به گزارش خبرگزاری حوزه درتهران،درهمایش حکمت مطهرکه برای بزرگداشت سی و پنجمین سالگرد شهادت استاد شهید مطهری درمحل سالن همایش های صدا و سیما درتهران برگزارشد، دکترغلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی با بیان این که شهید مطهری از جوانی به مسائل جهان اسلام توجه داشت، اظهارداشت:مطهری نگاه وسیعی داشت و عالم اسلام را در بعد تاریخی دیده و مسائل آن را در متن واقعیات جهان امروز ارزیابی می کرد، لذا افق دید مطهری گسترده بود و محدود به شهرومحله خودش نمی شد.

وی با اشاره به این که ازنگاه شهید مطهری مراد از وحدت اسلامی این نیست که پیروان مذاهب مختلف از عقاید خود دست بردارند و یکی شوند، تصریح کرد: ایشان بر این نکته تأکید می کنند که موضوع وحدت، بحثی اجتماعی است و نه بحث کلامی و اعتقادی و استدلالی. استدلال آوردن برای باورها نباید علتی شود برای این که در مقابل دیگران، شیعه و سنی با هم متحد نباشند و اختلاف زیان بخشی داشته باشند.

*مطهری به وحدت توجه داشت

وی ادامه داد: بیانات ایشان به قدری دقیق است که احساس می کنیم که همین دیروز نوشته شده و یک جمله از آن هم کهنه نشده است و نکاتی را که ایشان مورد توجه قرار داده است.استاد مطهری در مقاله الغدیر و وحدت اسلامی سعی کرد معنی درست وحدت اسلامی را توضیح دهند و اثبات کنند که غدیر برخلاف وحدت اسلامی نیست، ضمن این که روش صحیح رسیدن به وحدت را هم مد نظر قرار می دهند.

نماینده مردم تهران درمجلس شورای اسلامی با بیان این که مطهری چراغ عقل را پیش ما می گذارد تا ما از عقل بپرسیم که برای رسیدن به وحدت چه کار باید کنیم.افزود: استاد مطهری اساساً متفکری عقل گراست و محور تفکر و اعتقادات او عقلانیت بوده است و بارزترین صفت برای استاد مطهری، عقل گرا بودن ایشان است.

وی گفت: بسیاری ازخصومت ها درفرق اسلامی ناشی ازغلبه محبت برمعرفت است؛ در تفکرعقلانی شهید مطهری مسلمان بودن این است که ما نسبت به اولیاء دین با دو بال محبت و معرفت، به صورت متوازن و متعادل پرواز کنیم و شهید مطهری ولایت را این گونه می فهمید و این درسی است که ما امروز باید بگیریم.

حداد عادل خاطرنشان کرد: اگر این عقلانیت در جهان اسلام باشد تشخیص این که ما چه شیعه و چه سنی دشمنی مشترک داریم، کار دشواری نیست. بنابراین اول وظیفه ما این است که از کیان اسلام در مقابل آنچه که موجودیت آن را هدف گرفته است، دفاع کنیم.

وی در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه استاد مطهری درمقاله الغدیربه سیره امیرالمؤمنین(ع) استشهاد می‌کند، گفت: شهید مطهری می‌گوید که قیام نکردن حضرت علی(ع) اضطراری نبود، بلکه انتخاب ایشان بود. ایشان به این نتیجه رسیده بود که مصلحت اسلام در ترک قیام و بلکه همگامی و همکاری است. استاد مطهری معتقد است علی(ع) اصل «همه یا هیچ» را در این زمینه محکوم می دانسته و این گونه فکر نمی کرده است.

رئیس فرهنگستان ادب وزبان فارسی با تاکید براین که مطهری تعقل را عین دینداری می دانست،افزود: استاد مطهری اصولاً معتقد است که نباید دین را درمقابل عقل قرار داد، بلکه تعقل عین دینداری است. تمام تلاش استاد برای دعوت دانشگاهیان به دین با زبان عقلانی صورت گرفته است و روش ایشان این گونه است.

حداد عادلاضافه کرد: عقل، زبان استدلال جهانی است،هیچ کس این ادعا را ندارد که اختلاف من و شما این است که تعقل کنیم یا نکنیم و این که گفت وگو کنیم تا به نتیجه برسیم که باید تعقل کرد یا نه، بلکه همگی می پذیرند که عقل را میزان قرار دهند و حرف ها را در ترازوی عقل بسنجند.

وی با بیان این که درنگاه شهید مطهری صرف معرفت به اهل بیت علیهم السلام ، بدون محبت پروازی حاصل نمی شود، ادامه داد: ازخصوصیات شهید مطهری این بود که نسبت به اهل بیت(ع) و پیشوایان دین، محبت و معرفت را با هم می خواست. او محبت را لازم می دانست اما محبت بدون معرفت را هم کافی نمی دانست و هم آفت می دانست. در واقع در تفکر عقلانی او مسلمان بودن این است که ما نسبت به اولیاء دین با دو بال محبت و معرفت، به صورت متوازن و متعادل پرواز کنیم. به صرف معرفت و بدون محبت پروازی حاصل نمی شود و به صرف محبت بدون معرفت هم پروازی حاصل نمی شود.

حداد عادل افزود: شهید مطهری ولایت را این گونه می فهمید و این درسی است که ما امروز باید بگیریم و امروز که ولایت فقیه محور اندیشه های سیاسی ما شده باید محبت را با معرفت همراه کنیم و بین آنها توازن برقرار کنیم.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از خصومت ها در فرق اسلامی ناشی از غلبه محبت بر معرفت است، گفت: اگر شما فقط محبت را کافی بدانید این محبت بر ذهن شما غلبه می کند و چشم و گوش شما کر می شود و دیگر حقیقت را نمی بینید و نسبت به خلاف آن چه دوست دارید بغض پیدا می کنید. محبت خوب است چون حرکت ایجاد می کند اما معرفت جهت را تعیین و تصحیح می کند. حرکت و جهت درست باید با هم باشند. چنین است که عقل در عالم دینداری و مذهب ما را از افراط و تفریط حفظ می کند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: ازدیگرفواید عقلانیت در دینداری این است که ما را از خرافات حفظ می کند و الان که خیلی از اختلافات بر اثر این است که بعضی ها از خرافات پرهیز نمی کنند و از غلو فاصله نمی گیرند و هر چه می شنوند نقل می کنند و در ترازوی عقل نمی سنجند و همین ها مایه اختلاف و تفرقه می شود، اگر عقلانیت باشد علف های هرز از فضای دینداری زدوده می شود. سیره عملی استاد مطهری هم همین بوده است که مسائل اساسی جهان اسلام را به دعوا و اختلافات شیعه و سنی ترجیح می دادند.

وی گفت: چه خطری برای استکبار بالاتر از این که جمهوری اسلامی الگویی برای ملت های دیگر شود، امروزه در مناطقی از جهان اسلام که شیعه و سنی قرن ها مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می کردند، جریان های تکفیری به راه افتاده و مسلمانان به دست هم کشته می شوند و طرف مقابل هم نگاه می کند.

نماینده مردم تهران درمجلس در پایان با اشاره به توطئه غرب و صهیونیسم درایجاد گروه های تکفیری برای خنثی کردن بیداری اسلامی اظهارداشت: دنیای استکبار برای خنثی کردن بیداری اسلامی جریان تکفیری را به وجود آورد، راه گدازه های خروشان و روح حماسی را منحرف کرده و متوجه برادرکشی کردند تا آتشفشان بیداری اسلامی به صهیونیسم و دشمنان بیرونی سرایت نکند.

*شهید مطهری جامعه شناسی متفکرو بزرگ بود

درادامه این همایش، ضرغامی رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیزبا تشریح دیدگاه های اجتماعی و اصلاح گرایانه شهید مطهری گفت: شهید مطهری جامعه شناسی متفکرو بزرگ بود که به خوبی نیازهای روز را تشخیص داده و با آگاهی و بصیرت نسبت به برنامه های دشمن، نظریه های اسلامی را به صورت کاربردی ارائه می داد.

وی ادامه داد: به جرأت می‌توان گفت شهید مطهری درباره وحدت هم به بحث‌های ایدئولوژیک پرداخته و هم بحث‌های رفتاری را مطرح کرده است که از نظر ایشان بسیار اهمیت دارد. اصل وحدت فقط به ایدئولوژی و بحث‌های نظری منحصر نمی‌شود بلکه ما نیازمند رفتار درست در زمینه وحدت هستیم. در مرحله سوم شهید مطهری راه‌حل‌های عملی و کاربردی مشخصی در خصوص وحدت ارائه می‌دهند. و در مرحله بعدی بحث‌های مفیدی درباره موانع وحدت دارند.

ضرغامی خاطرنشان کرد: بنابر دیدگاه شهید مطهری منظور ما از وحدت اسلامی این نیست که بین مذاهب به وحدت برسیم و یکی از فرقه‌ها یا مذهب اسلامی را جدا کنیم و یا اینکه مذهب جدیدی اختراع کنیم و همه به آن باور بیاوریم، اصلا این طور نیست. ایشان تسریع دارد که بحث گفتگو، منطق، استدلال و مباحثه بین فرق و مذاهب اسلامی بسیار مهم و اساسی است. ایشان در عبارت دقیقی می‌گویند که منظور ما از وحدت اتحاد میان مسلمین است نه اتحاد در مذهب.

*اختلاف افکنی گزینه همیشگی روی میز دشمن

رئیس سازمان صدا وسیما با اشاره به تاکید استاد مطهری برای مراقب بودن آحاد جامعه دربرابرتوطئه ها و تفرقه اندازی های دشمن گفت: اتفاقی که در جریان فتنه 88 رخ داد کاملا یک جریان افتراقی از بیرون بود که می‌خواست در میان آحاد مردم ما اختلاف و افتراق بیندازد. گزینه‌های روی میز غربی‌ها فقط توپ و تانک نیست، یکی از گزینه‌های همیشگی دشمن که همواره روی میز است اختلاف افکنی میان مسلمانان و افتراق بین ملتها و دولتهای اسلامی است. شما ببینید آنها با تفرقه افکنی چه بلایی بر سر برخی از کشورهایی که به بیداری اسلامی رسیده بودند آوردند. برخی از رهبران انقلاب این کشورها هم نادانی کردند و آن انقلابهای بزرگ را به انحراف کشاندند لذا این جاست که شهید مطهری می‌گوید مراقب این توطئه‌ها باشید.

ضرغامی درپایان با اشاره به این که شهید مطهری هیچ گاه درزمین دشمن و به نفع او بازی نکرد، گفت: شهید مطهری هیچ وقت در زمین دشمن بازی نکرد و باعث نشد که چیزی با عنوان دعوای شریعتی و مطهری ایجاد شود. این خیلی مهم است که استاد مطهری به این دام نیفتاد و با همه قوت فکری‌ ای که داشت، عملا سکوت کرد زیرا گاهی برخی ازعکس‌العمل ها ممکن است نتایج کار را برعکس کند و شهید مطهری به این موضوع کاملا آگاه بودند.

گفتنی است دهمین همایش جهانی حکمت مطهر، با حضور خانواده شهید مطهری، مسئولان و اندیشمندانی از ایران و 150 محقق، اندیشمند و نویسنده ازکشورهای اسلامی در سالن همایش های صدا و سیمای تهران برگزارشد. حسین شاملو. 34/313