حجتالاسلام محمد ابراهیم ادبی از مبلّغین شهرستان آمل، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، با اشاره بر جایگاه علمی و هدایتی امام جواد (ع) در تاریخ تشیع، اظهار داشت: امام محمدتقی (ع) در دوران پرچالش عباسی، با اتکا به علم لدنی و درایت عمیق، نقش بیبدیلی در تبیین، ترویج و صیانت از مذهب تشیع ایفا کردند.
کارشناس دینی افزود: ایشان با پاسخهای استدلالی به شبهات و تربیت شاگردان برجستهای مانند علیبنمهزیار، شبکه علمی قدرتمندی ایجاد کردند که نه تنها هویت شیعه را تقویت کرد، بلکه باعث جلب احترام دیگر فرق اسلامی نیز شد.
وی تصریح کرد: امام جواد (ع) با دفاع قاطع از حقوق شیعیان در برابر ستم عباسیان و ترویج عملی اخلاق اسلامی، چهرهای الگومیساز از تشیع ناب را به نمایش گذاشتند. این اقدامات هوشمندانه، سبب نهادینهسازی و گسترش پایدار معارف اهلبیت (ع) در جامعه شد.
حجت الاسلام ادبی با اشاره به سازوکارهای نوین به کار گرفته شده توسط امام نهم (ع)، تصریح کرد: یکی از مؤثرترین روشهای ایشان، توسعه و نظاممندسازی «نظام وکالت» بود. امام جواد (ع) با تعیین نمایندگان مورد اعتماد در سرزمینهای مختلف اسلامی، از خراسان تا عراق و حجاز، یک شبکه ارتباطی امن و کارآمد ایجاد کردند. این شبکه، علاوه بر جمعآوری و توزیع وجوه شرعی، مسئولیت آموزش معارف شیعی، پاسخگویی به سؤالات فقهی و حتی حل اختلافات داخلی جامعه شیعه را بر عهده داشت. این نهاد، استمرار ارتباط شیعیان با امامت را در دورانی که امام(ع) تحت نظارت شدید عباسیان بودند، تضمین کرد و مانع از انفعال و پراکندگی پیروان شد.
مبلّغ شهرستان آمل خاطرنشان کرد: امام جواد (ع) با وجود سن کم، با شرکت در مناظرات علمی علنی که گاه توسط خلفای عباسی برای به چالش کشیدن ایشان ترتیب داده میشد، نه تنها برتری علمی خود را به نمایش گذاشتند، بلکه از این مجالس به عنوان تریبونی برای تبیین اندیشههای ناب شیعی بهره میبردند. این مناظرات که موضوعاتی کلامی مانند جبر و اختیار، امامت و فضائل اهل بیت (ع) را در بر میگرفت، در واقع دانشگاهی سیار برای تربیت افکار عمومی بود.
وی افزود: تأکید ایشان بر «عقلانیت دینی» به عنوان محور فهم دین، میراث ماندگاری بود. امام جواد (ع) در روایات متعددی، عقل را حجت باطن و همتراز پیامبران به عنوان حجت ظاهر معرفی میفرمودند. این نگاه، پایههای اجتهاد پویا در مذهب تشیع را تقویت و آن را از جمود و تقلید کورکورانه مصون داشت. همچنین، سیره عملی امام (ع) در تعامل با حاکمان وقت، درس بزرگی در «تقیه هوشمندانه» و حفظ کیان شیعه در شرایط تقیه بود. ایشان نشان دادند که میتوان بدون سازش در اصول، از شدت فشارها کاست و زمینه را برای فعالیتهای فرهنگی بلندمدت فراهم کرد.
حجت الاسلام ادبی تأکید کرد: این مجموعه اقدامات استراتژیک، از تربیت نیرو و تشکیل شبکه تا دفاع عقلانی و اخلاق محوری، سبب شد امام جواد (ع) در عمر کوتاه اما پربار خویش، تشیع را از یک مجموعه فکری تحت فشار، به مکتبی زنده، نفوذپذیر و دارای ساختارهای پایدار داخلی تبدیل کنند. تحلیل این رهبری حکیمانه، برای جامعه امروز ما که در حال تقابل با جنگ روایتها و شبههافکنیهاست، الگویی کاملاً کاربردی و راهگشا ارائه میدهد.
نظر شما