به گزارش خبرگزاری حوزه، بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء که در سال گذشته طرح جامع مطالعات منظومه ای علوم(ملکوت)، را تدوین و براساس آن، سیر مطالعاتی آثار حضرت آیت الله جوادی آملی را در زمینه های مختلف به علاقه مندان ارائه کرده که در این گزارش، آثار این مفسر بزرگ قرآن در حوزه علوم انسانی، مطالعات جدید و معرفت شناسی ارائه می شود.
علوم انسانی و مطالعات جدید
کتاب "روابط بین الملل در اسلام" با موضوع رفتار ما با ملل دیگر در اسلام و مطالبی پیرامون همزیستی مسالمت آمیز، رفتار با ملل مستکبر و محدودیت روابط منتشر شده است.
همچنین کتاب "اسلام و محیط زیست" به موضوع اسلام و طبیعت پرداخته و مطالبی با محوریت آبادانی زمین در عصر مهدوی، علوم انسانی و دینی و محیط زیست، رابطه اعمال با محیط زیست و نکاتی دیگر در این زمینه چاپ شده است.
در کتاب "آفاق اندیشه" مباحثی پیرامون مسائل جاری در جهان با عناوینی مانند تبلیغ در جهان، جهاد و مبارزه، حقوق زنان، بودا، حکومت، مسیحیت و مطالبی در این ردیف بیان شده است.
جلد سوم کتاب "سروش هدایت" با موضوع هنر دینی و جلد چهارم کتاب "سرچشمه اندیشه" به موضوع علوم انسانی و هماهنگی وحی و عقل اختصاص یافته است که کتاب اخیر برای سطح نیمه تخصصی در نظر گرفته شده است. البته کتاب "فلسفه حقوق بشر" نیز به مبانی و منشاء حقوق بشر پرداخته است.
منطق و معرفت شناسی
کتاب "سرچشمه اندیشه (جلد سوم)" ضمن پرداختن به مسائلی همچون شناخت انسانی - سوفسطایی و شناخت در علوم مختلف به کار منطق و تفاوت آن با معرفت شناسی به صورت عمومی و نیمه تخصصی اشاره کرده است.
در سیزدهمین جلد از "تفسیر موضوعی قرآن" نیز موضوع معرفت شناسی در قرآن با مطالبی پیرامون تعریف و راه های معرفت، معیار، عوامل و موانع ابزارهای معرفت به صورت نیمه تخصصی منتشر شده و به صورت تخصصی نیز مطالبی پیرامون مباحث منطقی براساس کتاب البرهان، مغالطات و اعتباریات در کتاب "تحریرات" استاد به چاپ رسیده است.
در جلد سوم کتاب "اسفار" و جلد اول کتاب "عین نضاخ" نیز برخی مطالب تخصصی پیرامون مباحث علم و شیوه معرفت عرفانی بیان شده است.
کلام جدید و فلسفه دین
دفتر دوم کتاب "نسیم اندیشه" ضمن پرداختن به مباحث دین شناختی حضرت آیت الله جوادی آملی مطالبی درباره نظام آفرینش، عدل الهی، قضا و قدر را مطرح کرده و در جلدهای پنجم، هفتم و یازدهم تا سیزدهم "تفسیر تسنیم" ادیان دیگر مانند اهل کتاب و صائبین را مورد بررسی قرار داده و درباره منشاء اختلاف در دین، دین و فطرت، فهم دین، نسخ، بدا، پلورالیسم و انحصار گرایی، دین حنیف، تمامیت دین و مانند آن اشاره کرده است.
همچنین مسائلی درباره خاستگاه سکولاریسم و دلایل استناد و بطلان سکولاریسم در کتاب "نسبت دین و دنیا" به صورت عمومی و نیمه تخصصی ذکر شده و معظم له در کتاب "انتظار بشر از دین" ضمن پرداختن به ضرورت دین شناسی، مطالبی پیرامون روش ها و نمونه هایی از پاسخ اسلام به انتظارات بشر از دین را به صورت نیمه تخصصی تبیین کرده است.
در کتاب "دین شناسی" نیز با موضوع دین پژوهی، مسائلی درباره تعریف، منشا، زبان، گوهر و صدف دین و پلورالیسم برای سطح نیمه تخصصی بیان شده و در کتاب "تبیین براهین اثبات خدا" که به سلسله بحث های فلسفه دین اختصاص دارد، موضوع هایی همچون علم و سفسطه، علم و ایمان، برهان امکان و وجوب، برهان تجربه دینی، برهان معجزه و مانند آن در سطح تخصصی بیان شده است.
البته برخی مباحث کلام جدید و فلسفه دین مانند منزلت عقل، آثار هماهنگی عقل و نقل، مساله تفکیک و اسلامی کردن دانشگاه ها را به صورت تخصصی می توان در کتاب "منزلت عقل در هندسه معرفت دینی" پیدا کرد.
کتاب "حق و تکلیف در اسلام" از دیگر آثار علامه جوادی در این زمینه است که به مباحث فلسفه دین، مفهوم و خاستگاه بحث، نسبت حق و تکلیف، بازگشت تکالیف به حقوق و همچنین آثار و اهداف حق و تکلیف پرداخته و در سطح تخصصی قابل استفاده علاقه مندان است.
در پایان از جلد چهارم کتاب "سرچشمه اندیشه" با موضوع معرفت دینی یاد می کنیم که پاسخی به قبض و بسط تئوریک شریعت دارد و کتاب شریعت در آئینه معرفت نیز ضمن پاسخ به نظریه قبض و بسط مطالبی درباره حقیقت دین، نسبیت، تغییر و ثبات معرفت دینی را در سطح تخصصی بیان می کند.
آشنایی با استاد
اینک که آثار و کتاب های حضرت آیت الله جوادی آملی را در زمینه های مختلف نام بردیم، جا دارد به کتاب هایی که به شرح حال زندگی این استاد و سیر و سلوک ایشان پرداخته اشارتی داشته باشیم.
کتاب "مهر استاد" با موضوع محوری زندگی حضرت آیت الله جوادی آملی و شامل خاطراتی از برخی عالمان متاخر است و در کتاب شمس الوحی تبریزی نیز که به زندگی و شخصیت علامه محمدحسین طباطبایی(ره) می پردازد، خاطراتی از اساتید علامه جوادی و شخصیت علمی و اخلاقی علامه(ره) بیان شده است.
در کتاب سه جلدی "سروش هدایت" که با موضوع بزرگان شیعه که درباره حضرات آیات علامه طباطبایی، شهید مطهری، میرزا هاشم آملی، ابوالحسن ایازی، فاضل تونی، نجفی تهرانی، میرزا علی آقا قاضی، امام خمینی، شیخ مفید، لنگرودی منتشر شده، مطالبی درباره حضرت آیت الله جوادی ذکر شده است.
کتاب "شهد و شهود" نیز به موضوع سیر و سلوک عرفانی حضرت آیت الله جوادی آملی شامل نسبت عرفان و قرآن، عرفان قرآنی و ویژگی ها و روش عرفانی علامه جوادی آملی اختصاص دارد.
