به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، آیت‌الله مصباح یزدی امشب در درس اخلاق خود که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزار شد، با اشاره به مبحث مهم اخلاق و نیت اظهار داشت: نیت در امور اخلاقی با نیت در کارهای عبادی متفاوت است؛ چراکه نیت در کارهای اخلاقی بستگی به مبادی نفسانی دارد که باید قبل از انجام عمل مرتفع شود.
آیت‌الله مصباح یزدی عنوان کرد: اگر انسانی قصد دارد به کمالات بالایی برسد باید مبادی مهم نیت را رعایت کند که مقداری نیز به تحلیل‌های عمیق روان‌شناختی نیاز دارد.
ایشان با تأکید بر اهمیت مطلوبیت اعمال انسانی گفت: برخی اعمال انسان تنها به یک هدف مشخص ختم می‌شود؛ اما ممکن است برای رسیدن به این هدف مشخص از وسیله‌های مختلفی استفاده شود.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) بابیان اینکه برخی اهداف در امتداد و در طول هم هستند و برخی اهداف نیز علی‌البدل هستند عنوان کرد: در مباحث اخلاقی هر دو قالب اهداف وجود دارد و شیطان قسم یادکرده که انسان را به هر طریقی که شده گمراه سازد و برای این گمراهی نیز دام‌های بسیار فراوانی بر سر راه انسان تعبیه کرده است.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: چیزی که به عمل یک فرد ارزش می‌دهد، اهداف متوسط و میانی نیست، بلکه هدف نهایی است که به عمل آدمی ارزش می‌دهد؛ چراکه ظاهر برخی از اعمال خوب به نظر می‌رسد، اما پشت پرده آن هواهای نفسانی و اهداف عرضی است.
ایشان با اشاره به برخی مقدمات علم اخلاق تأکید کرد: تمام اعمال و کارهای انسان وسیله‌ای برای رسیدن به یک هدف است و دراین‌بین آن چیزی که به عمل انسان جایگاه و ارج می‌دهد هدف نهایی کار است که آن را به چه نیت و هدفی انجام می‌دهد.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) بابیان فرایند شکل‌گیری نیت در اعمال انسان عنوان کرد: علم آگاهانه و توجه اختیاری نخستین شرط و قدم شکل‌گیری نیت در انسان است که با تصدیق و تصور آن میل و علاقه انجام کار در وجود انسان ریشه می‌دواند.
آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید بر اهمیت رجحان در مباحث اخلاقی تصریح کرد: رجحان در انجام عمل و ایجاد میل و علاقه نسبت به انجام کاری نیازمند وجود پیش‌زمینه‌هایی در وجود انسان است و علاقه و میل به انجام عمل به‌صورت اتفاقی در اراده انسان ایجاد نمی‌شود؛ چراکه انجام برخی نیت‌های خوب به سال‌ها تلاش و ممارست نیاز دارد.
ایشان با اشاره بر اهمیت عمل به دانسته‌های معرفتی، خاطرنشان کرد: یکی از شروط ایجاد مقدمات نیت الهی در اعمال انسان عمل به دانسته‌هاست، چراکه ایمان و معرفت مقداری باهم تفاوت دارد.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه دادند: موانع انجام کار خیر بسیار زیاد است و گاهی باوجود رعایت تمام مقدمات مسئله غیرقابل‌پیش‌بینی دیگری در برابر کار خیر به وجود می‌آید و مانع از انجام آن می‌شود که یکی از دلایل مهم آن پیچیدگی‌های فراوان زندگی معاصر است.
ایشان خاطرنشان کردند: برای اینکه مسائل جدید و غیرقابل‌پیش‌بینی مانع انجام کار خیر نشود لازم است انسان مقدمات سلبی را وجود خود تقویت کرده و از نزدیک شدن به شبهات و مرز بین گناه و ثواب خودداری کند و به تهذیب نفس خود بپردازد.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: یکی از ویژگی‌های مهم تمام انبیا الهی منذر بودن آن‌هاست، چراکه اصل مهم در علم اخلاق عدم نزدیکی به کارهای گناه‌آلود است و اصولاً اثر انذار در وجود آدمی بیشتر از تبشیر است؛ چراکه توجه به خوف و خطرات در ایجاد اراده و نیت در انسان بسیار بیشتر از بشارت و مژده بهشت است و دلیل ترک معاصی در بین بسیاری از دین‌داران ترس از عذاب و جهنم است تا شوق دررسیدن به بهشت.
ایشان محبت را از عوامل اصلی انجام عمل دانستند و گفت: محبت شدید به امری سبب می‌شود که فرد در انجام کار نفع و منفعت شخصی خود را به‌هیچ‌وجه در نظر نگیرد و صرفاً به خاطر علاقه و حب به محبوب خود انجام می‌دهد که بالاترین نوع نیت و انجام عمل است که بسیار با ارزشمندتر از عبادت از ترس از جهنم است.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)تصریح کردند: نیت اعمال که سبب کمالات وجودی می‌شود یک فرایند روان‌شناختی است که نیاز به مقدمات دارد و مقدمات آن را نیز باید از سال‌ها قبل در وجود خود شکل داده‌شده باشد.
