به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست علمی بررسی سیر تطور دانش علوم سیاسی در یکصد ساله اخیر حوزه علمیه، که شامگاه ۱۹ آذر در سال جلسات انجمن های علمی حوزه با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین سید کاظم سیدباقری برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین سیدباقری با اشاره به مقاله سیر تطور دانش علوم سیاسی در یکصد ساله اخیر حوزه علمیه قم به تایید کلیات این مقاله پرداخت و استدلال کرد که این مسیر نیازمند نگاهی از زاویه “تطور” به جای صرفاً “تحول” است. سیدباقری با اشاره به پژوهش خود در تحول فقه سیاسی شیعی، تأکید کرد که باید مراقب بود تا در نگاه به دستاوردهای خودی، «نقدهای پیرامونی» نادیده گرفته نشوند و اذعان داشت که مسیر پیشرفت باید با در نظر گرفتن نقاطی که باید به آنها رسید، ترسیم گردد.
محور اصلی سخنان حجتالاسلام والمسلمین سیدباقری، تشریح چهار دسته از تحولات بنیادین در سده اخیر بود که دانش سیاسی را در بستر حوزه دگرگون ساخته است.
استاد حوزه علمیه قم برجستهترین این تحولات را گذار از فقه فردی به فقه حکومتی و در نهایت فقه حکمرانی دانست.
به گفته وی، نقطه عطف این دگرگونی، سخنرانی امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۸ درباره ولایت فقیه بود که زمینه را برای نظریهای متفاوت فراهم آورد و نکته مهم دیگر، خروج این مباحث از حاشیه و تبدیل شدن به یک نهاد علمی منظم و شناختهشده بود.
حجتالاسلام والمسلمین سیدباقری همچنین به دو تحول مهم دیگر اشاره کرد و گفت : اول، گذر از «روند ترجمهای» که در دهههای ۴۰ و ۵۰ غالب بود (مانند ترجمه آثار سید قطب) و پس از انقلاب، زمینهساز «تولید گفتمان بومی و نظریهپردازی» شد.
وی معتقد بود که فقه سیاسی بعد از انقلاب، به اندازه کل هزار سال قبل از خود رشد کرده و دلیل این مدعا را چنین بیان کرد: انقلاب فقه را از یک بستر و فضای آرام بدون پرسش بیرون کشید و آن را در معرض پرسشهای دگرگونشونده و گاهی ویرانگر قرار داد.
وی دومین تحول را حرکت از تکبعدنگری فقهی به نگاه بینارشتهای دانست که مباحث کلام، فلسفه، اخلاق و تفسیر سیاسی را به عرصههای فقه سیاسی گسترش داد و دانش سیاسی را از حاشیه به متن وارد کرد.
این سیر تحولی از مشروطه تا انقلاب اسلامی، فقه فردی را به فقه قانونگذار و در نهایت به عرصه حکمرانی متحول ساخته است.
انتهای پیام
نظر شما