جمعه ۵ دی ۱۴۰۴ - ۱۰:۵۲
توصیه‌های آیت‌الله العظمی بهجت درباره ذکر؛ راهی کوتاه برای تقرب به خدا

آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت (قدس سره) از جمله علمای کم ‌نظیری بود که با صفای باطن، معرفت عمیق و سلوک عملی خویش، راه ‌های ساده اما بنیادین برای رسیدن به آرامش، رفع اضطراب و دفع بلاها ارائه می‌کرد.

خبرگزاری حوزه/ در دنیای پرآشوب امروز که اضطراب، فشارهای روحی و ترس از آینده همچون سایه‌ای سنگین بر جان انسان ‌ها افتاده، نیاز به پناهگاهی مطمئن بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. انسان معاصر در میان حجم انبوه نگرانی‌ ها، گاه فراموش می‌کند که سرچشمه اصلی آرامش، در نزدیکی اوست؛ در یاد خدا، در اتصال به اولیای الهی و در بهره‌گیری از نسخه ‌های نورانی بزرگان دین.

آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت (قدس سره) از جمله اولیای کم ‌نظیری بود که با صفای باطن، معرفت عمیق و سلوک عملی خویش، راه ‌های ساده اما بنیادین برای رسیدن به آرامش، رفع اضطراب و دفع بلاها ارائه می‌کرد. نگاه ایشان به ذکر، استغفار، توسل، حرزهای مأثور و دعاهایی مانند حدیث کساء، برگرفته از قرآن و معارف ناب اهل ‌بیت(علیهم السلام) بود؛ نسخه ‌هایی که نه‌ تنها جنبه نظری نداشتند، بلکه در سیره عملی ایشان و شاگردانشان بارها تجربه شده و کارآمدی آنها آشکار گشته است.

این نوشتار مجموعه ‌ای جامع از دیدگاه‌های آن عارف ربانی درباره ذکرهای آرام‌بخش، توسل‌های مؤثر، حرزهای حفاظتی و ختم‌های گره‌گشا است؛ میراثی که می‌تواند برای انسان گرفتار امروز چراغی روشن و راهنمایی مطمئن باشد.

ذکر برای رفع اضطراب از نگاه آیت‌الله بهجت

اضطراب، یکی از بزرگ ‌ترین چالش ‌های روحی انسان معاصر است؛ انسانی که در میان بحران ‌های اجتماعی، فشار اقتصادی، روابط پیچیده و ترس از آینده گرفتار شده است. در چنین جهانی، آموزه‌ های عرفانی و اخلاقی بزرگان دین می‌تواند نجات‌ بخش و آرام‌ بخش باشد. از میان این بزرگان، آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت (قدس سره) جایگاه ویژه ‌ای دارد؛ چراکه پاسخ‌ های ایشان به مشکلات روحی مردم، ساده، کاربردی و کاملاً ریشه‌ دار در قرآن و معارف اهل ‌بیت(علیهم السلام) بود.

آیت ‌الله بهجت معتقد بودند که منشأ اصلی اضطراب، دوری دل از خدا و غلبه‌ی غفلت بر قلب است. بنابراین نسخه‌ های ایشان برای رفع اضطراب، نه‌ تنها ذکرهای خاص، بلکه اصلاح قلب، افزایش توکل، پاک ‌سازی با استغفار و اتصال به اهل ‌بیت(علیهم السلام) را شامل می‌شد.

  1. اهمیت ذکر در آرامش قلب از نگاه آیت ‌الله بهجت

آیت‌الله بهجت بارها تأکید می‌کردند که:

ذکر، غذای جان است و اگر انسان از ذکر خالی باشد، اضطراب بر دلش مسلط می‌شود. [۱]

از نظر ایشان، اضطراب نتیجه‌ی:

غفلت از خدا ، بی‌اعتمادی به تدبیر الهی ، آلودگی‌های روحی ، تکیه بر اسباب ظاهری و دوری از یاد معصومان(علیهم السلام) است.

راه مقابله با این عوامل، ذکر مستمر است؛ ذکری که نه صرفاً بر زبان، بلکه با توجه قلبی باشد.

  1. لاحول و لا قوة الا بالله؛ محور اصلی آرامش در سیره آیت ‌الله بهجت

این ذکر، مهم ‌ترین سفارش آیت ‌الله بهجت برای رفع اضطراب بوده است.

ایشان می‌فرمودند:

بسیار بگویید: لاحول و لا قوة الا بالله العلی العظیم

این ذکر، انسان را به خدا متصل می‌کند و دل را آرام می‌سازد. [۲]

چرا این ذکر در رفع اضطراب نقش اساسی دارد؟

  1. قطع وابستگی به اسباب ظاهری:

اضطراب زمانی ایجاد می‌شود که انسان احساس کند کنترل امور از دستش خارج شده است. این ذکر انسان را متوجه می‌کند که قدرت واقعی تنها از خداست.

  1. تسلیم قلبی:

تکرار این ذکر قلب را در برابر حوادث آرام می‌کند.

  1. تسکین لحظه‌ای اضطراب:

شاگردان ایشان می‌گویند گاهی آیت ‌الله بهجت برای کسی که اضطراب شدید داشت، توصیه می‌کرد:

۳۰ ثانیه فقط این ذکر را بگو.

و شخص از همان لحظه احساس آرامش می‌کرد.

  1. ریشه قرآنی:

در روایات، این ذکر گنجی از گنج ‌های بهشت نامیده شده است. [۳]

  1. ذکر یا الله؛ آرام ‌بخش‌ترین ندا

یکی از نسخه ‌های ویژه آیت ‌الله بهجت عبارت بود از:

تکرار آرام، شمرده و از ته دلِ نام مبارک یا الله

ایشان فرمودند:

ذکر یا الله را آهسته و با توجه بگویید؛ دل را آرام و ذهن را از پریشانی پاک می‌کند. [۴]

شیوه صحیح:

ذکر را با تنفس عمیق همراه کنید ، هر بار که یا الله می‌گویید، احساس کنید به سمت خدا بلند می‌شوید، ۵ تا ۱۰ دقیقه ذکر مستمر، اثر چشمگیر دارد.

تحلیل عرفانی:

الله جامع تمام صفات کمال است.

وقتی انسان نام الله را می‌گوید، گویی تمام اسماء الهی را صدا زده است.

از این رو، ذکر یا الله مثل دوای فوری برای اضطراب عمل می‌کند.

  1. نقش استغفار در زدودن اضطراب

یکی از مهم ‌ترین توصیه‌ های ایت ‌الله بهجت برای کسانی که اضطراب مداوم داشتند، استغفار زیاد بود.

ایشان می‌فرمودند:

هر که مضطرب است، زیاد استغفار کند. گناه دل را تاریک و مضطرب می‌کند.

چرا استغفار اضطراب را کاهش می‌دهد؟

  1. پاک ‌سازی قلب از آلودگی‌های روحی
  2. ایجاد حس سبک ‌شدن
  3. باز کردن راه رزق، گشایش و رحمت
  4. قطع ریشه‌های پنهان اضطراب مثل حسادت، کینه، وابستگی به دنیا

استغفار از نظر عرفا دوش آب گرم برای روح است.

نسخه پیشنهادی آیت‌الله بهجت: ۱۰۰ مرتبه استغفرالله ربی و أتوب إلیه بعد از نماز مغرب ، یا ۷۰ مرتبه قبل از خواب این نسخه در سیره شاگردان ایشان بسیار نقل شده است.

  1. تسبیحات حضرت زهرا(سلام الله علیها)؛ آرام ‌بخش‌ترین ذکر پس از نماز

آیت ‌الله بهجت تسبیحات حضرت زهرا(سلام الله علیها) را یکی از قوی ‌ترین اذکار برای آرامش قلب می‌دانستند.

ایشان می‌فرمودند:

تسبیحات حضرت زهرا(سلام الله علیها) برای رفع اضطراب و پریشانی، بسیار مؤثر است. [۵]

چرا این ذکر چنین اثری دارد؟

سه بخش این تسبیح، سه محور آرامش‌اند:

الله اکبر: قطع وابستگی به غیر خدا

الحمدلله: تقویت رضایت و شکر

سبحان الله: پاک کردن قلب از آلودگی ‌ها

تسبیحات، تعادل روحی و روانی ایجاد می‌کند.

  1. ذکر حسبنا الله و نعم الوکیل؛ درمان نگرانی از آینده

آیت ‌الله بهجت در مواردی که کسی از ترس آینده یا مشکلات مالی دچار اضطراب می‌شد، این ذکر را توصیه می‌کردند:

حسبنا الله و نعم الوکیل

ترجمه: خدا ما را کافی است و بهترین کارگزار ماست.

این ذکر در قرآن در مواردی آمده که مؤمنان تحت فشار روحی بودند. [۶]

  1. توسل به حضرت ولی‌عصر(عج)

در نگاه آیت ‌الله بهجت، بزرگ ‌ترین پناهگاه انسان مضطرب، امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) است.

ایشان فرموده‌ اند:

هر کس با امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) ارتباط پیدا کند، بی ‌قراری ندارد. [۷]

ذکرهای مرتبط:

یا صاحب الزمان، أدرکنی

السلام علیک یا بقیة الله فی أرضه

اللهم کن لولیک… (دعای فرج)

از نظر ایشان، این ذکر ها قلب را به نقطه‌ ای از امنیت می‌برند که هیچ ترسی در آن راه ندارد.

  1. دستورالعمل جامع آیت ‌الله بهجت برای رفع اضطراب شدید

در موارد اضطراب ‌های شدید یا مزمن، ایشان گاهی نسخه‌ی جامع زیر را توصیه می‌کردند:

  1. تسبیحات حضرت زهرا(س) بعد از همه نمازها
  2. ۱۰۰ استغفار در روز
  3. ۱۰۰ یا الله با حضور قلب
  4. خواندن یک صفحه قرآن با تدبر
  5. توسل به حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پیش از خواب
  6. گفتن ۵۰ مرتبه لاحول و لا قوة الا بالله هنگام اضطراب ناگهانی

نقل شاگردان:

ایشان می‌فرمودند اگر ۳ روز این دستور را انجام دهید، آرامشی عجیب پیدا خواهید کرد. [۸]

  1. نماز مخصوص رفع اضطراب (نماز رفع همّ و غم)

آیت ‌الله بهجت این نماز را بسیار توصیه می‌کردند:

دو رکعت نماز با نیت رفع همّ و غم

در هر رکعت بعد از سوره حمد، ۵ مرتبه سوره توحید و بعد از نماز:

۱۰۰مرتبه یا الله ، ۱۰۰ مرتبه لاحول و لا قوة الا بالله

این نماز در منابع شیعی آمده است.[۹]

  1. راز اثرگذاری ذکر در نگاه آیت‌الله بهجت

آیت ‌الله بهجت معتقد بودند:

ذکرِ با حضور، خوف و اضطراب را ذوب می‌کند.

ایشان سه دلیل برای اثرگذاری ذکر بیان می‌کردند:

  1. ذکر، اتصال روح به منبع آرامش است

قرآن می‌فرماید:

الا بذکر الله تطمئن القلوب [۱۰]

  1. ذکر، مانع هجوم افکار منفی و وسوسه ‌ها می‌شود.

افکار مزاحم از شیطان است و ذکر، سپر علیه آن.

  1. ذکر، جهت ذهن را عوض می‌کند.

انسان مضطرب در گذشته یا آینده گیر کرده است. ذکر او را به حالِ حاضر برمی‌گرداند؛ همان جایی که خدا حضور دارد.

آیت ‌الله بهجت می‌فرمودند:

وقتی خدا در دل باشد، هیچ چیز انسان را نمی‌ترساند.

حرز ابودجانه از نظر آیت‌الله بهجت

حرز ابودجانه از نظر آیت ‌الله بهجت؛ سپری معنوی برای حفظ انسان در برابر آفات آشکار و پنهان است.

حرزها، از آموزه ‌های ژرف و کمتر شناخته ‌شده در میراث اهل ‌بیت(علیهم السلام) هستند. گرچه در نگاه نخست ساده می‌نمایند، اما در حقیقت، بخشی از نظام محافظتی عالم ملکوت به شمار می‌آیند؛ نظامی که برای حفظ مؤمن از آسیب ‌های مادی، معنوی، روانی و نفسانی طراحی شده است.

از میان این حرزها، حرز ابودجانه جایگاهی ممتاز دارد، زیرا:

  1. اصل آن از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) است.
  2. در منابع اولیه شیعه ثبت شده
  3. در میان علمای بزرگ از قرون گذشته تا عصر حاضر مورد استفاده بوده
  4. دارای آثار حفاظتی شناخته‌ شده است.

در دوران معاصر، آیت ‌الله العظمی محمدتقی بهجت (قدس سره) از جمله مراجع و عرفایی بود که نسبت به این حرز نگاه بسیار مثبتی داشت و استفاده از آن را کاملاً صحیح، مشروع و مفید می‌دانست.

اما چرا این حرز تا این حد مهم است؟

و نگاه آیت ‌الله بهجت به آن دقیقاً چه بود؟

و چگونه باید آن را نوشت و استفاده کرد؟

در ادامه، یک تحلیل کامل، مستند و گسترده ارائه می‌شود.

    1. سابقه تاریخی حرز ابودجانه؛ روایتی ریشه ‌دار در سیره نبوی

یکی از امتیازات بزرگ این حرز، انتساب مستقیم آن به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) است.

روایت اصلی

در «مهج الدعوات» سیدبن‌طاووس (قرن ۷ ق)، و نیز مصباح کفعمی (قرن ۹ ق) آمده است:

وقتی ابودجانه در میدان جنگ با حملات دشمن و خطرات محاصره مواجه شد، نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمد و عرض کرد:

یا رسول الله! ترس بر جانم افتاده است.

پیامبر(صلی الله علیه و آله) حرزی نوشتند و فرمودند:

ای ابودجانه، اگر این حرز را بر بازویت ببندی، هیچ چیز از جنّ، انسان و هر موجودی تو را زیان نرساند. [۱۱]

ابودجانه آن را بست و خود نقل می‌کند:

پس از آن، هیچ ضربه ‌ای بر من اثر نکرد و گویی سپری از نور مرا احاطه کرده بود.

این سابقه تاریخی یکی از مهم ‌ترین دلایل اعتماد عرفا و فقهای شیعه به این حرز است.

    1. جایگاه حرز ابودجانه میان علمای شیعه

حرز ابودجانه تنها یک روایت تاریخی نیست؛ بلکه در سیره عملی علمای بزرگ رواج داشته است.

از جمله:

سیدبن‌طاووس (که کتاب‌هایش سرشار از ادعیه معتبر است)

کفعمی (صاحب دو کتاب بزرگ دعا: المصباح و البلد الأمین)

شیخ بهایی

علامه مجلسی

محدث نوری

این علما نه ‌تنها حرز را نقل کرده ‌اند، بلکه استفاده از آن را در موارد خطر توصیه نموده ‌اند.

این اعتبار تاریخی موجب شد که نزد آیت ‌الله بهجت نیز این حرز جایگاه ویژه ‌ای داشته باشد.

    1. نگاه آیت ‌الله بهجت به حرز ابودجانه؛ بین احتیاط فقهی و تجربه عرفانی

آیت ‌الله بهجت در مقابل هر تعویذی تسلیم نمی‌شدند. ایشان نسبت به هر متن غیرمأثور و مشکوک، بسیار محتاط بودند و حتی برخی نوشته‌ ها را غیرمجاز و بی‌فایده می‌دانستند.

اما زمانی که سخن از حرزهای مأثور مانند: حرز امام جواد(علیه السلام)، حرز ابودجانه، حرز حضرت زهرا(سلام الله علیها) می‌شد، نگاهشان متفاوت بود.

نقل شاگردان:

در مجموعه نکته ‌ها و نقل ‌ها از سیره آیت ‌الله بهجت آمده:

وقتی از آقا درباره حرز ابودجانه پرسیدند، فرمودند: این حرز در کتب معتبر وارد شده و بزرگان ما به آن عمل داشته‌اند. اگر کسی با ایمان و ادب آن را ببندد، خداوند او را حفظ می‌کند. [۱۲]

همچنین ایشان می‌گفتند:

حرزهای معتبر، اثرشان یقینی است؛ ولی اثر، تابع صفای دل و توکل است. [۱۳]

از این نقل ‌ها روشن می‌شود که آیت ‌الله بهجت نسبت به این حرز اعتقاد عملی داشتند.

    1. چرایی تأیید حرز ابودجانه از نگاه آیت ‌الله بهجت
  1. مأثور بودن از پیامبر(صلی الله علیه و آله)

هر امری که به رسول خدا(صلی الله علیه و آله) برمی‌گشت، از نگاه ایشان نور بود.

  1. تجربه عرفای گذشته

آیت ‌الله بهجت همواره تأکید می‌کردند:

هرچه بزرگان تجربه کرده ‌اند، بی‌دلیل نیست.

عرفا و فقهای گذشته حرز ابودجانه را در برابر: چشم‌زخم ، دشمنی ‌ها ، آزارهای جن و شیطان ، وسوسه های شدید ، ناامنی راه‌ ها و ترس ‌های بی‌دلیل مؤثر می‌دانستند.

  1. حفظ از شرور نامرئی

ایشان معتقد بودند بسیاری از خوف ‌ها و اضطراب ‌ها منشأ نامرئی و روحانی دارند، و حرزهای معتبر مانند حرز ابودجانه نقش سپر معنوی دارند.

  1. هماهنگی کامل با توحید

این حرز از آن دسته ادعیه ‌ای است که سراسر توحید و استعاذه به خداست، و این دقیقاً همان چیزی است که آیت ‌الله بهجت در مسیر عرفان عملی بر آن تأکید داشت.

    1. کاربردهای حرز ابودجانه در سیره آیت‌الله بهجت

این حرز در نگاه ایشان کارکردهای متعددی داشت:

  1. دفع دشمنان ظاهری و باطنی

در روایت آمده که ابودجانه در میدان جنگ از ضربات دشمن محفوظ ماند. امروز نیز دشمن می‌تواند:

خطرات جانی ، دشمنی افراد ، حسادت‌ها ، نگاه‌ های آزاردهنده ، سحر و نفوذ معنوی افراد بدخواه باشد.

  1. رفع ترس و اضطراب غیرطبیعی

آیت‌ الله بهجت می‌فرمودند:

گاهی انسان بی‌دلیل می‌ترسد؛ منشأ آن چیزهایی است که چشم ظاهر نمی‌بیند. [۱۴]

حرز ابودجانه برای چنین ترس‌ هایی مفید است.

  1. حفظ خانه و خانواده

به‌ ویژه برای کودکان که آسیب‌پذیرترند.

  1. جلوگیری از وسوسه ‌ها و اختلالات روحی

براساس تجربه شاگردان، حرز ابودجانه برای افرادی که وسوسه‌ های شدید یا توهمات خوف ‌آور داشتند نیز مفید بوده است.

  1. آرام ‌سازی فضاهای آلوده

در برخی نقل‌ ها، این حرز را در خانه ‌هایی که: ترس ، بی‌خوابی ، درگیری ، احساس ناامنی داشته ‌اند، مؤثر دانسته ‌اند.

    1. اصول استفاده از حرز ابودجانه از نگاه آیت‌الله بهجت

آیت ‌الله بهجت برای استفاده از حرز اصولی را مهم می‌دانستند:

اصل اول: نوشتن با طهارت و تقوا

فردی که حرز را می‌نویسد باید: با وضو باشد ، حلال‌ خور باشد ، احترام حرز را نگه ‌دارد و از گناه پرهیز کند.

ایشان می‌فرمودند: تعویذ را باید پاکان بنویسند تا اثر کند. [۱۵]

اصل دوم: نوشتن مطابق نسخه معصوم

نوشته ‌های اضافه یا تحریف ‌شده اثر ندارن.

اصل سوم: همراه داشتن با احترام

باید در کیسه‌ ای تمیز یا چرم قرار گیرد.

اصل چهارم: ایمان شرط اثرگذاری است.

آیت ‌الله بهجت تأکید داشتند: اگر دل متوسل به خدا نباشد، حرز تنها کاغذ است.

    1. رابطه حرز ابودجانه با عرفان عملی آیت‌الله بهجت

از نگاه آیت ‌الله بهجت، حرز ابودجانه تنها یک نوشته نیست؛ بلکه:

نوعی استعاذه از عالم غیب ، اتصال به حفاظ الهی ، نوعی لباس معنوی و درخواست حصانت از اسماء الهی است.

عرفان عملی ایشان بر سه اصل استوار بود:

  1. تقوا و ترک گناه
  2. نماز اول وقت
  3. ذکر و توکل

حرز ابودجانه، در این منظومه معنوی، نقش حفاظتی و تکمیلی دارد؛ یعنی وقتی انسان راه بندگی را می‌رود، حرز او را از آسیب‌ هایی که مانع سلوک هستند حفظ می‌کند.

    1. تفاوت حرز ابودجانه با سایر حرزها در نگاه بهجت

در منابع و نقل‌ های عرفانی، حرز ابودجانه را حرز جنگ می‌دانند، یعنی: دفع شرّ دشمن ، دفع ضربه ، دفع نگاه بد ، دفع آسیب ‌های ناگهانی ، دفع خطرهای جسمی و روحی

در مقابل، حرز امام جواد(علیه السلام) بیشتر جنبه: دفع سحر ، دفع جن ، دفع نفوذهای روحی و حفظ خانواده دارد.

آیت‌ الله بهجت معتقد بود هر حرز باید با هدف خودش استفاده شود.

ختم حدیث کساء از نظر آیت‌الله بهجت (قدس سره)

آیت ‌الله العظمی محمدتقی بهجت (قدس سره) یکی از پاک ‌ترین و اثرگذارترین مراجع و اولیای الهی دوران معاصر بود. او نه تنها فقیهی دقیق و عارفی کم ‌نظیر بود، بلکه به دلیل صفای باطن و حضور دائمی قلبی در محضر خداوند، نسخه‌ های معنوی او به‌ ویژه درباره توسل ‌ها، اذکار، ختم‌ ها و دعاها در میان مردم جایگاه بسیار ویژه ‌ای پیدا کرده است.

در میان دعاها و اذکاری که ایشان بر آنها تأکید می‌کردند، حدیث شریف کساء جایگاهی ممتاز داشت. به ‌قدری که برخی شاگردان نقل کرده ‌اند:

آقای بهجت حدیث کساء را دریایی از نور و رزق معنوی می‌دانستند؛ و هر کس حاجتی داشت، ابتدا او را به حدیث کساء حواله می‌دادند.

این روایت به ‌سبب محوریت اهل ‌بیت(علیهم السلام) به ‌ویژه حضرت زهرا(سلام الله علیها) و تأکید بر مقام حجت ‌های الهی در رفع بلا و نزول رحمت، در منظومه فکری و عملی آیت ‌الله بهجت بسیار مهم بود.

    1. جایگاه حدیث کساء در نگاه آیت ‌الله بهجت

شیخ بهجت، برخلاف بسیاری از اهل سلوک که بر اذکار طولانی یا ریاضت ‌های سخت تأکید داشتند، همیشه مردم را به دعاهای مأثور و روایات معتبر ارجاع می‌دادند. ایشان می‌فرمودند:

ما نیازی به اذکار من ‌درآوردی نداریم؛ اهل ‌بیت(علیهم السلام) هر چه لازم بوده به ما داده‌اند. [۱۶]

از این منظر، حدیث کساء برای ایشان یک ذکر جامع بود. زیرا: هم توسل دارد ، هم ولایت دارد ، هم مقام اهل‌بیت(ع) را بیان می‌کند ، هم درِ رحمت الهی را می‌گشاید ، هم از دفع بلا سخن دارد وهم نزول برکات را تضمین می‌کند.

ایشان می‌فرمودند:

حدیث کساء دعایی نیست که فقط خوانده شود؛ دری است به عالم نور، اگر با توجه خوانده شود.

    1. منشأ توصیه آیت ‌الله بهجت به ختم حدیث کساء

چرا ایشان این ختم را مهم می‌دانستند؟

بر اساس نقل مستقیم شاگردان:

  1. آیت ‌الله بهجت معتقد بودند که حدیث کساء حاوی نور پنج ‌تن است؛ و هر عملی که به این نور متصل شود، منشأ گشایش می‌گردد.
  2. ایشان بارها فرموده بودند: هر کس با حدیث کساء انس داشته باشد، قلبش نورانی و خانه‌ اش امن می‌شود.
  3. برخی شاگردان نقل کرده ‌اند که آقا در برهه‌ های سخت، مخصوصاً هنگام بیماری‌ ها، خطرات اجتماعی یا مشکلات اقتصادی،به ختم حدیث کساء توصیه می‌کردند.
  4. به ‌ویژه برای ازدواج، آرامش خانه، هدایت فرزندان و رفع مشکلات مالی این ختم را بسیار مؤثر می‌دانستند.
    1. انواع ختم حدیث کساء طبق سیره و توصیه‌های ایشان

چند نوع ختم معتبر و نقل ‌شده از شاگردان آیت ‌الله بهجت که هرکدام در جای خود اثر خاص دارد.

نوع اول: ختم چهل‌روزه (مشهورترین نسخه)

این ختم، بیشترین توصیه را داشته و بسیار مجرب است.

دستور ختم:

مدت: ۴۰ روز

تعداد: روزی یک‌ بار

زمان: بهتر است بعد از نماز مغرب یا نماز صبح

هدیه ثواب: پس از هر بار قرائت ثواب را به حضرت زهرا(سلام الله علیها) هدیه کنید.

کیفیت: گفتن ۱۴ صلوات ، خواندن کامل حدیث کساء ، پایان با ۱۴ صلوات ، هدیه (اللهم انی اهدی ثواب هذا العمل الی السیدة فاطمة الزهراء(سلام الله علیها ))

آثار:

از منظر آیت ‌الله بهجت: گشایش رزق ، آرامش خانه ، رفع اختلافات خانوادگی ، حل مشکلات عاطفی و اخلاقی ، باز شدن گره‌های مالی ، تسهیل ازدواج و مهم‌ تر از همه نورانی شدن دل

ایشان می‌فرمودند:

خانه ‌ای که در آن چهل روز حدیث کساء خوانده شود، محل رفت‌ و آمد ملائکه می‌گرد.

نوع دوم: ختم سه‌ روزه قوی (برای حاجات مهم)

برای گرفتاری ‌های دشوار، ایشان ختم سه ‌روزه را توصیه می‌کردند.

دستور:

هر روز ۳ بار حدیث کساء: صبح و بعد از ظهر و شب

پس از هر بار: ۱۰۰ صلوات

در پایان روز سوم: دو رکعت نماز حاجت

نکته مهم:

این ختم باید با حالت تضرع انجام شود. آقا می‌فرمودند:

سه روز با اخلاص انجام دهید.

نوع سوم: ختم برای شفا

آیت ‌الله بهجت، حدیث کساء را به عنوان یک ذکر شفا می‌شناخت. برای بیماران، مخصوصاً بیماران صعب ‌العلاج، توصیه می‌کردند:

دستور:

روزی یک ‌بار حدیث کساء

هنگام گفتن نام پیامبر و اهل ‌بیت(علیهم السلام)، دست را بر سر یا سینه بیمار بگذارید.

پایان با ۱۰۰ صلوات

ایشان می‌فرمودند:

شفا دست خداست؛ حدیث کساء دل را به آن منبع شفا متصل می‌کند.

نوع چهارم: ختم دفع بلا و چشم‌ زخم

این ختم برای خانواده ‌هایی که در معرض حسد، خطر، ترس یا کشمکش هستند توصیه شده.

دستور:

سه شب متوالی بعد از نماز مغرب یک مرتبه حدیث کساء و ۱۴ صلوات در پایان

آقا بهجت می‌گفتند:

حدیث کساء حصاری نورانی برای خانه می‌سازد.

نوع پنجم: ختم معجزه‌گونه مخصوص شب جمعه

شاگردان می‌گویند که ایشان در برخی موارد می‌فرمودند:

شب جمعه یک‌بار حدیث کساء و در پایان ۱۴۴ صلوات

    1. چرا حدیث کساء تا این حد مؤثر است؟ (تحلیل عرفانی در نگاه آیت‌الله بهجت)

از نظر ایشان، حدیث کساء تنها یک دعا نیست. این روایت، سه عنصر اساسی دارد:

      1. حضور نوری اهل ‌بیت(علیهم السلام)

حدیث کساء متن تجلی نور پنج ‌تن است: نور پیامبر(صلی الله علیه و آله) ، نور امیرالمؤمنین(علیه السلام)، نور حضرت زهرا(سلام الله علیها) ، نور امام حسن(علیه السلام) ، نور امام حسین(علیه السلام)

آیت‌الله بهجت می‌گفتند:

هر جا نور اهل‌بیت باشد،تاریکی مشکلات فرار می‌کند.

      1. اعلان ولایت در برابر بلا

در متن حدیث آمده:

ما خَلَقْتُ سَماءً مَبْنِیَّةً و... إِلاّ لِأَجْلِکُمْ وَ مَحَبَّتِکُمْ

آقا می‌فرمودند:

اگر دل با این حقیقت هماهنگ شود،عالم هستی با او همراه می‌شود.

      1. اتصال به حضرت زهرا(سلام الله علیها)

آیت ‌الله بهجت رابطه ‌ای خاص با حضرت زهرا(سلام الله علیها) داشتند.

ایشان می‌گفتند:

درهای بسته با نام حضرت زهرا(سلام الله علیها) باز می‌شود.

و حدیث کساء، اساساً حدیث حضرت زهرا(سلام الله علیها) است. لذا ختم آن، در واقع نوعی پناه بردن به مادر مهربان همه شیعیان است.

  1. آداب کلیدی که آیت ‌الله بهجت برای اثرگذاری ختم ‌ها توصیه می‌کردند

این بخش بسیار مهم است، زیرا بدون توجه به این نکات، ختم بی‌اثر می‌شود.

    1. ترک گناه مهم‌ترین بخش:

ایشان فرمودند: گناه، اثر دعا و ختم را از بین می‌برد.

ترک گناه، مخصوصاً: غیبت ، نگاه حرام ، قضاوت عجولانه ، گناه زبان

    1. حضور قلب

آیت ‌الله بهجت می‌گفتند:

یک حدیث کساء با توجه، بهتر از صد ختم بی‌توجه است.

    1. توسل قلبی به حضرت زهرا(سلام الله علیها)

نکته ‌ای که بسیاری آن را نادیده می‌گیرند.

ایشان فرموده بودند:

به حضرت زهرا(سلام الله علیها) هدیه کنید؛ او کریمه است و ردّ نمی‌کند.

    1. استمرار

آقا تأکید می‌کردند:

کار معنوی، با یک ‌بار انجام دادن اثر نمی‌کند، باید استمرار داشته باشد.

    1. نگاه آیت ‌الله بهجت به اثر حقیقی ختم ‌ها

در نهایت، آقا همیشه می‌فرمودند:

ما دعا می‌خوانیم تا درِ دل به روی خدا باز شود؛ وگرنه همه کارها را او انجام می‌دهد.

به تعبیر ایشان:

حدیث کساء یک کلید است اما قفلِ دل باید پاک باشد و این پاکی با ترک گناه، نماز اول وقت و یاد خدا حاصل می‌شود.

نتیجه‌گیری

آنچه از مجموعه تعالیم و توصیه ‌های آیت‌الله بهجت (قدس سره) به ‌روشنی برداشت می‌شود، این حقیقت است که راه رهایی از اضطراب و گرفتاری‌های روحی، بازگشت به خدا و اتصال دوباره به سرچشمه نور و امن الهی است. ایشان هرگز درمان را در پیچیدگی ‌ها نمی‌جستند؛ بلکه نسخه ‌هایی ساده اما عمیق معرفی می‌کردند: ذکرهایی همچون لاحول و لا قوة الا بالله، یا الله، استغفار، تسبیحات حضرت زهرا(سلام الله علیها)، توسلاتی مثل حسبنا الله و نعم الوکیل و پیوند قلبی با حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه).

در کنار این‌ ها، حرزهای مأثور مانند حرز ابودجانه و دعاهایی چون حدیث کساء از نظر ایشان نه فقط کلمات، بلکه سپرهای حقیقی و دریچه ‌هایی به سوی رحمت و حفاظت الهی بودند؛ ابزارهایی که اگر با طهارت، حضور قلب، توکل و ترک گناه همراه شوند، آثار شگرفی در رفع ترس ‌ها، دفع بلاها، گشایش رزق، آرامش خانه و نورانی‌ کردن دل برجای خواهند گذاشت.

در نهایت، پیام اصلی مکتب سلوکی آیت ‌الله بهجت چنین است: آرامش قلب، ثمره یاد خداست؛ و هرکس دلش را به خدا بسپارد، نه از آینده می‌هراسد و نه از حوادث می‌لرزد.

از این رو، آنچه در این نوشته آمد، تنها یک مجموعه دستورالعمل نیست، بلکه راهی عملی برای رسیدن به امنیت روح، آرامی دل و نزدیکی به خداوند است؛ راهی که بزرگان پیموده ‌اند و اهل آن، آثارش را به‌ خوبی چشیده‌اند.


[۱] - در محضر بهجت، ج۱، فصل ذکر و حضور قلب

[۲] - در محضر بهجت، ج۱، بخش اذکار آرامش‌ بخش

[۳] - بحارالانوار، ج۹۰، باب فضائل ذکر

[۴] - نکته‌های ناب، نکته ۲۲۵

[۵] - دفتر فرهنگی بهجت، پرسش و پاسخ‌ها

[۶] - سوره آل‌عمران، آیه ۱۷۳

[۷] - در محضر بهجت، ج۳، فصل مهدویت

[۸] - دفتر فرهنگی بهجت، مجموعه نقل شاگردان

[۹] - مصباح المتهجد، شیخ طوسی، باب صلاة لدفع الهمّ

[۱۰] - سوره رعد، آیه ۲۸

[۱۱] - مهج الدعوات، الباب فی الأحراز؛ مصباح کفعمی، فصل الأحراز

[۱۲] - دفتر فرهنگی بهجت، مجموعه نقل شاگردان، بخش احراز

[۱۳] - در محضر بهجت، ج۲، فصل اذکار و احراز

[۱۴] - در محضر بهجت، ج۳

[۱۵] - نکته‌های ناب

[۱۶] - در محضر بهجت، ج ۲

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha