خبرگزاری «حوزه» به منظور آشنایی با وظایف، اختیارات و عملکرد شورای عالی حوزه های علمیه شمه ای از اهداف، تشکیلات، اختیارت و نیز ویژگی های اعضای آن را منتشر می کند.
حوزه‌هاي علميه، هميشه کانون بزرگان، انديشمندان اسلامي،علما، فقها، مفسران، فلاسفه الهي و ساير متخصصان علوم اسلامي بوده و هزاران اثر علمي در رشته‌هاي مختلف علوم اسلامي از سوي آنان، تهيه و به عنوان ميراث هاي پرارزش علمي باقي مانده است.
با توجه به شرايطي که عصر و زمان، مخصوصاً بعد از پيروزي انقلاب پيدا کرده و نيازها و ضرورت هاي فراواني که در جهات مختلف احساس مي‌شود، لازم بود حرکت تازه‌اي در حوزه‌هاي علميه، مخصوصاً حوزه علميه قم، به وجود آيد و روح تازه‌اي در کالبد آن، دميده شود؛ لذا در سال 1375، شورايي مرکب از سه نفر از نمايندگان امام راحل(قدس سره) و سه نفر از نمايندگان حضرت آيت‌الله گلپايگاني و سه نفر از نمايندگان جامعه مدرسين، تشکيل و گام هاي مؤثري برداشته شد.
اين حرکت، با تشکيل شوراي عالي جديد حوزه علميه که از سوي جامعه مدرسين، پيشنهاد و مورد تصويب مقام معظم رهبري حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، و حضرت آيت‌الله گلپايگاني و حضرت آيت‌الله اراکي قرار گرفت، تکميل گرديد و با استقبال پرشور فضلا، علما و عموم طلاب، مواجه شد.
از آنجا که پيشبرد اهداف اين شورا، نياز به تأمين شخصيت حقوقي براي شورا داشت، اساسنامه حاضر، با بهره‌گيري از تجربيات اساس‌نامه‌هاي بنيادهاي گوناگون و استفاده از نظرات گروهي از انديشمندان، تنظيم گرديد و سپس در هیأتی مرکب از پنج نفر(سه نفر از سوي جامعه مدرسين، و دو نفر از سوي شوراي عالي) به دقت، مورد بررسي قرار گرفت و تصويب شد و براي اظهار نظر نهايي از سوي مراجع بزرگ و مقام معظم رهبري، آماده گرديد.
شورای عالی حوزه های علمیه، تشکلي از علما و خبرگان اسلامي است، که عهده‌‌دار سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي کلان در بخش هاي مختلف آموزشي، اخلاقي، تبليغي، اجتماعي، و معيشتي حوزه های علمیه کشور می باشد.
* اهداف
فعاليت شوراي عالي حوزه های علمیه در راستای تحقق اهدافی همچون: «ايجاد شرايط لازم براي پرورش فقهاي بزرگ و مفسران و متکلمان و فلاسفه و خطباي اسلامي و محققان، در رشته‌هاي مختلف علوم ديني و تربيت کادر مورد نياز حوزه و نظام»، «ارتقاي کيفي و کمي امور گزينشي، تحقيقي، تبليغي، اخلاقي، سياسي و معيشتي حوزه‌هاي علميه»، «حفظ استقلال حوزه در تمام جهات، طبق توصيه‌هاي امام امت(قدس سره) و مقام معظم رهبري و مراجع عظام» و ... می باشد.
* تشکيلات
- نصب و عزل اعضاي شوراي عالي، به پيشنهاد اعضای محترم جامعه مدرسين، و تصويب مقام معظم رهبري و مرجع يا مراجع عظام حوزه علميه قم(دامت برکاتهم) انجام مي‌شود.
- قبول استعفاي اعضاي شوراي عالي، منوط به پذيرش مقام معظم رهبري و مرجع يا مراجع عظام است.
- مدت فعاليت شوراي عالي در هر دوره، 4 سال است و تعداد اعضاي آن، حداقل، 7 نفر مي‌باشد.
* مدير حوزه های علمیه
شوراي عالي، به منظور اجراي مصوبات خود و اداره حوزه علميه، يکي از فضلاي شايسته و لايق را به عنوان مدير، انتخاب مي‌کند و کارهاي اجرايي را به او مي‌سپارد تا به کمک معاونان و ساير همکاران، آنها را اجرا نمايد. بنابراين، شوراي عالي، مسئول سياست‌گذاري حوزه در حيطه مذکور در اين اساسنامه است و مدير، مسئول تحقق‌بخشيدن به آنهاست.
* وظايف و اختيارات شوراي عالي
شورای عالی حوزه های علمیه دارای وظایف و اختیاراتی است که بخشی از آن: «برنامه‌ريزي در امور تحصيلي»، «برنامه‌ريزي در امور جذب و گزينش، نظارت و مشاوره»، «برنامه‌ريزي در امور اخلاقي»، «برنامه‌ريزي در امور تبليغي»، «برنامه‌ريزي در امور معيشتي» و ... می باشد.
* شورای گسترش حوزه های علمیه
یکی از مجموعه های زیرنظر شورای عالی حوزه های علمیه، «شوراي گسترش حوزه‌هاي علميه» می باشد که با هدف رشد، بسط و ارتقاي سطح و توان آموزش و پژوهش در زمينه علوم و معارف اسلامي در حوزه‌هاي علميه، و ايجاد هماهنگي در تهيه ضوابط صدور مدارك تحصيلي آنان، طي مصوبه شماره 427، مورخ 6/10/1382 از سوی شورای عالی تأسیس شده است.
اعضاي «شوراي گسترش حوزه‌هاي علميه» عبارت‌اند از:
1. مدير حوزه های علميه
2. مدير حوزه‌هاي علميه خواهران
3. معاونان آموزشي مراكز مديريت برادران و خواهران
4. معاونان پژوهشي مراكز مديريت برادران و خواهران
5. معاونان امور شهرستان هاي مراكز مديريت برادران و خواهران
6. مسئول دبيرخانه شوراي عالي حوزه‌هاي علميه
7. مسئول طرح و برنامه دبيرخانه شوراي عالي حوزه‌هاي علميه
8. دو نفر از شخصيتهاي برجسته علمي حوزوي (با اولويت اعضاي شوراي عالي حوزه) به انتخاب شوراي عالي حوزه‌هاي علميه
«شوراي گسترش حوزه‌هاي علميه» بالاترين مرجع تصميمگيري در زمينه ايجاد و يا صدور اجازه تأسيس، توسعه، انحلال و صدور مدارك تحصيلي مراكز حوزوي در سطح كشور است كه به آموزش يا پژوهش حوزوي تحت نظر «شوراي عالي حوزه‌هاي علميه» اقدام ميكند.
«شوراي گسترش حوزه‌هاي علميه»، داراي دبيرخانه و چهار كميته تخصصي است كه وظيفه پشتيباني از فعاليت هاي اين شورا را بر عهده دارند.
*كميته‌هاي تخصصي شوراي گسترش حوزه‌هاي علميه
«شوراي گسترش حوزه‌هاي علميه» در حال حاضر، چهار كميته تخصصي دارد:
1. كميته آموزش
2. کمیته امور مدارس
3. كميته امور واحدهای آموزشی تخصصی
4. کمیته راهبردی
در صورت نياز، امكان تشكيل كميته‌هاي جديد نيز وجود دارد.
يكي از وظايف كميته‌هاي فوق، بررسي تقاضاها -از جمله تقاضاهاي تأسيس مدارس و مراكز حوزوي و راه‌اندازي و اجراي رشته‌هاي تخصصي- و تصويب اوليه آنهاست. كميته‌هاي تخصصي مي‌توانند جهت كارشناسي موضوعات، كارگروه‌هاي تخصصي تشكيل دهند.
* اعضای شورای عالی حوزه های علمیه
در حال حاضر، اعضای شورای عالی حوزه های علمیه متشکل از آیات استادی، مقتدایی، حسینی بوشهری، خاتمی، غروی، اعرافی و مروی بوده که آیت الله اعرافی نیز در دوره جدید به عنوان مدیر حوزه های علمیه معرفی شده اند.
