خبرگزاری «حوزه»، اشاره؛ چندسالی است که بحث تجاری سازی علم، طرفداران خاصی در محافل علمی و مدیریتی کشور پیدا کرده و در این بین تلاش به منظور تجاری سازی علوم انسانی نیز جایگاه خاصی یافته که توجه به ابعاد آن می تواند حاوی نکات حایز  اهمیتی باشد؛ با این حال متاسفانه و با وجود همه شعارها و وعده ها ، ما هنوز نتوانسته‌ایم علوم انسانی خود را تجاری‌سازی کنیم در حالی‌که بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیا و سایت‌های فضای مجازی توسط تحصیل‌کردگان علوم انسانی اداره می‌شوند و طبعاً سودهای سرشاری را نیز به این طریق نصیب جوامع خود می نمایند. به راستی چرا این گونه است و این که چه باید کرد؟!

پاسخ به چرایی این سوال ما را بر آن داشت تا به سراغ تنی چند از اساتید حوزه و دانشگاه رفته و با آن هم در این خصوص هم صحبت شویم؛

لازمه تحول و پیشرفت مطلوب در ایران اسلامی

حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم ، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به این که تلاش به منظور تحقق مطالبه تجاری سازی علوم انسانی، یکی از لوازم ایجاد تحول و پیشرفت در کشور است، اظهار داشت: گرچه در سال های اخیر اقدامات خوبی در این راستا شروع شده اما نباید به همین میزان اکتفا کرد چرا که تداوم این حرکت مبارک می تواند به عملی شدن بخش مهمی از اهداف و مقاصد بینجامد.

بهره گیری از ایده های خلاقانه در دستور کار قرار گیرد

وی با بیان این که در شرایط کنونی یکی از مهم ترین ضرورت ها در کشور، تلاش در مسیر تحول علمی به ویژه در ساحت علوم انسانی است، افزود: خلاقیت و نوآوری ، بهره گیری از ایده های خلاقانه ، تبدیل اندیشه و ایده به تئوری و نظریه و فراهم کردن بستری به منظور تجاری سازی آن ها  از جمله الزامات بسیار مهم در این خصوص است که تحقق آن همت مضاعف عموم نخبگان و دانشمندان و دلسوزان کشور را به ویژه در دو بخش مهم حوزه های علمیه و دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی می طلبد.

علوم انسانیِ فعلی، ناکارآمد است

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین بر لزوم اسلامی سازی علوم انسانی کشور تاکید کرد و بیان داشت: حقیقتی که وجود دارد این است که علوم انسانیِ فعلی به دلیل ناکارآمدی در حوزه های مختلف اقتصادی، تربیتی، علمی ، اخلاقی  و غیره، آن طور که باید و شاید نمی تواند ما را به سرمنزل مقصود برساند و اهداف مقام معظم رهبری و دیگر بزرگان را در این رابطه عملی نماید.

دانشگاه ها و مراکز علمی وارد گود شوند

دکتر سید محمد رضایی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم نیز بر ضرورت تلاش و برنامه ریزی دو چندان دانشگاه ها و دیگر مراکز علمی در راستای تجاری سازی علوم انسانی تأکید کرد و گفت: این باور باید در میان مدیران و نخبگان ما شکل بگیرد که از علوم انسانی می‌توانیم به ثروت‌آفرینی برسیم و برای این منظور لازم است که در دانشگاه ها به خصوص یک نهضت مطالبه گری و گفتمان سازی شکل بگیرد و هم دانشجویان و هم اساتید محترم وارد گود شده و این امر را مطالبه کرده و به خصوص در ادامه مسیر، پیگیری نمایند.

چرا نیازمند تجاری سازی علوم انسانی هستیم؟!

وی همچنین با اشاره به تحصیل حدود نیمی از دانشجویان کل کشور در رشته های علوم انسانی اظهار داشت: ما باید برای بحث اشتغال این عده کثیر، فکری جدی کنیم و به همین خاطر ناگزیر از آن هستیم که برای تجاری سازی و کاربردی شدن این دسته از علوم برنامه ریزی علمی دقیق و کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشیم و الا مسلم است که با حلوا حلوا کردن دهان شیرین نمی شود!

علوم انسانی در قم حرف اول را می زند

رضایی در ادامه با تاکید بر این که علوم انسانی در قم حرف اول را می‌زند، تصریح کرد: متأسفانه هنوز روش‌های کاربردی کردن و تجاری سازی رشته‌های علوم انسانی در قم آن طور که باید و شاید آموزش داده نشده که ضرورت دارد به این سمت و سو در آینده نزدیک گام برداریم.

وی افزود: بی تردید اهمال و کم کاری در این خصوص، تبعات نامطلوبی برای نظام دانشگاهی و دانشجویان علوم انسانی نه تنها در قم بلکه در سراسر کشور به دنبال خواهد داشت.

مسئولان در اندیشه اشتغالزایی فارغ التحصیلان علوم انسانی باشند

حجت الاسلام والمسلمین محامد، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه قم و از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم نیز با بیان این که حوزه و دانشگاه دو بال اصلی رشد علمی کشور به شمار می روند، گفت: مسئولان و مدیران کشور باید در شرایط کنونی بیش از پیش در اندیشه اشتغالزایی فارغ التحصیلان دانشگاهی باشند که متاسفانه آمار بیکاری آن ها در وضع نامطلوبی قرار دارد.

وی افزود: با توجه به این که بخش قابل توجهی از دانشگاهیان کشور در رشته های علوم انسانی اشتغال به تحصیل داشته یا فراغت از تحصیل پیدا کرده اند ، لذا تلاش در جهت تجاری سازی علوم انسانی می تواند تا حدود زیادی به حل مشکل اشتغال آن ها کمک کند.

نیازمند علوم انسانی بومی و اسلامی هستیم

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: البته ما در خصوص علوم انسانی می بایست به یک تحول مطلوب در راستای اسلامی سازی آن دست یابیم تا بعد بتوانیم با تکیه بر این علوم انسانیِ بومی و اسلامی، به خروجی هایی برسیم که ما را به تولید ثروت ناشی از تولید فعالانه علم و فناوری نائل کند.

راه نرفته زیادی در پیش داریم

وی یادآور شد: در این عرصه نیز با وجود همه تلاش های صورت گرفته به ویژه در سال های اخیر، هنوز راه نرفته زیادی در پیش داریم؛ البته اُمیدواری هایی از ناحیه حوزه و دانشگاه در این باره ایجاد شده اما این بارقه های امید بخش باید به یک جریان مداوم و مستمر تبدیل شود.

دغدغه ها ارزشمند است اما ناکافی!

حجت الاسلام والمسلمین محامد در خاتمه با اشاره به این که دغدغه مندی مسئولان و نخبگان در این رابطه بسیار ارزشمند، اما ناکافی است، تاکید کرد: متاسفانه در بسیاری از مواقع مباحث نظری ارایه شده در دانشگاه ها و مراکز علمی ما با واقعیات جامعه ، فاصله قابل توجهی دارد و لذا آنچه ضروری است این که این ایده ها و تئوری ها وارد بازار کار و سرمایه گردد.