حجت الاسلام و المسلمین نصر حمادی رایزن سابق فرهنگی ایران در عمان و کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت و گو با سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» به بیان تحولات اخیر منطقه بعد از سفر ترامپ به عربستان و توطئه های جدید آنها علیه مقاومت و جمهوری اسلامی ایران پرداخت. این گفتگو تقدیم خوانندگان ارجمند می شود.

سئوال: بعد از سفر ترامپ به عربستان و رایزنی آمریکا با مقامات سعودی جهت خرید و فروش اسلحه اختلافات منطقه ای بین کشورهای عربی را شاهد بودیم ، این سفر با چه اهداف و رویکردهایی انجام شد؟

سفر ترامپ به عربستان از جهات مختلف قابل بررسی است، مهمترین جهتش این است که آمریکا به عنوان پر چالش ترین کشوری که با جمهوری اسلامی ایران درگیر و دچار چالش است بایستی هر گونه تحرکات این کشور رصد شود و از سوی دیگر در مسائل منطقه پر چالش ترین کشور که مشکلات زیادی را برای ما و کشورهای دیگر ایجاد کرده عربستان سعودی است، از این رو این دو کشور با مذاکره با یکدیگر به دنبال راه حلی برای مقابله با ایران هستند.از این رو این سفر باید بررسی شود که چه اهداف و مقصودهایی را پیگیری کردند.

این سفر از جهاتی برای آمریکا و عربستان مهم است،عربستان کشوری است که از لحاظ ثروت غنی است و مشکل منابع مالی ندارد و صادرات 10 میلیون بشکه نفت به طور روزانه برای جمعیت 20 میلیون نفری که البته بیشتر مردم عربستان زندگی سختی نیز دارند بودجه کلانی محسوب می شود البته این درآمد به غیر از درآمدهای دیگر سعودی ها در حوزه صادرات لبنیات و درآمد مراسم حج هست.

* عربستان دوام خود را منهای آمریکا محال می داند

عربستان با تمام درآمدهایی که دارد دوام و پایداری خودش را منهای آمریکا تقریبا محال می داند، برای همین اگر بخواهد در منطقه نقش قوی داشته باشد و قدرتمند عمل کرده و بازیگر خوبی باشد بایستی رابطه خوبی با آمریکا بر قرار کند به خصوص در حال حاضر ترامپ هم نظر و هم عقیده با عربستان برای مقابله با ایران است و این فرصت خوبی برای سعودی هاست که با نزدیک شدن به آمریکا قدرت خود را افزایش داده تا بتوانند در مقابل ایران ایستادگی کنند.

عربستان از این فرصت استفاده کرد و در این سفر از کشورهای عربی دعوت کرد که حضور پیدا کنند تا به نحوی محوریت خودش را در منطقه نشان دهد  و جایگاهش را در منطقه به نمایش بگذارد البته قطعا این جایگاه واقعی نیست و یک جایگاه کاذب و ساختگی است.

سئوال: مهمترین دلایل تیره شدن روابط قطر و عربستان در شرایط کنونی منطقه چیست؟

در روابط عربستان و قطر نکته ای وجود دارد و آن این است که به یک نحوی قطر خودش را رقیب دیرینه عربستان می داند و مواضعشان خیلی موارد با هم اختلاف دارد. به طور مثال در قضیه مصر ،عربستان طرفدار السیسی هست و با مرسی مشکل داشت در واقع عربستان دشمن اخوانی ها است اما قطر حامی اخوان المسلمین در همه جای جهان است. از این رو برای عربستان سنگین است که قطر که همسایه کوچکی است سیاستی اتخاذ کند که در  مقابل عربستان باشد. بنابراین وجود قطر برای شورای همکاری خلیج فارس همچون شکافی شد. از این رو عربستان رویکرد قطر را نمی پذیرد و می خواهد قطر را به نحوی ادب کند و یا سرجایش بنشاند.

سئوال: سیاست عمان نسبت به کشورهای منطقه بویژه جمهوری اسلامی ایران در دهه های اخیر و در شرایط کنونی منطقه چیست؟

عمان سیاستی اتخاذ کرده که با هیچ کشوری دشمن نشود و با همه کشورها روابط مسالمت آمیز و دوستانه بر قرار کند علاوه بر این سیاست اخیرا سیاستی دیگر اتخاذ کرده و آن نقش واسطه گری و  میانجی گری بین کشورهایی است که با یکدیگر اختلاف پیدا کردند و برای حل اختلافات اقدام می کند.به خصوص روابطی که به آمریکا بر می گردد از این رو در رابطه ایران و آمریکا نیز اقدامات خاصی داشتند و موفقیت هایی به دست آوردند و کشور عمان در این زمینه معروف شده است.

موضع عمان نسبت به جمهوری اسلامی  ایران همیشه مثبت بوده و عمان همیشه با ایران روابط خوبی داشته و گاهی سکوت اختیار کرده است. در مواردی که عمان باید در قبال ایران مواضعی می گرفته سکوت اختیار کرده ، به عنوان مثال زمانی بحث مسدود کردن تنگه هرمز مطرح بود و عمان هیچ اظهار نظری نکرد و در مشکلات منطقه هیچ گاه با متحدان منطقه ای علیه ایران متحد نشد. در رابطه با یمن همراه سیاست ایران بود و با عربستان علیه یمن نجنگید که این اقدام جزء معدود مواردی بود که اعلام کردند نمی خواهیم با همسایه خودمان بجنگیم و یوسف بن علوی وزیر کشور عمان اعلام کرد: نمی خواهیم در تاریخ ثبت شود که عمان با همسایه خودش یعنی یمن جنگیده است. ما نگرانی از جانب عمان نداریم بلکه آن را کشوری دوست، همسو و حامی می دانیم.

سئوال: روابط عربستان سعودی با عمان با توجه به روابط خوبی که این کشور با ایران دارد چگونه است؟

 عربستان سعودی دارای تعصباتی قومی و مذهبی است که در سیاستشان تاثیر گذار است ،اکثر مردم عمان مذهبشان اباضیه است عربستان با این مذهب مشکل دارد و به صورت خصوصی بر آنها ایراد می گیرند و این مذهب را تکفیر می کنند اما به خاطر رعایت مصالح کمتر اعتراض می کنند همانطور که شیعه را قبول ندارند اباضیه را هم قبول ندارند.

سئوال: با توجه به تحرکات اخیر عربستان در منطقه و روابطش با آمریکا در جهت خرید اسلحه از آمریکا و اختلافات میان برخی از کشورهای عربی آیا احتمال جنگ افروزی در قالب طرح های جدید در منطقه وجود دارد؟

اگر منظور از جنگ جدید در منطقه جنگ علیه ایران باشد احتمالش ضعیف است؛ چراکه شرایط ایران طوری است که هیچکس جرات نمی کند با ایران وارد جنگ شود. کسی که وارد جنگ می شود احتمال برد بیشتری باید بدهد . در حال حاضر ایران دارای توانمندی بالا و صنایع موشکی بومی  است و خیلی بعید است که کسی با ایران مستقیم وارد جنگ شود. اما احتمال جنگ نیابتی مثل اتفاقاتی که در یمن، سوریه و عراق در جریان است وجود دارد اما آمریکا و عربستان وارد جنگ با ایران نمی شوند و اگر شیطنتی هم بشود ممکن است عربستان جنگ نیابتی به راه بیاندازد چرا که در حال و خرید فروش اسلحه با آمریکا هستند.

سئوال: با وجود اختلافاتی که بین عربستان و قطر شکل گرفته چه عوایدی از این اختلافات منطقه ای نصیب آمریکا و شخص رییس جمهور آمریکا شد؟

ترامپ از بازی های سیاسی به دنبال سود اقتصادی است. چرا که او یک تاجر است و نگاه اقتصادی اش بیشتر از بازی های سیاسی است و شعار اوست که می خواهد آمریکا را از بحران اقتصادی نجات دهد بحران آمریکا هرچند که به ظاهر دیده نمی شود اما آتش زیر خاکستر است و هر زمانی ممکن است خودش را نشان دهد. ترامپ به دنبال به هم ریختن منطقه است تا سلاح های بیشتری بفروشد و نسبت به قطر هم چنین سیاستی دارد تا امتیاز بگیرد و اسلحه به قطر بفروشد و این اتفاقات جنبه تهدید و ارعاب در منطقه دارد . البته جنگ مسئله ساده ای نیست که در حال حاضر کشورها به آن  ورود پیدا کنند هر چند که عربستان با نوع حاکمیتی که دارد و ناپختگی که در حاکمیتش وجود دارد  احتمال جنگ را به طور کلی نمی توان منتفی دانست.

گفت و گو از وجیهه سادات حسینی