به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حضرت آیت الله سبحانی شامگاه شنبه در ششمین برنامه چشمه معرفت که از شبکه دوم سیما پخش شد، در رابطه با حدیث «السَّعيدُ مَن سَعِدَ في بَطنِ اُمِّهِ، وَالشَّقِيُّ مَن شَقِيَ في بَطنِ اُمِّهِ»، اظهار داشتند: شکی نیست که خداوند عالم انسان را آزاد و مختار آفریده و انسان در ایمان آوردن یا نیاوردن آزاد است؛ قران آیات بسیاری در زمینه اختیار انسان بیان کرده است.

ایشان با اشاره به آیه 29 سوره کهف «فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ»، ابراز داشتند: باید آیات قرآن را محور قرار دهیم و در صورتی که حدیثی از رسول خدا و اهلبیت(ع) شنیدیم، اگر سند صحیحی داشته باشند آنها را توجیه و معنا کنیم.

معظم له با اشاره به حدیث مذکور مبنی بر اینکه «خوش بخت، كسى است كه در رَحِم مادرش خوش بخت شده و بدبخت، كسى است كه در رَحِم مادرش بدبخت شده است»، گفتند: کسانی که این سوال را مطرح کرده اند نظرشان این است که مقصود از سعادت و شقاوت، سعید دینی و شقی دینی است، پس اگر واقعا کودک در رحم مادر شقاوت دینی و سعادت دینی دارد، بنابراین پاداش و مجازات آنها چه معنا دارد، زیرا کسی که در رحم مادر سعید است، راه سعادت را در پیش می گیرد و خط او قبلا معین شده و از آن خط تجاوز نمی کند، شقی هم در حقیقت بدبخت است و خطی برای او معین شده که به جهنم می رسد و این مسئله با آزاده بودن انسان که قرآن منادی آن است سازگاری ندارد.   

این مرجع تقلید در پاسخ به این پرسش با بیان اینکه حدیث را می توان دو نوع معنا کرد، اظهار داشتند: گاهی می شود بگوییم این سعادت و شقاوت جنبه دینی ندارد و جنبه دنیوی دارد؛ سعادت و شقاوتی که در این حدیث است بدبختی و خوشبختی کودک در رحم مادر است؛ پدر و مادری که مریض باشند کودک در رحم مادر هم بدبخت است چون بیماری آنها از طریق ژن به کودک هم سرایت می کند و قهرا بدبختی کودک از همان رحم مادر شروع می شود؛ اما پدر و مادری که سلامت و پاک هستند، این سعادت بهداشتی به کودک سرایت می کند و از همان دوران رحم مادر خوشبخت است.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به اینکه چه مانعی دارد که بیان شود سعادت و شقاوت مربوط به مسئله بهداشت و دنیوی است، گفتند: در قرآن مجید اصرار می شود بر اینکه انسان هنگام ازدواج متوجه شود همسر او کیست و هردو طرف، یکدیگر را بشناسند؛ بر این اساس در روایات نیز نهی شده که با کدوم گروه زن بگیرید.

ایشان تصریح کردند: موضوع وراثت که امروز یک مسئله مسلم است می تواند این حدیث را توجیه کند؛ سعادت و شقاوت پدر و مادر از نظر بهداشتی، بیماری، روانی و جسمی از طریق ژن به کودک هم منتقل می شود.

معظم له افزودند: امیرمومنان علی(ع) در جنگ صفین ملاحظه کرد محمدبن حنفیه نمی تواند حمله کند؛ وی فرزند علی(ع) است و هنگامی که ایشان دستور می دهد باید حمله کند اما می رود و بازمی گردد؛ امیرالمومنین(ع) در این هنگام به فرزندش فرمودند «این ترس را از مادرت به ارث بردی، فرزند علی(ع) نباید دارای چنین وحشتی باشد».  

این استاد برجسته حوزه در ادامه به بیان نوع دیگر تفسیر این حدیث پرداختند و گفتند: علمای ما نوعا چنین معنا می کنند که منظور از حدیث مذکور، سعادت و شقاوت دینی است؛ واقعا این ملک، آینده این کودک را می داند که با دست خودش بدبختی یا خوشبختی خودش را بوجود خواهد آورد و بر پیشانی اش می نویسند این کودک سعادتمند یا شقی است؛ اما نوشتن ملک، جنبه طریقی و استکشافی دارد و همچون معلمی از آینده کودک خبر می دهد که در امتحان قبول است یا مردود و بر این اساس، خبر دادن معلم اثر در مردود شدن یا قبول شدن کودک ندارد.  

این مرجع تقلید افزودند: البته در روایات اشاره شده که برای خدا هم "بدا" است و ممکن است خدای منان، آن کودک شقی را موفق به راه خیر کند، یعنی گزارش ملک قطعی نیست و نسبی است؛ ملک از همه اوقات این کودک خبر ندارد و مسئله را از نظر مقتضی مطالعه کرده اما از نظر علت تامه خیر؛ ممکن است فردی که سعید است، شقی شود و کسی که شقی است، سعید شود؛ کسانی بودند روز اول مسیر بهشتی شدن را داشتند، اما در نهایت جهنمی شدند و افرادی در نزدیکی جهنم بودند اما توفیق الهی شامل حال آنها شد و بهشتی شدند.

انتهای پیام/313/33