همزمان با هفته معلم و پاسداشت تلاش های اساتید، تنی چند از مدیران مدارس علمیه خوزستان، در گفتگو با خبرنگار «حوزه»، به تبیین نقش و جایگاه اساتید، در تحول بنیادین در نظام حوزه پرداختند که ماحصل آن در پی می آید.
*اساتید؛ محور حوزه های علمیه
حجت الاسلام علیرضا قربانی، مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) اهواز، با بیان این که یکی از محورهای اصلی کار در حوزه، اساتید هستند، اظهار داشت: اساتید محور عمده فعالیت های حوزه در بحث پرورش طلاب متعهد هستند.
وی با اشاره به ارزش و جایگاه اساتید در نظام حوزوی، تصریح کرد: امروزه اگر بخواهیم مدرسه ای را ارزیابی کنیم، به اساتید آن مدرسه نگاه می کنیم؛ از این رو اساتید، شاخص برتری مدارس علمیه هستند و نقش عمده ای در فضای علمي، آموزشی و تهذيبي حوزه دارند.
*الگوی طلاب
حجت الاسلام قربانی، اساتید حوزه را در دسترس ترین الگو برای طلاب دانست و گفت: از آنجایی که طلبه بیشترین زمان خود را با استاد سپری می کند، در ناخودآگاه ذهن طلبه آثاری که در گفتار با استاد خویش داشته، در او شکل مي گیرد و بدین صورت طلبه نمایه ای از اساتید خود می شود.
مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) اهواز، با تأکید بر اینکه همفکری و همسو شدن اساتید حوزه، سبب جهت دهی طلاب به سوی اهداف متعالیه می شود، اظهار داشت: اگر اساتید فکر و عملکرد یکسانی داشته باشند، قادر خواهند بود جمع طلاب را به صورت یکپارچه همسو کرده و بدین صورت افق های روشنی را مقابل حوزه باز کنند.
وی به تفاوت های اساتید فعلی حوزه با اساتید دهه های گذشته پرداخت و با بیان اینکه حوزه های علمیه داعیه دار مسائل فرهنگی است، گفت: از زمان های گذشته علمای حوزه به حفظ جایگاه استاد اهتمام و توجه خاصی داشتند و یکی از نکاتی که باید در رفتار مسئولان نمود داشته باشد، توجه ویژه به جایگاه و نقش استاد است.
وی در ادامه با بیان اینکه نگاه حوزه به طلاب، نگاه تربیتی است، اظهار داشت: طلبه علم را برای خدمت رسانی به دیگران و هدایت جامعه بشری فرا می.
*انتظار جدی حوزه از اساتید
حجت الاسلام قربانی، یکی از انتظارات نظام جدید حوزه در سیر تحولی را ایفای نقش تهذيبي عنوان کرد و گفت: یکی از انتظارات جدی حوزه از اساتید، بیان نکات اخلاقی، تذکر و موعظه پدرانه در جریان تدریس است؛ چرا که علمای حوزه معتقند «علم بدون اخلاق بهره اي ندارد»، به همین منظور برای استفاده بیشتر طلاب از مباحث مطرح شده توسط استاد، لازم است نکات اخلاقی هم چاشنی آن باشد.
*اساتید؛ مجریان توانمند تحول در حوزه
مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) اهواز، با بیان این مطلب که یکی از پارامترهای اصلی در نظام تحولی حوزه، اساتید هستند، اظهار داشت: اگر بخواهیم طرح تحولی جدید که مورد تاکید ویژه مقام معظم رهبری است را در حوزه کنیم، به مجریانی توانمند که همان اساتيد هستند، نیاز داریم؛ پس باید برای اجرای هرچه بهتر طرح تحولی، اساتید را توجیه و مدیریت آموزشی طلاب را با نظارت ویژه به آنها سپرد
حجت الاسلام قربانی، شهید مطهری را بهترین الگو برای طلاب و اساتید دانست و گفت: شهید مطهری استادی بود که دوران طلبگی اش را به خوبی طی کرد و با استفاده از تهذیب نفس، مطالعه و جدیت در درس به آن مرتبه رفيع دست یافت.
*استاد عامل اصلی سعادت و موفقیت طلاب است
حجت الاسلام حسن برومی، مدیر مدرسه علمیه امام حسين(ع) اهواز، با بیان اینکه اساتید، زیر بنای مسائل تربیتی حوزه و مهمترین عامل رشد طلبه هستند، اظهار داشت: باید اساتید را از دو جایگاه «تعلیمی» و «تربیتی» مورد بررسی قرار داد تا بتوان به شناخت درستی از وظایف این قشر حساس از جامعه رسید.
*آثار تربیتی اساتید
وی با اشاره به آثار تربیتی اساتید در حوزه، تصریح کرد: اساتید علاوه بر اینکه وظیفه تدریس و نظارت بر دروس و سطح علمی طلاب را بر عهده دارند، به صورت غیر مستقیم اثر تربیتی گسترده ای را هم روی طلاب می گذارند که در بیشتر موارد، این آثار غیر مستقیم، به مراتب مؤثر تر از دروس اخلاقی مستقیم و رو در رو است.
حجت الاسلام برومي، پیشرفت و موفقيت حوزه ها را در گرو وجود اساتید موفق عنوان کرد و افزود: باید مسئولان حوزه، در طرح تحولی که مورد تأکيد مقام معظم رهبری است، به اساتید جایگاه ویژه ای اختصاص دهند و به صورت تخصصی برنامه و رویکردهایی را برای تقویت آنها به کار بندند تا در این صورت قادر به تربیت طلاب موفق و کارآمد نسبت به نیازهای روز زمانه باشیم.
*اساتید باید جامع الصفات باشند
مدير مدرسه علمیه امام حسین(ع) اهواز، با تأکید بر اینکه اساتید باید جامع الصفات باشند، اذعان داشت: به یقین در نظام تحولی جديد، استادی در حوزه موفق است که از جهات مختلفی خبره باشد تا بتواند همه نیازهای علمي، اعتقادی، اخلاقی و عاطفی طلاب را برآورده کند.
وی به بیان نحوه ارتباط طلاب با اساتید پرداخت و افزود: ارتباط استاد با طلاب، باید یک رابطه پدر و فرزندی باشد تا بدین صورت طلبه برای حل مسائل و مشکلات خویش به او مراجعه کرده و درد و دل یا بیان حاجت و مشکل کند.
*رابطه شاگرد و استادی در حوزه
حجت الاسلام برومي در ادامه گفت: این که رابطه شاگرد و استاد همچون دانشگاه یک رابطه صرفا کلاسیک و تحصیلی باشد، فایده ای نداشته و بار مثبتی را در پی نخواهد داشت؛ بنا براین هر حوزه ای که اساتید آن پویا بوده و در مسائل تهذيبي اخلاقی کوشا باشند و به گونه ای عمل کنند که حلقه وصل میان حوزه و طلبه قرار گیرند، آن حوزه رشد خواهد نمود.
این استاد حوزه، به ویژگی های شاگرد پروری در حوزه پرداخت و گفت: حوزه های علمیه در تلاش برای تربیت عالمان دینی و روحانی در جهت خدمت رسانی به جامعه و تامین غذای روحی مردم هستند.
مدیر مدرسه علمیه امام حسین(ع)، با بیان اینکه نظم در امور، خودساخته واقعی، آگاه به مسائل روز، بصیرت دینی و اجتماعی، از ویژگی های اصلی اساتید در نظام حوزوی است، بیان داشت: فردی که می خواهد در نظام آموزشی حوزه تدریس کند، باید ضمن تسلط کامل به ماده مدرسی، خودش را ساخته باشد؛ بدین صورت که پیش از رسیدن به مرحله استادی، خودسازی کرده و هم اکنون به مرتبه ای از خودساختگي رسیده است.
*ضرورت آشنایی اساتید با مسائل روز
وی با اشاره به ضرورت آشنا بودن استاد با مسائل روز جهان اسلام، گفت: آگاه و عالم به زمانه بودن و در کل داشتن بصیرت دینی، سیاسی، یکی از ضرورت های مهم است؛ چرا که اطلاع از حوادث و جریانات پيراموني سبب شناسایی به موقع حربه های دشمن و آگاه سازی طلاب و تبیین این توطئه ها برای مردم می شود.
حجت الاسلام برومي، خواستار اتخاذ راهکاری برای حل مشکلات و دغدغه های مالی، معیشتی اساتید شد و اظهار داشت: از آنجایی که استاد رکن رکین نظام حوزه بوده و مقام معظم رهبری نیز در سخنان خود بیان کرده اند که «باید زندگی را برای مردم به گونه ای تامین کنیم که بیمار جز درد بیماری درد دیگری نداشته باشد»؛ لازم است تلاش کنیم تا دغدغه استاد تنها به تربیت طلاب معطوف شود که توجه واقعي به این مهم سبب پیشرفت و ارتقاء نظام علمی آموزشی حوزه می شود.
*اساتید؛ تربيت كننده نسل آينده حوزه
حجت الاسلام یوسف ناصری، معاون آموزش حوزه علمیه خوزستان نیز با اشاره به جایگاه اساتید در حوزه، گفت: از آن جايي كه حوزه بر سه محور اصلي آموزش، تهذيب و تبليغ استوار است، اساتيد نیز علاوه بر اينكه وظيفه تعليم دارند، وظيفه تهذيب را نيز توأمان بر عهده داشته و این روش وی به مثابه يك پيامبر براي قوم خود است که بايد براي شاگردان خود يك الگو و شاخص مناسبی باشد.
وی با بیان اینکه استاد تربيت كننده نسل آينده حوزه است، اذعان داشت: اگر قرار است تحولات بنياديني در حوزه اتفاق بيفتد مطمئنا بوسيله همين طلاب جوان رقم می خورد که خود تربیت شده اساتید فعلی حوزه هستند.
حجت الاسلام ناصری در پاسخ به سؤالی مبنی بر «ارتباط طلاب با اساتید به چه صورت باید باشد؟»، گفت: به يقين طلاب مدارس علمیه، اساتيد خود را به عنوان يك معلم مورد تکریم و احترام قرار داده و خود را در مقابل هر نكته اي كه از ايشان آموخته باشند مديون خواهند ديد.
*ویژگی بارز اساتید حوزه
معاون آموزش حوزه علمیه خوزستان گفت، اساتيد حوزه توجه خاص به شاگرد دارند، در حوزه های علمیه استاد وظيفه خود مي داند به گونه اي تدريس كند كه همه طلاب درس را متوجه شوند و براي همين فرصت زيادي را براي سوال و جواب طلاب قرار مي دهد.
وی، مهمترین ویژگی یک استاد موفق در حوزه را بهره گيري از همه ابزارهاي كمك آموزشي جهت تفهيم مطالب عنوان کرد و گفت: توجه به تربيت شاگردان در كنار تعليم طلاب و رسيدگي به امورات تحصيلي آنها، از دیگر ویژگی های استاد موفق است که باید مد نظر اساتید قرار گیرد.
*تحول در حوزه نیازمند عزم جدی است
حجت الاسلام سید جعفر موسوی، مدیر مدرسه علمیه ولی عصر(عج) اهواز هم با بیان اینکه پیشرفت طلاب بدون حضور استاد ممکن نیست، اظهار داشت: بدون مشارکت اساتید پیشرفت و تحولی در حوزه ایجاد نخواهد شد، چرا که بیشترین حالا و خلقیات یک طلبه از استاد وی ناشی می شود و اگر می خواهیم تحول در حوزه را بنا نهیم، باید از اساتید حوزه شروع کنیم.
وی با بیان اینکه هم اکنون بیش از گذشت ۲۰ سال است که تحول در حوزه تنها به حرف بوده و عمل آنچنانی شاهد نبوده ایم، افزود: گرچه تا کنون قدم هایی برای جامه عمل پوشاندن به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص تحول بنیادین در نظام حوزه برداشته شده، اما همچنان کارها و مسايل دیگری روی زمین مانده که باید با همکاری اساتید، مدیران و رؤسای حوزه، حل شوند.
*ویژگی های استاد موفق
مدیر مدرسه علمیه ولی عصر(عج) اهواز، با اشاره به خصوصیات يک استاد موفق در حوزه، گفت: گاهی اوقات مشاهده می شود که استاد از نظر مرتبه علمی جایگاه بالایی دارد، اما به دلیل اینکه روش تدریس مطلوبی ندارد، در زمینه آموزش با مشکل مواجه می شود، پس یکی از ملاک های مهم استاد موفق، جامعیت علمی ضمن داشتن روش های تدریس قوی و هدفمند است.
حجت الاسلام موسوي، به مزیت های اساتید حوزه در دوران انقلاب و پیش از آن نسبت به اساتید فعلی حوزه های علمیه اشاره کرد و اذعان داشت: اساتید قدیمی حوزه، از صبح تا ظهر در حوزه حاضر بودند و با جمع اندکی از طلاب کار علمی و تهذيبي می کرد و آنها را به مرتبه ای از علم و اخلاق می رساند، در حالی که اساتید فعلی حوزه، به دلیل مشکلات مختلف، از این مدرسه به آن مدرسه رفته و فرصت اینکه با طلبه همچون سالیان گذشته ارتباط عاطفی و فکری برقرار کند را ندارد.
*لزوم توجه به معیشت اساتید
وی، بهترین راه حل برای رفع آسیب های موجود در حوزه را توجه ویژه به معیشت اساتید یاد کرد و با بیان اینکه مرکز خدمات حوزه نسبت به است مهم مسئول است، گفت: مرکز خدمات حوزه وظیفه دارد برای افزایش راندمان کاری حوزه، به معیشت اساتید رسیدگی کند تا دیگر آنها دغدغه نیازهای اولیه زندگی خویش را نداشته باشند.
*اساتید، فرماندهان فکری حوزه
حجت الاسلام عبدالکریم سلطانی، مدیر مدرسه علمیه المهدی(عج) زرگان نیز با بیان اینکه اساتید، فرماندهان فکری حوزه هستند، تصریح کرد: اساتید نقش بی بدیلی در هدایت فضای معنوی حوزه داشته و در بسیاری از مواقع، یک استاد توانمند میتواند تحولی عظیم در طلاب ایجاد کند.
*نقش اساتید در تحول در حوزه
وی با تاکید بر اینکه اساتید باید نسبت به طرح تحول در حوزه، اهتمام جدی داشته باشند، گفت: با توجه به شناختی که اساتید از متون آموزشی حوزه دارند، لازم است نقش بیشتری را در این طرح تحولی ایفا کرده و نسبت به نگرش در متون حوزوی اهتمام ویژه داشته باشند.
حجت الاسلام زرگاني دیگر نقش اساتید برای تحول در حوزه را ارتباط آنها با طلاب عنوان کرد و افزود: ارتباط اساتید با طلاب می تواند ذائقه جدیدی در بحث های علمی، آموزشی، تهذيبي طلاب را ایجاد کند و بدین صورت بناي تحول در حوزه را پایه گذاری کنند.
مدیر مدرسه علمیه المهدی(عج) زرگان، یکی از ویژگی های مهم اساتید را نظم در عملکرد و ارتباط و تعامل با طلاب برشمرد و تصریح کرد: استاد باید پدر دوم طلبه باشد تا طلاب هم در زمینه های علمی از استاد درس گیرند و هم در مباحث اخلاقی باعث رشد و تکامل آنها شوند.
* شیوه عملکرد اساتید قدیم حوزه
وی در ادامه گریزی به شیوه عملکرد اساتید قدیم حوزه زد و بیان داشت: در زمان های قدیم، طلاب همه دروس علمی، اخلاقی خود تا رسیدن به اجتهاد را از یک استاد فرا می گرفتند و این مسأله سبب تقویت همه ابعاد شخصیتی و علمی طلاب می شد، اما متأسفانه امروز این گونه نیست.
*کارآمدی اساتید حوزه
حجت الاسلام سلطانی، با بیان اینکه امروزه زمینه رشد و شکوفایی اساتید و طلاب، به مراتب بیشتر از زمان قدیم است، اذعان داشت: امروز به برکت انقلاب اسلامی، امکانات گسترده ای در اختیار اساتید حوزه قرار گرفته، که حضور آنها در موقعیت های مهم اجتماعی و به روز کردن مسائل دینی و تسلط بر مسائل روز، نشان از وجود فضای مناسب و کارآمد برای مباحث علمی است.
مدیر مدرسه علمیه المهدی(عج) زرگان، در پایان یکی از محاسن فضای گذشته را ارتباط تنگاتنگ استاد و شاگرد برشمرد و افزود: متأسفانه امروز به خاطر همین گستردگی ارتباطات، این ارتباط تنگاتنگ را شاهد نیستیم و همین مهم سبب می شود تا شاگردان نتوانند پرورش یابند.
انتهای پیام
