حجت الاسلام علیرضا زنگنه در گفتگو با خبرگزاری «حوزه»، با اشاره به بیانیه مذاکرات هسته ای گفت: توافق سیاسی ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 در سوئیس از ابعاد حقوقی، سیاسی و سیاست خارجی قابل ارزیابی است.

وی افزود: از نظر حقوقی باید گفت، آنچه در سوئیس روی داد یک تفاهم بر اساس محورهای اصلی ایجاد شبکه منطقی حل و فصل اختلافات هسته ای ایران و در وهله نخست شورای امنیت سازمان ملل متحد و اروپا بوده است.

پژوهشگر حوزوی گفت: این تفاهم هیچ بار حقوقی ندارد، زیرا چیزی در این نشست به امضا نرسید، ولی در حقیقت نگارش متن اصلی توافق هسته ای بر اساس مفادی است که در این تفاهم نامه ذکر شده است و توافقنامه نهایی که قرار است در ابتدای تیرماه به امضای دولتمردان ایران و کشورهای عضو این گروه برسد، تکلیف تحریم ها و همچنین قید و بندهای فعالیت های هسته ای کشورمان را مشخص خواهد کرد.

*بیانیه لوزان توافق‌نامه می‌شود

وی افزود: با توجه به این که این تفاهم نامه در واقع برایند بیش از ده سال مذاکره حساس و پرفراز و نشیب بوده است، با امکان بالای نود درصد در تیرماه نیز به تصویب خواهد رسید و در شورای امنیت سازمان ملل متحد طرح خواهد شد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد:  تحریم هایی که کشورهای ابرقدرت علیه برنامه های هسته ای ایران ایجاد کرده بودند در چارچوب پرونده ای بود که در قالب فصل هفت شورای امنیت طرح شد و به آنها اجازه داد تحریم هایی را علیه کشورمان وضع کنند.

این محقق حقوق بین الملل خاطرنشان کرد: برای بازشناخت فصل هفتم شورای امنیت سازمان ملل متحد، باید گفت طبق فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد، شورا قدرت زیاد و گسترده‌ای برای ارزیابی تصمیم‌های گرفته شده در وضعیت های «تهدید صلح جهانی، تخطی از رویه‌های صلح، یا اعمال خشونت و زور» در سطح جهانی دارد.

وی افزود: در چنین وضعیت‌هایی، کار شورا محدود به توصیه نمی‌شود و می‌تواند اقدامات جدی مانند استفاده از نیروهای مسلح نظامی برای نگهداری یا بازگرداندن صلح و امنیت جهانیان انجام دهد؛ شورای امنیت پس از بیان دقیق کیفیت حقوقی یک وضعیت و قبول آن به عنوان تهدیدی برای صلح یا نقض صلح یا عملی تجاوزگرانه، ابتدا تصمیمات موقتی اخذ می‌کند تا از پیچیده‌تر شدن اوضاع جلوگیری نماید؛ سپس در صورت نیاز، می‌تواند مجازات‌هایی از قبیل قطع کامل یا جزیی روابط اقتصادی، ارتباطات زمینی، هوایی، دریایی، و دیگر وسایل ارتباطی و هم‌چنین قطع روابط دیپلماتیک را در نظر بگیرد و تمام دولت‌های عضو سازمان موظف‌اند آن‌ها را اجرا نمایند.

*عبور پیروزمندان از یک بحران جهانی

حجت الاسلام زنگنه بیان کرد: نکته جالب در خصوص پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران این است که برای اولین بار است که کشوری مشمول فصل هفت شورای امنیت شده، ولی با مذاکره و بدون جنگ، توانسته بیرون بیاید؛ این نشانه هوشمندی مسئولین دولت و مقاومت مردم است که توانستند با وجود این همه فشار افراطیون داخل آمریکا و صهیونیست ها و مواضع کشورهای منطقه و ایران هراسی های رسانه ای، سیاسی و فرهنگی چنین امری را رقم بزنند.

وی گفت: از نظر سیاسی و حقوق بین الملل این تفاهم برای رسیدن به مرحله توافق و رسیدن به امر الزام آور حقوقی برای تمام کشورها، باید پروسه حقوقی خود را در شورای امنیت سازمان ملل طی کند؛ مساله ای که می تواند آثار حقوقی بسیاری را برای کشورهای منطقه و جهان و به خصوص فرایند حقوق بین الملل رقم بزند.

*آثار توافق‌نامه حقوقی و الزام‌آور خواهد بود

حجت الاسلام زنگنه خاطرنشان کرد: همه چیز در این تفاهم نامه بر اساس فهم مشترک و الزامات حقوقی مبتنی شده است و بر خلاف آنچه  در موافقتنامه ژنو انجام شده بود که همه چیز بر اساس اراده مشترک و عمل مشترک و هماهنگ انجام شد، این تفاهم نامه در قالب توافقنامه اجرایی، آثاری کاملا حقوقی و الزام آور خواهد بود.

وی افزود: در حقیقت پس از تلاش گسترده ای که تیم ایرانی برای بردن این توافق نامه در شورای امنیت داشت که با مقاومت سرسختانه اروپا و به خصوص آمریکا نیز همراه بود، تحریم های ایران تعلیق نخواهد شد؛ بلکه قطعنامه هایی که علیه ایران صادر و منجر به این تحریم های شده بود کاملا لغو خواهد شد و از نظر حقوقی دیگر معتبر نیست تا بخواهد مورد استناد طرفی واقع شود و با صدور قطعنامه جدید این تحریم ها برداشته خواهد شد.

*امتیازهایی که ایران داده است

این استاد دانشگاه در خصوص امتیازات هسته ای که جمهوری اسلامی ایران در این تفاهم به طرف مقابل داده است گفت: این تفاهم نامه  با توجه به اموری که عنوان شده یک تفاهم سیاسی و حقوقی است؛ ایران به مدت ده سال محدودیت هایی را در حوزه غنی سازی پذیرفته است تا بتواند ضمن تولید محصولات پزشکی و کشاورزی و تحقیقات آزمایشگاهی و فنی و آموزشی تفاهم هایی را برای گسترش نیروگاه های هسته ای در داخل و با مشارکت اعضای شورای امنیت به عمل آورد.

این کارشناس حقوق سیاسی خاطرنشان کرد: در حقیقت شاید در ظاهر برخی از مراکز غنی سازی ایران محدود شده است و بازرسی های بیشتری در قالب پروتکل الحاقی از برنامه های هسته ای صورت بگیرد؛  البته این مساله چیزی از عزت ما را کم نخواهد کرد؛ زیرا هرگونه بهانه ای از طرف مقابل به منظور ادعاهای غیر اصولی و کذب و فضاسازانه را خواهد گرفت.

*افزایش بازرسی‌ها یاوه‌گویی‌ها را قطع می‌کند

وی گفت: متاسفانه در سالهای گذشته برخی وطن فروشان داخلی و عوامل گروهک های منافقین و ایادی استعماری به هر بهانه ای نام افراد و مباحثات مربوط، فعالیت هسته‌ای را اعلام می کردند و با بیان اینکه ایران به دنبال ساخت یک تاسیسات هسته ای جدید و یا تخطی از حوزه قانونی صلح آمیز هسته ای است، مشکلاتی را برای ایران به وجود می آوردند، ولی روی مثبت افزایش بازرسی ها قطع شدن زبان یاوه گویان و بهانه تراشان خواهد بود.

حجت الاسلام زنگنه یادآورشد: یکی از مسایلی که باید در قضاوت ها در خصوص این تفاهم نامه و آنچه داده و گرفته شده است، مورد نظر واقع شود، تمرکز بر روی آنچه که در گذشته روی داده و آنچه که در آینده می توانیم به دست آوریم؛ تیم مذاکره کننده ایرانی به محض پایان این مذاکرات اعلام کرد که تحریم ها در اولین مرحله از توافق هسته ای لغو خواهد شد؛ ولی آمریکایی ها سخن از لغو تدریجی به میان می آورند که این مسایل را نه از دایره حقوقی، بلکه باید از منظر سیاسی مورد توجه گیرد.

پذیرش  فعالیت 5 هزار سانتریفیوژ نطنز از سوی آمریکایی ها

این کارشناس سیاسی تصریح کرد: فراموش نکنیم آمریکایی ها چندی پیش مدعی برچیدن تمامی تاسیسات هسته ای بودند و حتی اجازه تحقیق و توسعه را نیز به ما نمی دادند؛ ولی امروز روی فعالیت 5هزار سانتریفیوژ در نطنز توافق کرده اند و آن را یک پیروزی بزرگ و تاریخی برای خود می خوانند.

وی گفت: نکته دیگری که نباید فراموش کنیم این است کشوری که رهبر آن تولید، تلاش در جهت دست یابی و ساخت سلاح هسته ای را حرام می‌داند؛ قطعا گزندی از بازدیدها و دوربین های آژانس انرژی اتمی در تاسیسات هسته ای نخواهد دید.

این کارشناس سیاسی بیان کرد: به قول وزیر امور خارجه کشورمان، هر آنچه در توافق نامه نوشته شده است اهلیت نقد و نظر را خواهد داشت نه سخنانی که در مسیر رخ نمایی سیاسی مطرح می شود؛ مسئله ای که دکتر ظریف نیز در نشست خبری پایان مذاکرات به آن اشاره کرد.

وی گفت: به هر حال پس ازپایان این تفاهم که با نگاه مثبت مردم و مسئولان نیز انجام شده است، باید نکات مثبت و منفی این توافق را به شکل دلسوزانه و نه حزبی و جناحی مورد بازشناسی قرار داد و نقد و نظرها را برای اصلاحات در زمان باقی مانده ارایه کرد و در صورت انجام همین توافق از فرصت به دست آمده برای توسعه کسب و کار و رونق اقتصادی و سیاسی استفاده کرد.

*ارتباط ایران با جهان کابوس بدخواهان نظام

حجت الاسلام زنگنه خاطرنشان کرد: قطعا رشد اقتصادی و ارتباط جهانی ایران اسلامی بزرگترین کابوس برای بدخواهان نظام و ایادی آمریکا است؛ ولی فصل الخطاب در اینجا، سخنان مقام معظم رهبری در دوری از تکیه به رفع تحریم ها و تکیه بر عزم جهادی و مدیریت زمان و مکان و نیروی انسانی و رسیدن به افق اقتصاد مقاومتی است؛ زیرا هیچ چیزی به اندازه رسیدن به افق های جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی نمی تواند موقعیت ما را در جهان ارتقا بخشد و ظرفیت های نظام اسلامی را در سراسر جهان ارتقا دهد.