به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، آیت الله علیرضا اعرافی امروز درجمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم که در مدرسه علمیه دارالشفاء برگزار شد گفت: لازم است از همه بزرگانی که برای رشد و تعالی حوزه از گذشته تاکنون تلاش کردند، تقدیر و تشکرکرد.
مدیرحوزه های علمیه بابیان اینکه فعالیت مسئولین و معاونین حوزه، برای رشد حوزه بسیار مهم و تأثیرگذار است، بیان داشت: حوزه علمیه جایگاه عظیمی در جامعه دارد و خدمت در این دستگاه نعمت بزرگی است که نصیب ما شده و باید قدر این نعمت را دانست و برای اعتلای آن تلاش کرد.
امام جمعه قم با بیان اینکه مهمترین موضوع در بین اساتید، فضلا و طلاب، محور حوزه شناسی است، افزود: حقیقتا باید همه افرادی که در حوزه هستند، بدانند حوزه چه خدمات بزرگی به نظام و جامعه کرده است و چه بزرگان زیادی در همین حوزه تربیت و باعث عظمت و صدور انقلاب شده اند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: قبل از انقلاب و بعد از آن، در حوزه، طلبه چندانی حضور نداشت و از لحاظ امکانات هم قابل قیاس با مراکز علمی و دانشگاها نبود، ولی همه شاهد بودندکه در همین حوزه، چه شخصیتهای بزرگ و تأثیرگذاری مانند امام راحل و دیگران برخاسته اند و باعث تاسیس انقلاب و صدور آن شدند و جهان را در شگفتی قرار دادند، این ها همه معجزه حوزه است.
بهت مراکز علمی جهان از تاثیر حوزه
آیت الله اعرافی عنوان کرد: در عظمت و شگفتی حوزه همین اندازه بس که مراکز علمی و جریان های فکری خارج کشور با حرص ولع زیاد به دنبال شناخت از حوزه و اثر گذاری آن هستند و این در حالی است ما در درون آن قرار داریم و نتوانستیم به عمق و شگفتی آن برسیم.
عضو جامعه مدرسین بابیان اینکه، باید به فکر طرح و ایده برای صدمین سال تاسیس حوزه باشیم، گفت: اگر بخواهیم کل امکاناتی که در 95 سال گذشته در حوزه وجود داشته را جمع کنیم، قطعا به اندازه امکانات یک دانشگاه هم نمی رسد، ولی در این مدت دنیا شاهد تاثیرگذاری کسانی بود که از حوزه برخاسته اند و با آثار و قلم و کتاب و حرکت خود جهان را به شگفتی باز داشتند، این در حالی است که حوزه آن زمان فقیر بود و این همان معجزه حوزه است.
وی اظهار داشت: این همه آثار از امام راحل ها، علامه طباطبایی ها و حائری ها در حوزه شوخی نیست، اینکه از درون حوزه، مردی بلند شود و با همه سختی های پیش رو دنیا را به حرکت وادارد،این چیزی غیر از معجزه نیست.
ضرورت شناخت حوزه
مدیر حوزهای علمیه با تاکید بر اینکه حوزه شناسی بسیار مهم است و بهترین نمونه آن حوزه حلّه و جبل عامل و نجف و کربلا است، افزود: در همین شهر حله شخصیتهای بزرگی مانند علامه حلی بودند که با قلم و اثر خود دنیا را به شگفتی درآوردند و باعث حیات دوباره به حوزه شدند.
امام جمعه قم بابیان اینکه از تاثیرگذاری حوزه نجف نمی شود به سادگی گذشت و قابل مقایسه نیست و حوزه فعلی ریزه خوار آن حوزه عظیم و پهناور نجف است، افزود: همه این عظمت در حالی به وجود آمد که حوزه از کمترین امکاناتی بهره مندبود و در فقر قرار داشت.
امکانات به تنهایی پیشرفت نمی آورد
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه امکانات، پیشرفت نمی آورد، بلکه این عشق و اراده است که باعث پیشرفت و تحول می شود، بیان داشت: فکر نکنیم امکانات ظاهری مسئله را حل می کند، بلکه آسیب هایی را نیز به همراه خواهد داشت و باید آن آسیب ها را مواظبت کرد تا فراگیر نشود.
آیت الله اعرافی با بیان اینکه منکر این نیستیم که امکاناتی باشد، بلکه باید سعی کرد افزایش امکانات و تغییر و تحول، روح و هویت اصلی را از حوزویان نگیرد و بخشی از این امر به شناخت از حوزه بر می گردد به چند ایده برای اجرا و بحث و بررسی و نظریه پردازی اشاره کرد.
تقویت درس خارج به عنوان قله اول تولید علم درحوزه
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: محور و ایده اول تقویت درس خارج است، معتقدیم درس خارج در قله اندیشه ورزی و تولید فکر در حوزه است، اگر نگویم قله اصلی بلکه لااقل می توان گفت، یکی از قله های اصلی در تولید فکر و اندیشه ورزی است و در حال حاضر کسانی که در حال تدریس در درس خارج می باشند با استعداد هایی هستند که در همین حوزه به رشد وبالندگی رسیده اند.
مدیر حوزهای علمیه با بیان اینکه در این ایده اول، باید به نکاتی توجه کرد، بیان داشت: نکته اول این است، معتقد نیستیم سازکار انتخاب درس و استاد تغییر پیدا کند، این روش آموزشی سنتی که در تاریخ حوزه شکل گرفته، روش آموزشی بسیار خوبی هم است
محورهای هفت گانه برای تقویت درس خارج
امام جمعه قم با بیان اینکه در ایده اول، باید به مباحثی چون حفظ و تقویت قله بودن درس خارج، حفظ سنن اصلی و سازکار انتخاب درس و استادوکمترین تصرف در روش گذشته دقت کرد، افزود: نکته دیگر در ایده اول این است، باید از این سرمایه عظیم درس خارج بهره برداری کرد و مهندسی کلانی برای آن تعریف نمود، بدون اینکه سازکار آن بهم بریزد.
محور اول: تاسیس سازکار برای درس خارج در قلمرو فقه جدید
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: بر اساس این ایده، باید محورهایی را برای تقویت درس خارج به اجرا گذاشت، محور اول این است سازکاری برای درس خارج در قلمرو فقه جدید فراهم شود.
آیت الله اعرافی گفت: یک بُعد حوزه انقلابی این است که10 الی20 درس خارج در قلمرو فقه جدید در همان منهج استوار اجتهادی در کنار ابواب سنتی باز گشایی شود و به آفاق جدید پرداخته شود.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: برای این شق اول، طرحی باید تنظیم شود و اساتید خوب و شاگردانی قوی که بتوانند تقریر نویسی کنند، شناسایی و تربیت شوند؛ اگر این اجرا شود از درون همین تقریر نویسی، شاهد آثار و مقاله و جریان علمی در عرصه فقه جدید و آفاق جدید خواهیم بود.
نگاه جدید به درس خارج
مدیرحوزهای علمیه بیان داشت: محور دوم در درس خارج، نگاه جدید غنی سازی داشتن به همان درس و روش کلاسیک و رایج حوزه است، مثلا اگر استادی تدریس درس خارج بیع می کند، انواع بیع جدید را که در دنیا مطرح است بحث کند و همین طور سایر موضوع های دیگر مانند اجاره.
امام جمعه قم افزود: محور سوم در درس خارج، شناسایی نخبگان و تربیت در مسائل مختلف علمی و اخلاقی و تهذیبی از طریق اساتید درس خارج برای تقویت آینده حوزه به خصوص در بحث اجتهاد است این مسئله فوائدی دارد یکی این است درس خارج حیات دوباره و جدید پیدا می کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: محور چهارم در درس خارج، تأسیس درس های خارج مانند کلام، تفسیر و علوم عقلی غیر از ابواب فقه است و همین مسئله تحول عظیم در حوزه ایجاد خواهد کرد.
تأسیس شبکه سازی درس خارج
آیت الله اعرافی گفت: محور پنجم در درس خارج، تأسیس شبکه سازی درس خارج اساتیدی است که در باب و موضوع معینی به تدریس می پردازند؛ این کار فوائدی دارد، باعث می شود همه اساتید و شاگردان در کوتاه ترین زمان از نظرهای دیگر اساتید با خبر شوند این در واقع همان اجتهاد و تتبع تام بر اساس تناسب زمان است.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: در گذشته فراگیری این عمل بسیار سخت بود، زیرا تتبع تام این گونه بود کتابهایی که بزرگان برای درس خارج به نگارش در می آوردند، اگر کسی می خواست مطالعه کند و همزمان ببیند که دیگر افراد چه می گویند این کار مشکل بود.
محور ششم، شکل گیری تقریر نویسی
مدیر حوزهای علمیه بیان داشت: محور ششم، شکل گیری تقریر نویسی است که از سنت های حوزه است، این کار نیازمند برنامه ریزی و برگزار کردن کارگاه آموزشی است. با تقویت و راه اندازی تقریر نویسی، پژوهش هم رونق جدی و بیشتری خواهد گرفت و باعث شکوفایی انقلاب علمی بزرگی در عرصه تولید آثار و مقاله در حوزه خواهد شد و افق های جدیدی به سوی حوزویان باز می کند.
طرح هفتم: تقریر نویسی به وسیله شاگردان ممتاز
عضو شورای عالی حوزه افزود: محور هفتم، تقریر نویسی به وسیله شاگردان ممتاز و برجسته در کلاس درس است که از قدیم بوده، ولی الان کم شده است؛ باید این مسئله در حوزه سامان پیدا کند تا شاهد تحول چشمگیری در عرصه علمی باشیم.
مدرسه و صف محوری
وی بیان داشت: این ایده اول با 7 محور بود، اما ایده دوم، بحث مدرسه و صف محوری است. اگر بتوانیم بسیاری از فعالیت های که در حال صورت گرفتن است، تبدیل به الگوی سازی کنیم، عمل ارزشمندی انجام داده ایم. فائده آن این است، لطمه به سنت حوزه نمی زند و دیگر اینکه فعالیت ها از ستاد گرفته می شود به مدرسه علمیه واگذار می شود.
ایده سوم: تقویت اخلاق و خانواده حوزویان
آیت الله اعرافی با بیان اینکه باید فعالیت را از ستاد به مدارس علمیه برد و در آنجا برای طلبه سطوح پرونده اخلاقی و علمی و تربیتی درست کرد، گفت: در مدرسه علمیه است که طلبه در ابعاد مختلف رشد می کند و به تربیت می رسد. کار ستاد نظارت و سیاست گذاری است نه تربیت طلبه
نقش مدارس علمیه پررنگ تر شود
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: اگر می خواهیم مدرسه جامع ای داشته باشیم، باید شرائطی را رعایت کنیم، یک شرط این است بررسی کینم طلبه ای که می خواهد درس سطح را شروع کند آیا بهتر نیست پرونده ای در ابعاد مختلف تربیتی، اخلاقی، خانوادگی و امتحان و پایان نامه در مدارس علمیه که ظرفیت لازم مانند استاد در ابعاد مختلف اخلاقی، تربیتی، مشاوره ای و دیگر موضوع ها دارند، داشته باشد.
مدیر حوزهای علمیه بیان داشت: این عمل باعث اشرافیت کامل بر اخلاق، تربیت و دیگر مسائل در ارتباط فلان طلبه خواهد شد، این سخن لزوما بدان معنا نیست که طلبه حتما در آن مدرسه علمیه درس بخواند.
امام جمعه قم افزود: ایده سوم، اخلاق و خانواده است؛ حوزه حقیقتا نیازمند به تقویت این مسائل دارد. باید طرح هایی برای تقویت درس اخلاق و آسیب شناسی اخلاقی ارائه کرد.
عضو شورای عالی حوزه بیان داشت: در گذشته حوزه اساتید اخلاق و تاثیرگذار و بزرگی مانند مرحوم آیت الله مشکینی ها و آیت الله یزدی داشت، الان هم باید این اوضاع را سامان داد.
درس اخلاق حوزه تقویت شود
آیت الله اعرافی گفت: باید سعی کرد آسیب های خانوادگی و اخلاقی طلاب را شناسایی کرد و با اساتید اخلاق در میان گذاشت و اساتید هم روی این مباحث صحبت کنند تا شاهد تاثیر گذرای بهتر باشیم.
مسئولین حوزه برای اجرای منویات رهبری و مراجع تلاش کنند
وی اظهار داشت: آنچه در حوزه مهم این است که رهبر انقلاب و مراجع تقلید و بزرگان دیگر حوزه از مدیران حوزه مطالباتی دارند و همه هم وفاق در این مطالبات دارند، این مسئله رسالت مسئولین حوزه را برای اجرای این مطالبات بسیار سنگین کرده است.
