به گزارش خبرگزاری «حوزه»، آیت الله علیدوست امشب در مراسم اختتامیه سومین همایش علوم انسانی و اسلامی در مدرسه علمیه امام کاظم(ع)  قم با اشاره به تعاریف مختلف از علوم انسانی گفت: برخی علوم انسانی را خارج از علوم انسانی می دانند و برخی نیز این علوم را داخل این علوم می دانند که این مباحث همیشه در این عرصه وجود داشته است.

وی افزود: در فقه به دو گسست بر می خوریم؛ نخست اینکه آیا عملیات استنباط یک عملیات بسیط است و کار آن تنها حکم شناسی است و یا کار آن موضوع و مصداق شناسی می باشد؟

این استاد حوزه بیان کرد: اختلاف دیگری که در این زمینه وجود دارد به خاطر اختلاف در گسترده بودن شریعت است؛ اندیشه شمول حداکثری و اندیشه کلی گویی و حداقلی از جمله این مباحث است.

عضو جامعه مدرسین بیان کرد: ممکن است یک فقیه وارد حوزه ای شود که فقیه دیگر بیان کند که این عرصه، عرصه ای خارج از فقاهت است؛ یکی از اختلافات عمیق مشروطه طلبان و مشروعه خواهان آن همین بحث است.

آیت الله علیدوست خاطرنشان کرد: در اینجا برخی از فقها وارد عرصه هایی شدند که برخی دیگر از فقها بیان کردند که این حوزه ها نباید در نوردیده می شد.

وی افزود: در اینجا فرض می گیریم که علوم انسانی دانشی است که از هست ها صحبت می کند و از رابطه این هست ها سخن به میان می آورد؛ از این طریق فقه که عملیات استنباط است بر اساس اندیشه صحیح و معروف، تمام ساحت ها در حوزه شریعت وارد می شود و این شریعت یک آیین جامع و جاودان است؛ در فقه نیز که آیینه این پدیده است گستره ای همانند شریعت دارد.

این استاد حوزه بیان کرد: اگر برخی از ساحت های فقه را در نظر بگیریم، ناچار هستیم بگوییم که مصداق شناسی یکی از عرصه های فقه است؛ اگر این چنین فرض کنیم که دانش هایی داریم که از هست ها صحبت می کند و از سوی دیگر با عملیات استنباط روبرو هستیم، می توانیم ارتباط این دو را پیدا کنیم.

عضو جامعه مدرسین بیان کرد: علوم انسانی می توان به موضوع شناسی و مصداق شناسی در فقه کمک کند؛ یعنی یک فقیه اگر بخواهد فقه پاسخگو به حوادث واقعه داشته باشد، نمی تواند خود را  از برایند آن چه که دانشمندان در حوزه علوم انسانی تولید کرده اند بی نیاز بداند.

آیت الله علیدوست خاطرنشان کرد: اسلام علوم انسانی را گرفته است و برای آن یک مبدا و فرایند و مسیر و مقصد تعریف می کند؛ بنابر این علوم انسانی هست و بدون تردید می تواند  در دو ساحت استنباط و تحقیق و اجرای دین، بازویی برای فقه باشد.

رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم افزود: فقیه گذشته از وظیفه کشف واستنباط، وظیفه تحقیق و اجرا کردن دین را نیز دارد؛ گزاره های برآمده از علوم انسانی می تواند به عنوان یک بازو نقش ایفا کند و در تحقیق و پیاده سازی دین نیز می تواند نقش آفرین باشد؛ از سوی  دیگر فقه می تواند به علوم انسانی جهت دهد.

این استاد حوزه بیان کرد: اگر فقیه دور خود یک دیوار بکشد و کاری به اخلاق نداشته باشد درست نیست؛ باید به ظرفیت فقه توجه تام داشت؛ فقه بدون اینکه از هنجارهای شناخته شده خود یعنی فقه جواهری خارج شود می تواند پاسخگوی همه حوادث واقعه در دنیای معاصر باشد، به شرطی که انرژی های نهفته در درون فقه را پیدا کنیم.

عضو جامعه مدرسین بیان کرد: عرف نه منبع است و نه کارایی سندی دارد، ولی در حوزه مبانی تصوری و تصدیقی می تواند ظرفیت های فقه را توسعه دهد؛ عرف با پیشینه کاوی و پسینه کاوی می تواند کارایی فقه را بیشتر کند.

آیت الله علیدوست خاطرنشان کرد: منابع فقه 4 عنصر بیشتر نیست و مصلحت می تواند در استنباط کارآمد باشد؛ اگر به هر ساحت از ساحت های فقه بی اعتنایی شود در کار خود موفق نخواهیم شد.