حجت الاسلام والمسلمین سید مرتضی میرکتولی در گفت وگو با خبرگزاری «حوزه»، با تبریک اعباد هفدهم ربیع و سالروز وحدت حوزه ودانشگاه گفت: قرآن کریم بیان می کند که « يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ » یعنی آنچه باعث رفعت و بلندی مرتب انسان می شود نخست توحید محوری وایمان است و در محور ایمان نیز کسانی که علوم وحیانی را در اختیار دارند به آنها علو و مقام و رفعت عنایت می کند.
وی افزود: بحث پیوند حوزه و دانشگاه شاید به یک معنی بازگشت به ایمان اصیل باشد؛ اگر علوم انسانی به سمت علوم وحیانی و علوم الهی حرکت کند و دانشگاه های ما به این سمت برود که در خدمت قرآن و زبان دین قرار گیرند که این شکل بهترین شکل وحدت حوزه و دانشگاه است.
مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: این وحدت در عرصه مولفه های اصلی و شاکله کار باید مورد بررسی قرار گیرد؛ باید بپذیریم که تولیدات انسانی وعلوم حسی و تجربی باید در خدمت آموزه های قرآن و عرشی باشد که در این عرصه همان تعبیر رهبر معظم انقلاب محقق خواهد شد.
عضو مجمع عالی تفسیر حوزه با ذکر این مطلب که علوم انسانی باید در خدمت دین درآید تا علوم ناب اسلامی را بسازد بیان کرد: بیش از سی سال صبحت بر این بوده است که آیا این دو نهاد مهم علمی و معرفتی و فرهنگی می توانند در کنار هم قرار گیرند؟ حال باید به این مهم توجه کنیم که مولفه های این وحدت چه بوده است و بعد با مشاهده واقعیات به موفقیت یا عدم موفقیت در این عرصه پی ببریم.
وی گفت: در این سالها شاهد این مساله بوده ایم که بسیاری از علوم حوزوی از سوی دانشگاهیان به دانشگاه رفته و شکل خاص این مرکز آموزشی را به خود گرفته است؛ از جمله فقه و اصول مباحث استنباطی و علوم تفسیر، فلسفه ،کلام و ادبیات عرب که خاستگاه اصلی آن در حوزه بود در دانشگاه مورد استفاده قرار گرفته است.
عضو مجمع عالی تفسیر حوزه خاطرنشان کرد: این تدریس و حضور دروس در دانشگاه ها را نمی توان به معنی حوزوی شدن دانشگاه تفسیر کرد؛ چون روح و حقیقت علوم اسلام که باید برخواسته از نیت پاک و الهی باشد باید در این محیط نهادینه شود.
حجت الاسلام و المسلمین میرکتولی گفت: شاید بتوان اینگونه گفت که هنوز روح آن علوم در حوزه ماند و به دانشگاه منتقل نشد؛ از طرف مقابل بسیاری از علوم بود که می شد در این سالها بخشی از این علوم در حوزه ما نهادینه شود و این انتقال و وحدت صورت نگرفت که ما نیز امیدواریم هستیم که در این بخش نگاه های ما نسبت به یک یکدیگر عوض شود.
این استاد حوزه تصریح کرد: با توجه به تدریس همزمان در حوزه و دانشگاه این مساله را مشاهده کرده ام که این نگاهی که باید در اساتید دانشگاه نسبت حوزه وجود داشته باشد نیست.
وی گفت: باید نگاه توحید محور و نگاهی به عنوان نگاه الگو محور به بزرگان حوزه صورت گیرد؛ از دیگر سوی حوزویان نیز دانشگاه را شاید به عنوان یک نهاد علمی که آینده را مدیریت می کند نگاه نمی کنند و توجه نمی کنیم که بچه هایی که در این دانشگاه نشسته اند فرزندان ما هستند و در آینده زمام کشور به دست آنها خواهد بود.
این مدرس حوزه ودانشگاه اظهارکرد: باید این نگاه را تغییر دارد و این نگاه با یک روز وحدت حوزه و دانشگاه تغییر نمی کند، زیرا نیازمند یک بستر سازی و مولفه ها و پیش نیازهایی است که باید روی آن کار شود.
این محقق حوزوی گفت: به نظر می رسد دانشگاه ها که اصل کار آنها ترجمه است و آثار انتقال یافته از غرب چه در حوزه علوم حسی و تجربی و علوم انسانی به سمت ترجمه رفته اند، باید در این مسیر با خوانشی دینی و بومی به مطالعات جدید و دستاوردهای جدید در عرصه علوم انسانی دست بزنند.
حجت الاسلام والمسلمین میرکتولی خاطرنشان کرد: غرب نیز در قرن نوزدهم و اوایل بیستم به یک معنی بحث تعارض علم و دین را دنبال می کردند و فناوری ها علیه حوزه دین تدوین شد و برای دین زدایی شکل گرفت که متاسفانه همان نگاه را در دانشگاه های خود نیز می بینیم که انعکاس پیدا کرده است در حالی که آن دیدی که در اروپا با آن برخورد شد دین مسیحیت بود که با عقلانیت و تدبر و تفحص برخورد می کرد.
وی افزود: این درحالی است که دینی که ما در حوزه های علمیه از آن سختن می گوییم دین و دکترین شیعی است که عقل را یکی از منابع مهم استنباط می داند و حجیت عقل را قطعی می داند و به زحماتی که در عرصه حس و تجربه بشر به آن دست پیدا می کند، اعتقاد دارد، زیرا معقتدیم که پیشرفت های علوم حسی و تجربی به فهم متون دینی و به کشف آیاتی که عمق ژرفای آن هنوز کشف نشده است کمک می کند.
مدرس حوزه ودانشگاه یادآورشد: باید به این بحث پرداخته شود که تعارض دین و علم در مسیحیت بوده که انعکاس آن را مشاهده می کنیم؛ اما این مساله جدی است که برخی از اساتید دانشگاه که در حوزه حضور می یابند با مشاهده فهول و بزرگان در حوزه از علمیت آنها تعجب می کنند و بیان می کنند که چرا تا کنون به این ظرفیتی پی نبرده بودند.
وی گفت: امثال شهید مطهری که با این گروه مانوس شدند و از نزدیک معارف دین را در دانشگاه بیان کردند از نمونه های موفق این جریا هستند؛ هرچه این حضور کمتر شود این فاصله عمیق تر و بیشتر می شود.
حجت الاسلام والمسلمین میرکتولی اظهارکرد: باید افرادی را در حوزه تربیت کنیم که دانشگاهیان را به این سمت سوق دهند؛ نباید به سمتی برویم که جویده های دانشمندان غربی را رنگ و لعاب دینی بدهیم و به خورد ما بدهند.
مدرس حوزه ودانشگاه اظهارکرد: نباید کاری کنی که طلاب از سطح دو و سه به سمت دانشگاه بروند و در فضای آن ذوب شوند، زیرا آنها ممکن است نتوانند به غایت شخصیت حوزوی را در دانشگاه منعکس کنند؛ ولی اگر ظرفیت لازم را داشتند می توانستند تاثیر گذار بوده و نقش محوری داشته باشند.
وی گفت: این اتفاق باید بیافتد زیرا ما سالها کار نکردیم و این افرادی که خود ساخته باشند و از نظر علمی و معنوی این جوهره را داشته باشند موفق خواهند بود؛ شخصیتی مثل شهید مطهری موفق بودند، ولی بسیاری رفتند و جذب شدند؛ اگر قرارطلاب در این عرصه جریان سازی کنند باید مثل شهید مطهری و شهید مفتح باشد که نقش محوری را پیدا کنند.
حجت الاسلام والمسلمین میرکتولی بیان کرد: طلاب امروزه باید مقابل هجمههای غربیان و سردمداران روحیه دین ستیزی بایستند و حقیقت اسلام را درست جلوه دهند که اگر حوزه ما به این موضوع کار کند و مدرسان ما به این حقیقت برسند می توانیم نقطه وحدت خوبی بین حوزه و دانشگاه باشیم.
وی گفت: زمانی که توانستیم حرف مخالف را قبول کنیم به چشم افراد دین دار نگاه کرده و با آنها همکلام شویم و مسیر را با هم طی کنیم می توانیم از وحدت حوزه و دانشگاه سخن بگوییم، والا با یک یا چند جلسه این امر ایجاد نمی شود.
