دکتر سید هادی سیدافقهی کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا در گفت و گو با سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» به بیان آخرین تحولات منطقه همچون پروژه تقسیم منطقه و کشورهای اسلامی ، نقشه های جدید برای آینده سوریه و اختلافات در جبهه کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس در مقابل محور مقاومت پرداخت.
سوال: در حال حاضر شاهد اختلافات گسترده بین برخی از کشورهای عربی هستیم و در این بین آمریکا و کشورهای غربی در پی افزایش این اختلافات هستند این اختلافات تا چه حد واقعی است و چه پشت پرده ای دارند؟
اختلافات بین کشورهای حوزه جنوب خلیج فارس از گذشته وجود داشته است. برخی از این اختلافات ریشه ای و برخی هم سیاسی است. یعنی آمریکا و کشورهای اروپایی نوعا از این اختلافات و تنوع طبیعی آن که بعضا اختلاف برانگیزو چالش زا است کمال سوء استفاده را می کنند. کشورهای اروپایی و آمریکا این کشورها را به جان هم می اندازند و تحریک کرده و می ترسانند و این کشورها را وادار می کنند به همین کشورهای تحریک کننده مثل آمریکا، فرانسه و انگلیس پناه ببرند و ازآنها در قالب قرار دادهای تسلیحاتی یا در قالب تاسیس پایگاه های نظامی باج می گیرند.
اختلافات ریشه ای در منطقه اختلافات اعتقادی، مذهبی، مرزی و ایدئولوژیک است و کشورهای غربی از این اختلافات سوء استفاده می کنند.به طور مثال بین عربستان سعودی و قطر اختلافات دیرینه مرزی وجود دارد تا آنجا که چند بار عربستان به قطر حمله کرد و زمین های قطر را به تصرف خود در آورد. در حوزه ایدئولوژیک قطری ها طرفدار اخوان المسلمین هستند و از آنها حمایت می کنند اما عربستان از گروه های تکفیری ،سلفی و وهابی حمایت می کند و اسپانسر گروه های داعش و جبهه النصره است.
در بعد اقتصادی نیز چاه های مشترک گاز و نفت بین قطر و عربستان وجود دارد و عربستان چند بار به قطر حمله کرده تا چاه ها را به نفع خودش مصادره کند. حتی دعوا بین سلسله نسبی این دو خاندان وجود دارد . خاندان آل ثانی در قطر خودشان را منتسب به شیخ محمد بن عبدالوهاب می دانند اما عربستان آن را انکار می کند و می گویند قطری ها هیچ نسبتی با خاندان آل شیخ یا عبدالوهاب ندارند. بحث نفوذ استراتژیک و سرمایه گذاری هایشان در کشورهای اروپایی و یار گیری آنها یکی دیگر از زمینه های اختلافات بین کشورهای عربی است.
* آمریکایی ها و غربی ها به دنبال دامن زدن به اختلافات عربی هستند
این ها نمونه اختلافات ریشه ای است که حل نشده و آمریکا و کشورهای اروپایی دوست ندارند کشورهای دلسوزی مانند ایران و عمان اختلافات این کشورها را حل و فصل کنند چون کاسبی آن ها بی رونق می شود. در همین راستا آمریکایی ها سعودی ها را تحریک می کنند، انگلیسی ها قطری ها را تحریک می کنند و ادعاهایی بر علیه یکدیگر مطرح می کنند و جنگ تمام عیار به غیر از نظامی بین این دو کشور به پا شده که شامل جنگ تبیلغاتی، اقتصادی و دیپلماتیک، تحریم و جنگ در مرزها و محاصره را شامل می شود به طوری که تنها چیزی که در حال حاضر به نظر بعید به نظر می رسد جنگ نظامی است چراکه آمریکا هم در قطر پایگاه دارد و هم در عربستان بنابراین جنگ آمریکایی آمریکایی به پا می شود لذا از این جنگ پرهیز می کنند.
اما در زمینه های دیگر تنش بین این دو کشور به اوج خودش رسیده هست و تنها کشوری که از مردم قطر حمایت می کند ایران است. ایران آبراه و آسمانش را برای مردم قطر باز کرده است.چون قطر در حال حاضر از سه مرز شرقی امارات، از مرز جنوب عربستان و از غرب بحرین در محاصره دریایی ،زمینی و هوایی قرار دارد لذا مجبورند از اسمان و آبراه ایران استفاده کنند. این اختلافات متاسفانه بازی آمریکا و انگلیس است و هدف اصلیشان دوشیدن این کشورهاست همانطور که ترامپ گفت؛ هدف ما دوشیدن این کشورهاست و هر وقت شیرشان تمام شد سر آنها را می بریم.
سئوال: یکی از بحران های منطقه در حال حاضر بحران سوریه است که با استقامت ملت سوریه و پیشروی های محور مقاومت برخی از کشورهای غربی به نظر می رسد راهی جدا از آمریکا درباره حل بحران سوریه پیش گرفتند به نظر شما راهبرد جدید آمریکا و کشورهای غربی در خصوص سوریه چیست؟
کشورهای اروپایی وآمریکا قطعا خیر خواه مردم سوریه نیستند، ممکن است در بعضی مواضع سیاسی اعلامی و تبلیغاتی و علنیشان بگویند با آمریکا اختلاف نظر داریم مثلا اختلافات ظاهری بین آمریکا و فرانسه این است که فرانسه می گوید فعلا ما اولویتمان سر نگونی بشار اسد نیست. اولویت ما مبارزه با تروریسم است؛ حال آنکه دروغ می گویند آنها آدم های دروغ گو و ریا کار هستند. در حال حاضر از داعش و جبهه النصره حمایت می کنند و طبق آخرین خبری که دارم آمریکا نام القاعده وجبهه النصره را از لیست تروریست ها حذف کرده است یعنی آمریکا می تواند از این پس سلاح به طور رسمی به جبهه النصره بدهد در حالی که شعار مبارزه با تروریست دارند.
* توطئه جدید آمریکا حذف القاعده و جبهه النصره از لیست تروریست ها/ کشورهای اروپایی نفاق سیاسی دارند
طبق قطعنامه شورای امنیت صریحا ذکر شده جبهه النصره که زیر شاخه القاعده است و داعش که تکفیری و تروریست است و باید با آنها مبارزه شود . ترامپ با چه حقی این دو گروه را از لیست تروریست ها حذف کرده است. این ها در سوریه طرحی دارند و رویکرد تهاجمی دارند، فرانسه نیز همینطور، فرانسوی ها می گویند فعلا اولویتمان سرنگونی بشار اسد نیست به هرجهت زمانی که مواضعشان تثبیت شد و به بهانه مبارزه با تروریست نیرو پیاده کرده و پایگاه تاسیس کردند و اسلحه مدرن وارد کردند .مواضع تروریست ها را تثبیت کرده و به دنبال سرنگونی بشار اسد خواهند بود. این نفاق سیاسی است و رویکرد این ها به حسب ظاهر رویکرد مخالفت با سرنگونی فعلی بشار اسد است و مبارزه با تروریسم است اما نیت اصلی این ها سرنگونی اسد و سر کار آوردن حکومتی آمریکایی داعشی و اسراییلی است.
سئوال: یکی از طرح های قدیمی محور صهیونیستی غربی و عربی طرح تقسیم کشورهای منطقه و جهان اسلام است با وجود پیروزی های مقاومت در عراق و سوریه و مناطق دیگر این طرح تا چه حد قابلیت اجرا دارد؟
تقسیم کشورهای منطقه را خیلی بعید می دانم. جبهه عربی- آمریکایی دوکنفرانس مهم اخیرا برگزار کردند .کنفرانس اول در اردن در منطقه بحر المیت برگزار کردند و آنجا سران کشورهای عربی به دستور آمریکا به بهانه موضوع فلسطین علیه ایران تصمیماتی گرفتند و خطرناک تر از آن کنفرانسی بود که در ریاض برگزار شد. عربستان از 55 کشور عربی و اسلامی با حضور رییس جمهور آمریکا دعوت به عمل آورد و آنجا اعلام کرد علنا می خواهند جبهه ناتویی علیه تروریسم که مصداقش را ایران می دانستند تشکیل دهند و به بهانه مبارزه با تروریسم می خواهند از تروریست ها و طرح های خودشان در منطقه حمایت کنند اما اینطور هم نیست که آنها هر کاری را که بخواهند انجام دهند .
* ناتو عربی آمریکایی علیه ایران با شکست مواجه شد
مثلا همین اختلافی که بین عربستان و قطر بوجود آمده به نفع جبهه مقاومت است چون این دو کشور با یکدیگر متحد بودند و کاملا از تروریست ها و گروه های مسلح حمایت می کردند. اما هنوز مرکب بیانیه اختتامیه اجلاس ریاض خشک نشده بود، اختلافات در حدی بین قطر و عربستان زیاد شد که احتمال به درگیری نظامی می رفت. در حالی که قرار بود این دو کشور در یک جبهه باشند و علیه ایران عمل کنند.
آمریکایی ها و فرانسوی ها صریحا می گویند اختلاف بین عربستان و قطر به نفع ایران است و ایران مرزهای دریایی و هوایی خودش را به روی قطر باز گذاشته و از سوی دیگر جبهه مقاومت به حدی از توانمندی رسیده و قدرت بازدارنده دارد که کسانی که در کاخ های شیشه ای نشستند و آسیب پذیرند جرات نمی کنند با قدرت موشکی و تهاجمی، تکنیکی و تاکتیکی رزمندگان اسلام در ایران و چه حزب الله در لبنان و چه گرو های دیگر مقاومت در سوریه، یمن و عراق دست از پا خطا کنند و جبهه جدی تشکیل دهند.
حتی اگر اسراییل هم بخواهد به آنها کمک کند، حزب الله در جنوب لبنان اسراییل را زمین گیر می کند. بنابراین این حرف ها بیشتر بلوف و جنگ روانی تبلیغی است و این طور نیست که هرکاری بخواهند بتوانند اجرا کنند. اما جبهه مقاومت تاکنون هر هدف گذاری کرده به اهدافش رسیده اما آنها هرگز نتوانستند به طرح های خودشان جامه عمل بپوشاند.
سئوال: در شرایط فعلی منطقه کشورهای عربی یکی پس از دیگری به دنبال آشکار کردن روابطشان با اسراییل هستند و اسراییل نیز چراغ سبز در بیشتر شدن این روابط با کشورهای عربی نشان می دهد این روابط در سطح ملت ها چگونه تاثیر گذار است؟
دو مطلب در زمینه عادی سازی با اسراییل وجود دارد. یکی تعامل حکام و دولت ها و ارتباطات رسمی بین این دولت ها و اسراییل است که این تعامل ها قبلا هم بوده و در سالهای اخیر فقط علنی شده است. اما موضوع دیگر، موضوع ملت هاست. ملت ها هرگز زیر بار عادی سازی روابط با اسراییل نمی روند. نمونه آشکارش نیز قراردارد کمپ دیوید بین اسراییل و مصراست آیا روابط بین مصر و اسراییل واقعا عادی شد؟ آنها قرارداد صلح امضا کردند اما روابطشان عادی نشد. اردن نیز همچنین روابطش با اسراییل عادی نشد. حکام خیلی وقت است با اسراییل ارتباط دارند اما مردم زیر بار روابط عادی سازی نمی روند چرا که اسراییل غده سرطانی است و یک لکه ننگ و نجسی در منطقه است و باید قلع و قمع شود و هرگاه فرصتی در منطقه پیش آمد که مردم نظرشان و اراده شان را مطرح کنند در صحنه آمدند حتی خود مردم فلسطین اجازه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی نمی دهند.
اما حکام توطئه می کنند و اجلاس برگزار می کنند، قرارداد صلح امضا می کنند. مثل قرار داد اسلو که عرفات بست. اما بعد از اسلو و نسل اسلو انتفاضه سوم را راه اندازی کردند و عملیاتی را داخل سرزمین های اشغالی اجرا کردند و همه را غافل گیر کردند. در حالی که دشمنان فکر می کردند انتفاضه سرکوب شده اما یک عملیات قهرمانانه با سلاح گرم اجرا شد و دو سرباز اسراییلی در مسجد الاقصی را به هلاکت رساندند و خودشان شهید شدند. این اولین بار بود که در حرم و صحن مسجد الاقصی با سلاح گرم عملیات استشهادی انجام شد بنابراین هر چه اسراییل توطئه کند بازتاب و عکس العمل مردم فلسطین و مردم منطقه کوبنده تر خواهد شد.
گفت و گو از وجیهه سادات حسینی