خوب از عهده کار برآمده است.

آقاسی بیشتر اشعارش را در قالب مثنوی با موضوعات اجتماعی، سیاسی و بیش از بقیه، مذهبی می‌سرود. از معروف‌ترین اشعار او می‌توان به شعر «شاید این جمعه بیاید، شاید» اشاره کرد:

شاید این جمعه بیاید، شاید

خبر آمد خبری در راه است
سرخوش آن دل که از آن آگاه است

شاید این جمعه بیاید … شاید
پرده از چهره گشاید … شاید

دست افشان … پای کوبان می‌روم
بر در سلطان خوبان می‌روم

می‌روم بار دگر مستم کند
بی سر و بی پا و بی دستم کند

می‌روم کز خویشتن بیرون شوم
در پی لیلا رخی مجنون شوم

هر که نشناسد امام خویش را
بر که بسپارد زمام خویش را

از آثار منتشر شده او می‌توان به «شیعه‌نامه» که گزیده‌ای از اشعار وی با موضوع مدح اهل‌بیت(ع) است، اشاره کرد. این کتاب شامل ۷۰۰ بیت از اشعار آقاسی است.

دیگر اثر او کتاب بر «مدار عشق» است که سه هزار بیت از اشعار آقاسی را شامل می‌شود. دیگر اثر منتشر شده او، کتاب «حق نمک» است. «شمع بیت المال را خاموش کن» یکی از آثار اقتباسی از اشعار آقاسی است که توسط حسن قرایی منتشر شده است.

همچنین فیلم و صوت‌های باقی‌مانده از وی در قالب پنج لوح فشرده، توسط انتشارات طوبای محبت منتشر شده است.

از آثاری که با موضوع محمدرضا آقاسی نوشته شده‌ است، می‌توان به کتاب «یادنامه» اثر علی داوودی اشاره کرد. این مجموعه ۳۰ جلدی، در هر جلد به زندگی یکی از شاعران و نظرات دیگران دربارهٔ آنها پرداخته شده که دومین جلد آن به محمدرضا آقاسی اختصاص دارد.

منابع:

سایت جامع شهید آوینی

«محمدرضا آقاسی هستم، بچه خیابان خیام»، خبرگزاری تسنیم.

«روایتی کوتاه از زندگی محمدرضا آقاسی»، خبرگزاری فارس.

«نگاهی به زندگینامه محمدرضا آقاسی»، خبرگزاری صدا و سیما.

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha