حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر صافی اصفهانی، رئیس مرکز آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) در گفتگو با خبرنگار «حوزه» در اصفهان به معرفی این مرکز علمی پرداخت که حاصل آن در ادامه می آید.

موسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) چه سالی و با چه انگیزه ای تشکیل شد؟

این موسسه در سال 1391 توسط دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه اصفهان تاسیس شد.

  در حال حاضر آموزش دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان متشکل از سه بخش است، دو موسسه آموزش عالی حوزوی مجتهده امین ویژه خواهران و علامه مجلسی ویژه برادران و همچنین مرکز آموزش زبان های خارجی، با گرایش تبلیغ که به آموزش پنج زبان خارجی انگلیسی، عربی، اسپانیولی، فرانسوی و چینی اشتغال داشته و دوره های «TTC» و إعداد المعلِّمین را برگزار می کند که مربوط به تربیت مدرس زبان های خارجی به دو زبان عربی و انگلیسی است و در آینده دوره های تربیت مدرس به زبان های اسپانیولی، فرانسوی و چینی نیز در دستور کار ش قرار دارد.

در موسسه علامه مجلسی چه رشته های تدریس می شود؟

این موسسه تاکنون حدود 21 دوره کارشناسی ارشد را با همکاری دانشگاه قرآن و حدیث و دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام و همچنین سطح سه مدیریت مراکز تخصصی حوزه علمیه قم برگزار کرده است.

رشته ای که ما در تعامل با دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار می کنیم، کارشناسی ارشد تبلیغ و ارتباطات فرهنگی ویژه برادران است که در آینده دو رشته دیگر نیز در تعامل با این دانشگاه در سطح کارشناسی ارشد ارائه خواهد شد که شامل رشته فقه سیاسی ویژه برادران و فلسفه و کلام اسلامی ویژه خواهران می باشد.

فراخوان این رشته ها از طریق سایت «مرسلات» در حال انجام است و طلابی که سطح 2 یا سطح یک به انضمام کارشناسی دانشگاه را دارند، می تواند از درگاه سایت مرسلات وارد سایت دانشگاه باقر العلوم(ع) شوند و در یکی از این سه گرایش ثبت نام کنند و اگر تعداد طلاب پذیرفته شدگان از اصفهان به حد نصاب تشکیل یک کلاس برسد، آن کلاس در مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی برگزار خواهد شد.

در بخش دانشگاه قرآن و حدیث نیز چند رشته تا به حال برگزار شده؛ تا امروز 13 دوره کارشناسی ارشد علوم حدیث برای خواهران و برادران طلبه و مبلغ در تعامل با آنها در سه گرایش تفسیر اثری، کلام و عقاید و نهج البلاغه برگزار شده است.

 در تعامل با مدیریت مراکز تخصصی قم نیز سطح 3 مدرسی علوم عقلی، سطح 3 کلام اسلامی، سطح 3 تبلیغ و سطح 3 مشاوره اسلامی را تا به حال در چندین دوره برگزار کرده ایم.

چند استاد با این موسسه همکاری دارند؟

آمار اساتید متغیر است؛ بیش از یکصد استاد را در سامانه «سدف» ثبت کرده ایم و در هر ترم به طور میانگین از حدود 40 نفر از آنان استفاده می شود.

شیوه ارتباط موسسه علامه مجلسی با دانشگاه ها و مراکز تخصصی چگونه است؟

این موسسه آموزش عالی با سه نهاد حوزوی و دانشگاهی،  در زمینه آموزشی تعامل دارد، یکی با مدیریت مراکز تخصصی حوزه علمیه قم که دوره های تخصصی حوزوی سطح 3 و 4 را در تعامل با آن مدیریت اجرا می کند و دیگری با دانشگاه باقر العلوم(ع) که دوره های کارشناسی ارشد و دکتری را در تعامل با این دانشگاه برگزار می کند و سوم با دانشگاه قرآن و حدیث که تحت اشراف آیت الله ری شهری قرار دارد. به طور کلی تاکنون قرارداد تعامل و سه تفاهم نامه با این مجموعه های تحصیلات تکمیلی حوزوی و دانشگاهی داریم و به فراخور مأموریت های دفتر تبلیغات اسلامی برخی از دوره های آنها را انتخاب و برای مبلغان دفتر برگزار می کنیم.

هدف اصلی موسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی اصفهان چیست؟

مخاطبان اصلی ما در دفتر تبلیغات اسلامی در تمام عرصه های آموزشی و پژوهشی، حوزویان و طلاب و مبلغان هستند و برای اینکه منابع انسانی مستعد حوزه را پس از گذراندن دوره عمومی سطح، به عرصه های تخصصی علوم انسانی و اسلامی وارد کنیم، به تشکیل این موسسه آموزش عالی حوزوی، اقدام کردیم.

آیا در اصفهان موسسات دیگری شبیه این موسسه وجود دارد؟

بله، نظیر این موسسه در اصفهان وجود دارد، دو مرکز دیگر یکی تحت اشراف آیت الله العظمی مظاهری به عنوان مرکز تخصصی حوزه علمیه اصفهان و دیگری تحت اشراف آیت الله ناصری است که رشته های سطح سه در حوزه اخلاق و تربیت را برگزار می کند. موازی کاری بین موسسه ما و این موسسات وجود ندارد، زیرا اولا وجه امتیاز مؤسسه ما با مراکز دیگر، یکی در برگزاری رشته هایی از دانشگاه های حوزوی است و دیگری در برگزاری رشته هایی است که بیشتر در عرصه توانمند سازی دانش و مهارت های تبلیغی مبلغان به کار می آید.

مدارک اعطایی از سوی مؤسسه علامه مجلسی به چه صورت است؟

تمرکز ما بر روی مدارک کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه های حوزوی و سطح 3 و 4 حوزه علمیه است و مدارک اعطایی به دانش آموختگان همان مدارک رسمی وزارت علوم و یا حوزه علمیه قم است.

 چنانچه می دانید الان تفاوتی بین مدارک سطح سه و چهار حوزه با مدارک دانشگاه ها وجود ندارد و مدارک حوزوی سطح سه و چهار نیز مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از ارزش علمی مترتب بر مدارک دانشگاهی و حتی به لحاظ حجم بیشتر واحدهای درسی، از ارزش علمی بالاتری نسبت به مدارک دانشگاهی برخوردار است.

آیا برای تحصیل در این موسسه هزینه ای هم دریافت می شود؟

نه تنها هزینه ای ندارد، بلکه دفتر تبلیغات اسلامی مزایایی را نیز برای طلاب در نظر می گیرد و در مواردی کمک هزینه تحصیلی نیز برای آنها در نظر گرفته می شود، زیرا هدف ما تربیت حوزویان و مبلغان متخصص در دانش های اسلامی است و همین که طلاب در پرتو این آموزش های رسمی ورود موفقی در عرصه های تبلیغی یا تحقیقی و پژوهشی پیدا کنند، برای ما کافی است و به اهداف دفتر تبلبغات اسلامی دست یافته ایم.

تاکنون چند دانش پژوه از این موسسه مرکز فارغ التحصیل شده اند و چند نفر هم در حال تحصیل می باشند؟

در دو بخش سطح سه حوزه و کارشناسی ارشد دانشگاه این آمار قابل تفکیک است. در رشته های حوزوی تا به حال 57 فارغ التحصیل و در رشته های دانشگاهی 150 نفر فارغ التحصیل داشته ایم و در حال حاضر 39 نفر در سه گرایش سطح 3 حوزه و حدود 30 نفر در سه گرایش دانشگاه قرآن و حدیث اشتغال به تحصیل دارند.

چه برنامه های جنبی موسسه برای دانش پژوهان در نظر گرفته شده است؟

در آموزش طلاب تنها به برگزاری واحدهای درسی و سرفصل دروس بسنده نمی شود، در کنار آن نشست های آموزشی و پژوهشی و کارگاه هایی برنامه ریزی شده، مرتب در حال برگزاری است و از جمله در اسفند 95 چند کارگاه برگزار شده که کارگاه نقد فلسفه در پاسخگویی به برخی از نیازهای معرفتی، کارگاه نقد مدعی یمانی، کارگاه تربیت مبلغ جنسی و کارگاه تنظیم روابط همسران و ...  از این دست است. نشست ها هم به‌صورت هدفمند و مستمر اجرا می شود و موضوعات نشست ها و  کارگاه ها با توجه به عناوین رشته های تحصیلی تعیین می شود.

همچنین  دوره آموزش و تحلیل فلسفه صدرایی را داریم که قریب هشت سال است توسط استاد عبودیت برگزار می شود و یا المپیاد مبلغان زباندان را داریم که برای دومین بار در سطح ملی برگزار می شود، این المپیاد منحصرا در کشور تا امروز توسط دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شده و برای تشویق طلاب به اموزش زبان های خارجی و شناسایی و به کار گیری طلاب زبان دان در عرصه های تدریس و تبلیغ بین الملل هدف گزاری شده است.

اهداف و اولویت های این موسسه در آینده چیست؟

ما در هر دو موسسه آموزش عالی حوزوی «علامه مجلسی» و «مجتهده امین» بنا داریم بعد از آن که طیف قابل ملاحظه ای را در سطح سه تربیت کردیم، به سوی رشته های دکتری و سطح 4 برویم، با دانشگاه های باقر العلوم(ع) و دارالحدیث و مدیریت مراکز تخصصی در حال مذاکره هستیم که مجوز دوره های دکتری و سطح 4 را اخذ نماییم.

افق بعدی هدایت پایان نامه ها به سوی مسائل و ابتلائات جامعه و نظام اسلامی است، دفتر تبلیغات اسلامی مسائل جامعه و نظام را احصاء کرده و چهار قطب علمی فرهنگی را تاسیس کرده، ذیل هر قطبی چندین میز تخصصی در قم شکل گرفته است. این میزها مجموعه ای از موضوعات را استخراج و در قالب سفارش نامه ارائه کرده و اگر طلبه ها پایان نامه های خود را به سوی آن موضوعات ببرند، قطب ها و میزها  از آنها حمایت می کنند.

برای جذب بیشتر طلاب به سمت رشته های تخصصی چه پیشنهادی دارید؟

باید ورود نخبگان به حوزه افزایش پیدا کند. در دهه های 60 و 70، نخبگان دبیرستان ها بیشتر از اکنون راهی حوزه های علمیه می شدند، باید علت این امر بررسی شود، کمیته همکاری های حوزه و آموزش و پرورش باید این موضوع را در دستور کار جدی خود قرار دهد تا راهکارهای ترغیب بیشتر جوانان مستعد و نخبه، به تحصیل در حوزه یافت شود.

حضور در سطح 3 و یا کارشناسی ارشد این امتیاز را دارد که طلبه فقه و اصول را می خواند و مانع درس حوزه نیست او درس‌های خود را می خواند، اما در کنار آنها در گرایشی تخصصی متمرکز می شود و تا پایان عمر در این گرایش تخصصی تحقیق می کند تدریس می کند کتاب و مقاله می نویسد و این ایده آل است و مورد تاکید رهبر معظم انقلاب مدظله العالی است و آیت الله العظمی مظاهری دامت برکاته نیز از بدو ورود به حوزه علمیه اصفهان و عهده دار شدن زعامت این حوزه، بر شرکت طلاب در دوره های تخصصی تاکید وافر داشته اند. زیرا طلاب با داشتن مدارک تخصصی می توانند در مراکز علمی حضوری پر رنگ تر داشته باشند.

اولویت نهایی و نگاه بلند مدت مرکز علامه مجلسی چیست؟

اولویت ما تعامل بیشتر با مدیریت مراکز تخصصی حوزه علمیه قم است تا بتوانیم رشته های حوزوی را بیشتر برگزار کنیم.

 رشته های حوزوی در مقایسه با رشته های دانشگاهی، برای ما اولویت دارد. شورای گسترش و شورای عالی حوزه نیز باید میدان را وسیع تر کنند؛ چرا که رشته های مصوب معدود است و در مقام اجرا نیز قدرت مانور مراکز و مؤسسات تخصصی محدود است و به ناچار ما را  به سوی برگزاری رشته های علوم اسلامی دانشگاه های حوزوی می کشاند.

گفت و گو: سید امیر حسین ابطحی