به گزارش خبرگزاری «حوزه»، مرکز جهانی فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) يكي از مراكز اجتهادي و فقهي جهان اسلام است که در جهت توسعه و بالندگی فقه راستین تشیع و پاسخگویی به نیازهای زمان، به همت آیت الله العظمی  فاضل لنکرانی «ره» در سال 1376 شمسی در قم تأسیس شد.

این مرجع فقید در همان آغاز فعالیت به جهت سنگینی بار مرجعیت ریاست مرکز را به فرزند خود آیت الله شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی که از اساتید  حوزه است واگذار و در وصیت خود نیز برای ادامه فعالیت‌های مرکز فقهی تحت اشراف این استاد حوزه، سفارش نمودند.

30% اين مركز در زمان حيات مرحوم حضرت آيت الله فاضل لنكراني شكل گرفت و 70% آن نیز پس از رحلت آن مرجع عالیقدر، توسط فرزند ایشان به اتمام رسيد.

این مرکز که دفتر اصلی آن در شهر قم واقع شده، شعب دیگری در مشهد، تهران و کشورهای انگلستان، روسیه، سوریه، آذربایجان، مالزی، اندونزی و افغانستان داشته و دانش پژوهان اين مراكز از نخبگان حوزوي مناطق و كشور هاي خود هستند.

اهداف محوری مرکز فقهی ائمه اطهار(علیه السلام) شامل آموزش «فضلا و محققان»، «تربیت فقیهان شایسته و مجتهدان متعهد و آگاه به مقتضیات زمان»، «فراهم آوردن امکانات لازم و بستر مناسب برای مطالعات و پژوه‌ش های  ژرف در فقه و اصول»، «درک و پاسخگویی به مسائل جدید» و «تألیف و نشر کتب و مقالات علمی» می‌باشد.

نظام آموزشی این مرکز مبتنی بر تعمیق فعالیت علمی مستمر و مستقیم دانش پژوهان و پژوهش محوری می‌باشد؛ به همین منظور با ایجاد بستر مناسب در صدد آن است که فضایی مطابق با استانداردهای آموزشی و پژوهشی در سطح ممتاز فراهم آورد.

با توجه به احساس نیاز، ساختمان جدید مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) در سال 1381 توسط مرجع عالیقدر آیت الله العظمی فاضل لنکرانی کلنگ زده شد.

فرازی از سخنان ارزشمند و خالصانه معظم له درباره مرکز فقهی:

«مقصود ما هم از این کار همین است که می‌خواستیم مرکزی تهیه شود که واقعاً شریعت الهی، مخصوصاً مکتب تشیع، مخصوصاً معارف اهل‌بیت در این مرکز به وسیله‌ی افرادی که خداوند به ایشان عنایت می‌کند و توفیق عطا می‌کند به دست آنها این دین حمایت شود و همه‌ی ما انشاء الله سهمی در این رابطه داشته باشیم و این را هم به عنوان یک ذخیره‌ی برای آخرتمان تهیه کرده باشیم. هدف اصلی این است و الا الله یعلم ما فی الضمایر و ما فی القلوب است، خودش می‌داند که هیچ غرضی انشاء‌الله غیر از این وجود ندارد و هر کسی هم واقعاً در این رابطه زحمت کشیده و یا در آینده برای تکمیل ساختمان زحمات مختلفی انجام می‌دهد من یقین دارم که انشاء الله برای آخرتش یک ذخیره‌ای تهیه کرده و خداوند به او اجر می‌دهد.»

*نگاهی بر فعالیت های مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام)

1) آموزش

یکی از مهم ترین فعالیت های مرکز فقهی ائمه اطهار (علیم السلام)، فعالیت آموزشی است که دو مقطع سطح عالی و دروس خارج حوزه را در بر گرفته و بالغ بر 20 گروه پژوهشی در زمینه‌های مختلف فقهی فعالیت می‌کنند.

در مقطع اول، مرکز فقهی با تمهیدات و شرایط خاص، نخبگان فضلا و طلاب حوزه علمیه را انتخاب نموده و در کلاس هایی تحت عنوان کلاس های تابع – گروه های علمی تابع – زیر نظر اساتید مجرب و فاضل حوزه آنان را پرورش می دهد.

اين مركز 19سال در آموزش تخصصي فقه و اصول، 13 سال در كلام، 5 سال در تفسير و 4 سال در مدرسه علمیه سطح یک فعاليت داشته و درمجموع 670 نفر دانش پژوه طلبه در قسمت های مختلف مرکز فقهی ائمه اطهار قم در حال حاظر اشتغال به تحصیل دارند.

2) پژوهش

مركز فقهي ائمه اطهار(ع) قم نشست هاي علمي فراواني برگزار نموده که بيش از 100 نشست علمي آن فقط در مركز فقهي انجام شده است كه تمام آنها مسائل مبتلا به جامعه در دنياست و اين نشست ها در راستاي پاسخگويي به مسائل روز بوده است.

همچنین همكاري هاي خوبي با مراكز علمي، دانشگاه ها، سازمان هاي بين المللي و کشورهای دنيا داشته و به نياز آنان در غالب نشست يا پژوهش جوابگو می باشد که از جمله يونسكو، سازمان حقوق بشر، سازمان ملل، تونس، عراق، یمن، سوریه، الازهر مصر، آمریکا و بعضی از کشور های اروپایی از جمله ایتالیا، آلمان و ... می باشد.

نتیجه نشست هاي علمي برگزار شده، 5 جلد كتاب علمي فقهي است كه در سال 1392 طي مراسمي با حضور شخصيت هاي حوزوی و دانشگاهی رونمايي شد.

حقوق بشر، مرگ مغزي، فرقه هاي نوظهور، سلفي گري، وهابيت، فرزند خواندگي، فقه سياسي، بررسي فقهي توهين به اديان، فقه امنيت، فقه و زندگي، فقه و رسانه و ... از جمله موضوعات اين نشست ها بوده است.

3 ) انشارات

در واحد انتشارات مرکز تاکنون کتاب هایی به زبان‌های فارسی، عربی، اردو و آذری در 416 اثر به تیراژ بیش از پنج میلیون جلد به چاپ رسیده و همچنین بیش از 100 اثر آماده‌ی چاپ می‌باشد.

113 عنوان کتب منتشره از آثار گرانقدر حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، بخشی از آثار منتشر شده از این مجموعه می باشد.

همچنین مرکز تاکنون در 22 نمایشگاه بین المللی کتاب عمان، امارات متحده عربی، ترکیه، تونس، کویت، بحرین، عربستان و عراق شرکت فعال داشته است.

4) کتابخانه

به موازات توسعه و تخصصی شدن علوم، مطالعات و تحقیقات، ایجاد کتابخانه‌ای تخصصي در مرکز ضرورتی انکار ناپذیر بود؛ به همین جهت، در راستای ایجاد فضای مناسب برای دانش پژوهان مرکز و سایر پژوهشگران، کتابخانه تخصصی مرکز فقهی تاسیس گردید و در حال حاضر یکی از مهم ترین و پرمراجعه ترین کتابخانه های تخصصی در شهر مقدس قم می باشد.

این کتابخانه به صورت سیستم قفسه باز اداره شده و از نظر تعداد و حجم کتاب ها پس از ارتحال آن مرجع بزرگ، تقریباً به سه برابر افزایش یافته و تعداد کتاب ها به حدود 60 هزار جلد رسیده است.

کتابخانه‌ی فقهی ائمه اطهار(ع) فضای مناسبی برای دانش پژوهان و محققین به کمک تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری به روز فراهم آورده است. این کتابخانه دارای یک سالن مطالعه‌ی عمومی با ظرفیت 800 نفر و دو سالن تخصصی با ظرفیت هر کدام 100 نفر می‌باشند.

اهدای سالانه ده ها هزار جلد کتاب به کتابخانه های متقاضی در داخل و خارج کشور با هدف معرفی و نشر آثار تشیع از دیگر فعالیت های این مرکز می باشد.

5) مرکز همایش‌های بین المللی

با در اختیار داشتن چهار مجموعه‌ی مجزا، فضای مناسبی جهت برگزاری کنگره، سمینار، ‌همایش و نشست علمی با امکانات روز دنیا فراهم شده است.

تالار اجتماعات آیت الله العظمی فاضل لنکرانی با ظرفیت پذیرش یک هزار نفر، تالار کنفرانس امام خمینی (رحمة الله علیه) با ظرفیت 100 نفر، سالن اجتماعات فقاهت با ظرفیت 300 نفر و سالن جلسات و نشست با ظرفیت 40 نفر، چهار سالن این مرکز را تشکیل می دهند.

6) فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی

با توجه به لزوم بهره گیری از فناوری روز در زمینه علوم اسلامی و استفاده از قابلیت های رایانه در پیشبرد و تسریع و پژوهش‌های تخصصی، بخش رایانه مرکز تاسیس و تجهیز گردید که به فعالیت های خود در زمینه ثبت، نگهداری و نشر کلیه آثار مؤسس عالیقدر مرکز و ایجاد پایگاه های اطلاع رسانی و ... ادامه می دهد.

 در این رابطه، حدود 100 هزار نامه در زمینه‌ی شرعی و اعتقادی از طریق سایت اینترنتی و به زبان های مختلف فارسی، عربی، انگلیسی، آذری، اردو و ... دریافت شده و پاسخ تمام آنها بر اساس مبانی و نظرات فقهی معظم له و آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی به آدرس های پست الکترونیک سؤال کنندگان ارسال می شود.

7 )صوت وتصویر

 واحد صوتی تصویری با در اختیار داشتن گنجینه‌ی عظیمی از دروس حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی که بیش از نیم قرن در علوم قرآن،‌ نهج البلاغه، فقه و اصول تدریس داشته‌اند جهت ساماندهی و سهولت دسترسی علاقمندان گام برداشته است.

8 – مرکز تخصصی تربیت مذاهب اسلامی

در سال 1382 رشته کلام و تربیت متخصصان در مورد امامت تشکیل شد که بعد گذشت چند دوره تبدیل به رشته های تخصصی تربیت مذاهب اسلامی گردیده است.

9- بخش تفسیر قرآن کریم

در سال 1390 رشته تفسیر جهت تربیت مفسران قوی تشکیل شد.

10 ) مدرسه علمیه فقهی ائمه(ع)

مدرسه علمیه فقهی ائمه(ع) از سال 1390 فعالیت خود را آغاز و اکنون جدای از ساختمان مرکزی ، 70 طلبه سطح به درس و بحث مشغول می باشند.

مرکز جهانی فقهی ائمه اطهار علیهم السلام با ظرفیت‌های موجود و با در اختیار داشتن دانش پژوهان و محققین برجسته‌ی حوزه علمیه قم از مجموعه‌های ارزشمند تحت اشراف حضرت آیت الله شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی می‌باشد.

11) مراکز فقهی

الف : مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام)- مشهد مقدس

جاذبه ی فوق العاده بارگاه ملکوتی ثامن الحج علی بن موسی الرضا (علیه السلام) در مشهد مقدس سبب شده که گروهی از طالبان علم از دیرباز آن دیار را مناسب ترین مکان برای کسب دانش دانسته و در سايه عنایت آن حضرت، در آن حوزه کهن، به مراتب بالایی از تفقه در دین برسند.

بنا به در خواست علمای مشهد در سال 1377، مرکز فقهی در این شهر تاسیس و شکل کلی فعالیت های آن نشأت گرفته از مرکز قم می باشد.

قابل ذکر است که در سال جاری تحصیلی حدود 30 درصد از طلاب برگزیده و نمونه حوزه علمیه خراسان، از فضلای این مرکز بوده اند.

ب : مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) – افغانستان

کشور مسلمان و ستم دیده افغانستان که روزگاری مهد تمدن اسلام و مصدر علم و عالم و مرکز پرورش دانشمندان، فقیهان، فیلسوفان و شاعران بی شماری بود، متاسفانه امروز به بهانه بازسازی محل تاخت و تاز قدرت‌های سلطه گر، و به نام آزادی مورد تهاجم وسیع فرهنگی و ترویج فرهنگ ابتذال، بی بند و باری و بی دینی قرار گرفته است.

بنا به درخواست جمعی از علما، فضلا و مقلدین افغانستان، این مرکز به منظور پاسداری از مرزهای علمی و دینی اسلام و اندیشه های تابناک اهل بیت (عليهم‌السلام) در کابل به سال 1383 شمسی تاسیس گردید.

ساختمان مرکز فقهی ائمه اطهار کابل در 5 طبقه به مساحت 3 هزار متر مربع ساخته شد که اکنون قابل بهره برداری است و به نظر علماي افغانستان قوي ترين و بزرگترين مركز حوزوي و علمي كابل به شمار مي رود.

ج : مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) – سوریه

از دیگر مراکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام)، مرکزی است که در منطقه زینبیه دمشق در کشور سوریه در سال 1426 قمری تاسیس شد. این مرکز با همان اهداف مرکز فقهی قم تاسیس شده و شکل کلی فعالیت های آن نشأت گرفته از مرکز قم می باشد.

د: مرکز فقهی تهران

بنا به پیشنهاد فضلا، علماء و طلاب تهران بزرگ، مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام)، با همان اهداف مرکز فقهی قم تأسیس و استقبال بسیار خوبی از این مرکز شده است.

ه: شعب دیگر مراکز فقهی

مراکز فقهی در زمان حيات مرحوم آيت الله فاضل لنكراني در بعضی از کشورها شكل گرفت و پس از رحلت اين عزيز، توسط فرزند ایشان به صورت سازمان علمی و پژوهشی فعال توسعه یافت و در جهان اسلام می درخشد و مورد توجه محققان و اندیشمندان اسلام قرار گرفت و دیگر شعب این مرکز در کشورهای انگلستان، روسیه، آذربایجان، مالزی، اندونزی  فعالیت دارد.

12 ) بخش فرهنگي دفتر

در سه‌ دهه پس از انقلاب اسلامي براي نخستين بار بخش فرهنگي در دفتر مرجع عاليقدر جهان تشيع حضرت آيت الله العظمي فاضل لنكراني (قدس‌سره الشريف) دائر گرديد، اين امر نشانه درايت و بيداري آن مرد الهي بود كه علاوه بر وظايف سنگين مرجعيت، به فرهنگ مردم به ويژه نسل جوان اهتمام ويژه‌اي داشت که بخشی از فعالیت ها به شرح ذیل می باشد.

الف) با توجه به اينكه بعد از انقلاب اسلامي، عالم كفر نسبت به مكتب تشيع حساسيت خاصي نشان داد و در داخل و خارج از كشور ده‌ها تؤطئه بر عليه اسلام و صدها شبهه در ذهن مردم و به ويژه نسل جوان به وجود آورد، لازم بود تا از متن حوزه‌هاي علميه تعدادي از طلاب و فضلاء تحت تعليم و تربيت ويژه كلامي قرارگرفته تا در مقابل شبهات و دفاع از حريم اهل‌بيت (عليهم‌السلام) آماده باشند.

حسب‌الامر آن مرجع فقيد پس از تأسيس بخش فرهنگي يكي از وظايف اين بخش ثبت‌نام از طلاب مستعد حوزه علميه براي يك دوره آموزشي تخصصي كلامي بود كه قريب به يك دهه اين امر مهم زير نظر اساتيد برجسته همچون حجت الاسلام والمسلمین نجم‌الدين طبسي ادامه داشته و اين گروه به عنوان يكي از بهترين گروه مبلغين در حوزه علميه قم در ايام تبليغي ماه‌ مبارك رمضان، محرم، صفر و فاطميه در مناطق آسيب‌پذير كشور درخشيده‌اند و پس از ارتحال آن زعيم حوزه‌ علميه، فعاليت‌هاي اين گروه زير نظر آيت الله محمد جواد فاضل لنكراني ادامه دارد.

ب) يكي از وظايف مهم بخش فرهنگي، ايجاد ارتباط با مساجد، حسينيه‌ها و مراكز فرهنگي از طريق پخش و توزيع كتاب‌هاي ديني، قرآن كريم، مفاتيح و نهج‌البلاغه و ساير كتاب‌هاي ديگر بوده است.

از جمله فعاليت‌هاي فرهنگي برگزاري مسابقات است كه در سال دو نوبت، كتاب‌هاي متنوعي از قبيل هفت آسمان جواني از شماره های یک تا هشت در تيراژ 850 هزار جلد و كتاب جلوه‌هاي عاشورا با موضوعات ترويج فرهنگ نهضت حضرت سيد‌الشهدا (عليه‌السلام) براي محرم و صفر از شماره‌هاي یک تا هفت در تيراژ 750 هزار جلد چاپ كه عموم آن‌ها به صورت مسابقه و رايگان، متجاوز از پنج‌هزار مسجد، هيأت‌ها، كانون‌هاي مذهبي در هر سال پخش مي‌گردد كه در تابستان سال 1387 حسب نياز جامعه و عنايت ويژه‌اي كه آن مرجع فقيد نسبت به ترويج فرهنگ حجاب داشته جزوه پرسمان حجاب‌شناسي در تيراژ 200 هزار جلد با مقدمه آيت الله محمد جواد فاضل لنكراني چاپ و در استان تهران در قالب مسابقه و به صورت رايگان پخش گرديد.

پ) يكي از وظايف مهم بخش فرهنگي، محروميت زدائي از مناطق محروم كشور است كه در اين راستا ده‌ها مسجد، حسينيه، خانه عالم، مركز بهداشت و حمام عمومي، ساخته يا تعمير و مورد بهره‌برداري قرار گرفته‌ است.

همچنین در مناسبت‌هاي مهم و اعياد اسلامي سال‌جاري به ويژه عيد غدير نیز همه ساله از سوي بخش فرهنگي پوشاك، مواد خوراكي، كفش و ... در مناطق محروم استان‌هاي كرمان، سيستان بلوچستان و هرمزگان و ... پخش خواهد شد.

گفتنی است در ايام محرم و صفر و همچنين فاطميه نیز هيأتي از سوي دفتر معظم‌له در مجالس و تكايا شركت و به دسته‌جات جهت هرچه با شكوه‌تر نمودن عزاداري مساعدت مي‌شود.

11) دفاتر

الف : دفتر قم

مهم ترین فعالیت های دفتر معظم له در قم بدین شرح است:

1- پاسخ به سوالات: پس از ارتحال آن مرجع عالیقدر، مردم متدین و مقلدان آن حضرت همچنان به دفتر معظم له در قم مراجعه می نمودند که بر این اساس، بحمد الله دفتر قم نسبت به پاسخگویی به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان آن مرحوم فعال بوده و همچون گذشته به استفتائات و سوالات مراجعه کنندگان پاسخ داده می شود.

2- برگزاری مجالس مذهبی: با توجه به وصیت آن مرجع عالیقدر در خصوص برگزاری مراسم روضه در روزهای جمعه و دهه اول محرم و ایام فاطمیه در دفتر قم که به عنوان حسینیه نیز می باشد، مجالس و مراسم عزاداری و اعیاد در مناسب های مربوط به ائمه اطهار (عليهم‌السلام) در این دفتر همچنان برگزار می گردد.

3- ارتباط با ائمه جماعات و روحانیون

4- دیدار شخصیت های علمی حوزوی و دانشگاهی و سران کشوری و لشگری با آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی

ب : دفاتر تهران

در شهر تهران دو دفتر برای رسیدگی به امور مراجعان اختصاص یافته است که برخی از فعالیت های دفتر بدین شرح است:

1- پاسخ گویی به احکام شرعی: همه روزه سوالات مختلف در زمینه مسائل شرعی و اعتقادی به این دفتر می رسد که توسط کارشناسان به دو طریق حضوري و تلفنی پاسخ داده شده و در هر روز به طور متوسط یک هزار و 500 تماس تلفنی با دفتر گرفته می‌شود که به تمامی سوالات جواب داده خواهد شد.

2- مشاوره: از دیگر فعالیت های مهم این دفتر، راهنمایی و مشاوره های مذهبی و خانوادگی به مراجعان است؛ به طوری که در بعضی مواقع باعث رفع مشکلات و به هم نخوردن زندگی افراد شده است.

3- تشرف به اسلام: از افتخارات این دفتر آن است که افرادی که مایل به تشرف به اسلام هستند با این دفتر تماس گرفته؛ وقت می گیرند و با مدرک لازم در موعد مقرر برای تشرف به دین مبین اسلام به دفتر مراجعه می‌کنند،

پس از سوال از انگیزه های شخص جهت تشرف به دین اسلام، مقداری در مورد دین اسلام و ویژگی ها و شرایط آن با فرد صحبت می شود و پس از آن شخص به شهادتین و شهادت به ولایت ائمه اطهار (علیهم السلام) از امیر المومنین علیه السلام تا امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) اقرار نموده و در نهایت برگه ای به عنوان گواهی به این افراد داده شده و یک برگ نیز در دفتر نگهداری می شود.

تاکنون تعداد کل افرادی که به دین اسلام مشرف شده اند، بیش از 200 نفر است؛ البته این ارقام مربوط به مواردی است که پرونده آنها کاملاً در دفتر مضبوط است و گرنه تعداد تشرف یافتگان به مراتب بیشتر از این آمار است.

4- تشکیل جلسه درس خارج فقه

5- جلسات مذهبی: در ایام سال هر صبح پنج شنبه مراسم و مجلس وعظ در دفتر برگزار می گردد؛ غیر از مراسم فوق در ماه مبارک رمضان نیز هر شب این مجالس بر قرار است.

6- مسابقات: مسابقاتی که در قم به عنوان هفت آسمان جوانی و دیگر موارد مطرح می شود، به تهران فرستاده شده و توسط این دفتر در سطح تهران پخش و توزیع می گردد.

7- اهدای کتاب: در طول سال تعدادی از کتاب هایی که توسط مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) انتشار یافته به تهران ارسال می شود توسط این دفتر به علما و روحانیون اهدا می گردد.

8- دوره تربیت استاد احکام: با توجه به نیاز مبرم مراکز مختلف حوزوی و غیر حوزوی به استاد احکام، این دوره تاسیس شده است. در این دوره، از بین طلابی که پایه‌ هشتم حوزه را تمام کرده اند، ثبت نام به عمل آمده و پس از قبول در آزمون ورودی و مصاحبه، به محل های مورد نیاز اعزام می شوند.

ج : دفتر مشهد مقدس

در دفتر مشهد مقدس در جوار قبر علی بن موسی الرضا (علیه آلاف التحیه و الثناء) علاوه بر مجلس روضه، محل آمد و شد و تجمع علماء، فضلا، طلاب و مردم متدین می باشد.

د : سایر دفاتر

سایر دفاتر مرجع فقيد که در شهرهای کرج، تبریز، اهواز و نیشابور وجود دارند نیز بنا به درخواست مردم متدین و مقلدان آن مرحوم همچنان، به فعالیت های خود ادامه داده و علاوه بر پاسخ گویی به مسائل شرعی مراجعین، از این دفاتر به عنوان محل برگزاری دروس حوزوی استفاده می شود تا طلاب و فضلای با استعداد به رشد و بالندگی رسیده و به جامعه و مومنان خدمت نمایند.

یادآور می شود دفتر معظم له در مسکو نیز به درخواست شیعیان  فعال می باشد .