دکتر سهیل ادگاردو اسعد طی گفت و گویی که به مناسبت کارگاه آموزشی روش تبلیغ بین المللی اسلام انجام شد، به سؤالات زیر پاسخ داد که بدین شرح است:

*بهانه این مصاحبه در پیش بودن کارگاه آموزشی روش تبلیغ بین المللی اسلام می باشد که قرار است روز جمعه ششم بهمن ماه با تدریس جنابعالی در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شود، منظور شما از روش تبلیغ چیست؟

منظور از روش تبلیغ این است که تبلیغ باید از بی نظمی و بی برنامه بودن به یک نظام مدیریت و مهندسی جامع  تبدیل شود؛ به این معنا که در فرآیند تبلیغ باید به مسائل مختلفی از لحاظ محتوا، موقعیت شناسی، مکان شناسی، مخاطب شناسی و زمان شناسی توجه داشته باشیم و بطور کلی به جای اینکه تبلیغ فقط یک هنر فردی باشد، باید تبدیل به علمی شود که به صورت سیستماتیک روند خود را طی کند.

*برگزاری چنین دوره ها و کارگاه هایی در شهر تهران تقریبا بی سابقه است. چه عواملی باعث شد تا شما تصمیم به برگزاری چنین کارگاهی بگیرید؟

اولا ما دوره هایی در شهر قم برگزار کرده ایم و طلاب زیادی از تهران در این دوره ها شرکت می کردند و همیشه خواستار این بودند که در شهر تهران هم جلساتی برگزار شود تا علاقه مندان تهرانی نیز بتوانند به راحتی در آن شرکت داشته باشند.

و ثانیا پروژه ای برای آینده داریم که ان شاءالله بتوانیم بحث آموزش تبلیغ بین المللی را به سراسر ایران برسانیم و بتوانیم مخاطبین علاقه مند را در همه نقاط کشور تعذیه کنیم.

*بنابراین به نظر می رسد هدف شما  راه افتادن یک نهضت آموزشی در زمینه تبلیغ بین المللی است، این برداشت از سخنان شما صحیح است؟

بنده به شخصه سعی می کنم به تکلیف شخصی خود عمل کرده و با توانایی و امکانات اندک خود حرکتی را در راه آموزش روش تبلیغ بین المللی اسلام انجام دهم.

احساس بنده این است که نیاز به نهضت وجود دارد؛ اما به وجود آمدن یک نهضت سراسری، نیازمند امکانات گسترده ای است و این کارهای ما به عنوان استارت و جرقه ای برای شروع این نهضت خواهد بود و امیدواریم افراد تاثیرگذار نیز متوجه نیاز امروز تبلیغ بین المللی بشوند تا بتوانیم با همکاری و همیاری دست به دست هم دهیم و این هدف را پیش ببریم.

*اگر طنین انداز شدن ندای توحید حقیقی در سراسر جهان هدف غایی و قله همه تلاش های مبلغان دین اسلام باشد به نظر شما اکنون در کجای این مسیر قرار داریم و چه کارهایی تاکنون می توانسته ایم انجام دهیم که انجام نشده است؟

 با پیروزی انقلاب اسلامی آن توانایی های که در فضای تبلیغی کشور وجود داشت، به فضای تبلیغ بین المللی اسلام هم منتقل‌ شد و مبلغینی که فقط هدفشان امت اسلامی بود حرکتی به سوی بین المللی کردن تبلیغ اسلام شروع کردند و بعد از گذشت حدود 40سال از انقلاب می شود گفت که پایگاه های زیادی به عنوان بستر تبلیغ بین المللی در سراسر دنیا در قالب مدارس اسلامی، مراکز اسلامی، مساجد و ... در سراسر دنیا تاسیس شده و مبلغین زیادی از طریق سازمان هایی که در این زمینه مسئولیت دارند، اعزام شدند و حرکت های عظیمی تا به حال انجام شده است؛ اما نیاز بین المللی واقعا بیش از آن چیزی است که ما به آن پرداخته ایم و می شود گفت هنوز در مرحله تاسیسی هستیم؛ یعنی اگر به تبلیغ به عنوان یک روند کلی نگاه کنیم، اول باید حرکتی به صورت پراکنده و جزئی آغاز شود تا پس از آن تبدیل شود به یک بُعد فراگیر که کل جهان را در بر بگیرد که در این راه هنوز خیلی عقب هستیم.

نقطه مطلوب آن است که در هر جایی که مخاطب وجود دارد ما هم پایگاه تبلیغی، هم برنامه تبلیغی و هم مبلغ داشته باشیم. اگر این شرایط را باگذشته  مقایسه کنیم در جایگاه بسیار خوبی قرار داریم اما اگر با ایده آل و نقطه آرمانی مقایسه کنیم، خیلی عقب تر از آن چیزی که باید باشیم هستیم.

*پیشنهاد شما برای دستیابی هر چه زودتر به هدف مذکور چیست؟

یکی مواردی که به آن پرداخته نشده این است که تبلیغ نباید یک اتفاق موسمی باشد وفقط در زمان های خاصی مثل ماه مبارک رمضان و دهه محرم انجام شود بلکه تبلیغ مداوم باید بعنوان یکی از وظایف اصلی حوزه علمیه جا بیفتد که برای آن برنامه ریزی دقیقی صورت بگیرد. درواقع حرف بنده این است که تبلیغ از روش سنتی که محدود به ایام خاص است بیرون آمده و تبدیل شود به موسسه ای که بصورت یک نظام متکامل کار را از تربیت کادر شروع نموده تا اعزام مبلغ. یعنی حوزه علمیه کاری بکند که مبلغ از روز اول مهارت هایی را بیاموزد که برای تبلیغ بین المللی به آنها نیاز دارد و در طول دوران آموزش، طلاب با مسائل بین المللی بیشتری مثل زبانها و فرهنگ ها و نیاز سنجی مناطق مختلف جهان آشنایی پیدا کنند.

مسئله دیگر  نقل تجربیات تبلیغ بین المللی است که تابحال در این زمینه کم کاری شده است. موسسات تبلیغی هم باید در میدان شناسی و مخاطب شناسی تبلیغ بین المللی کار کنند و هم تجریه مبلغان باتجربه را در قالب علمی تدوین نموده و در اختیار طلاب علاقه مند قرار دهند که تابحال چنین کاری انجام نشده است.

مورد دیگر هم اینکه ماموریت بین المللی ما با سبک تبلیغ سنتی نمی تواند تامین شود. ما وقتی از 200 کشور با زبان و فرهنگ های متفاوت سخن می گوییم، یعنی امکان اینکه همه افراد جامعه جهانی را پای منبر بنشانیم نداریم؛ ببینید کشورهایی وجود دارند که چندین هزار شهر و روستا و منطقه دارند. آیا ما توانایی اعزام مبلغ به همه نقاط همه کشورهای جهان را داریم؟ اگر همه نیروهای ماهم در تمام جهان پخش بشوند بازهم این کار شبه محال است. اما سینما ورسانه می تواند بسیار راحت تر پیام ما را به جهانیان برساند و رسانه مخصوصا تلویزیون اثری بیش از همه قالب های دیگر تبلیغی دارند و به نظر بنده حوزه و طلاب باید بصورت جدی وارد مباحث رسانه ای بشوند تا پیغامشان هم از لحاظ کیفی وهم کمی تاثیر بیشتری داشته باشد.

از لحاظ کمی مشخص است که وقتی ما مبلغی را به یک کشور می فرستیم، بالفرض ایشان 20 سخنرانی انجام می دهد و در هر سخنرانی هم مثلا 300 نفر شرکت می کنند که جمع اینها می شود 6000 نفر و این در مقابل میلیون ها مخاطبی که در هر کشور وجود دارد واقعا بسیار ناچیز است. برای رسیدگی به حدود 8 میلیارد انسان به غیر از کار رسانه ای ما نمی توانیم از ابزار دیگری برای رساندن پیاممان استفاده کنیم.

از لحاظ کیفی هم برنامه ای که از تلویزیون پخش می شود یک اثر خاصی در مخاطب ایجاد میکند. شخصی که می خواهد در سطح بین المللی مطرح شود اگر به منبر و سخنرانی سنتی افافه کند یک تاثیر محدودی دارد و اگر همان فرد همان مباحث را از طریق تلویزیون ارائه کند اثرات کلامش به مراتب بیشتر خواهد شد.

*جنابعالی برای حضور در جشنواره بین المللی فرهنگی هنری طوبی در مشهد مقدس حضور داشتید و جایزه نفر اول در بخش فیلم را نیز برای مستند فاخر جهانشهری ها کسب نمودید، لطفا کمی در رابطه با جشنواره توضیح دهید.

جشنواره طوبی چند سالی است که توسط جامعه المصطفی العالمیه برای به نمایش گذاشتن آثار فرهنگی هنری طلاب آغاز شده است تا طلاب را تشویق کند که به سمت آشنایی بیشتر با فضاهای مختلف تبلیغی بروند و کمی بیشتر در قالب های تبلیغی روز وارد کنند و حضور در فضاهای هنر، رسانه و سینما را تجربه نمایند.

 امسال حدود 6500 نفر در ابعاد مختلف فرهنگی، هنری ورسانه ای آثاری به این جشنواره ارسال کرده بودند که به نظر بنده هم نوعی تشویق برای طلاب است و هم می تواند به نوعی باعث شناسایی توانایی های بیشتر آنان شود.

*شما چندی پیش مبحثی با عنوان هالیوود شیعی را مطرح نمودید که ظاهرا نیاز جدی برای رساندن پیام تبلیغی اسلام از طریق سینما و رسانه ها را احساس کرده اید، با توجه به اینکه دنیای امروز دنیای ارتباطات و رسانه هاست، نقش رسانه ها را در تبلیغ بین المللی اسلام چگونه ارزیابی می کنید؟

یکی از مواردی که بنده در دوره های آموزشی به آن می پردازم، بحث جریان شناسی تبلیغ دین در سطح بین الملل است. وقتی شما به ادیان حاکم در جهان امروز می نگرید متوجه می شوید که بزرگترین ابزاری که امروز آنها از آن برای ترویج تفکر خود و تخریب سایر تفکرات استفاده می کنند، سینما و هالیوود است.

اگر از بنده بپرسند که کدام جریان موثرترین جریان تبلیغی است و یا بزرگترین مبلغ جهان چیست، من می گویم هالیوود؛ چون آنها با محتوای دینی که در قالب ادیان جعلی و عرفان های نوظهور ارائه می دهند حرکات عجیبی را در جهان امروز شکل داده اند و نقش برجسته هالیوود آنجا فهمیده می شود که آنها فقط روی افکار کار نکرده اند بلکه بطور کلی سبک زندگی مردم دنیا را هدف قرار داده اند. آنچه که امروز خطرناک ترین نکته در تهاجم فرهنگی است، آن است که رفتار انسانها آمریکایی بشود. از این جهت دیده می شود که جریان های دینی افکار خودشان را در قالب فیلم های سینمایی مطرح می کنند و علاوه بر آن مسائلی که برعلیه اسلام و بطور کلی زندگی دینی در دنیا مطرح می شود، می بینیم که از هالیوود سرچشمه می گیرد که ما در این باره باید ابتدائا برای مقاومت در برابر هجمه ها وشبهه ها و ثانیا برای ترویج دین مبین اسلام از سینما و رسانه استفاده کنیم.

*در رابطه با نامه هایی که مقام معظم رهبری برای جوانان غربی ارسال فرمودند، یکی از مشکلاتی که برای رساندن پیام به مخاطبین وجود داشت سانسور شدید و همه جانبه از سوی رسانه های دشمن بود؛ به نظر شما برای مقابله با این هجمه های همه جانبه چه کارهایی می توان انجام داد؟

متأسفانه سانسور از طریق دشمن انجام گرفته و ما در زمینه رفع آن نمی توانیم کار خاصی انجام دهیم، اما آنچه که به مسئولیت ما باز می گردد این است که رسانه های باکیفیتی تاسیس کنیم که این رسانه ها هم از لحاظ محتوا و قالب و هم از لحاظ مکان طوری باشند که بتوانند اعتبار بین المللی کسب کنند.

اگر واقع بینانه نگاه کنیم و اگر ما می خواهیم تبلیغ اسلام را انجام دهیم و شبکه ای با مهر جمهوری اسلامی ایران تاسیس کنیم و در آن حرف های سیاسی خودمان را بزنیم، طبیعی است که از همه جا با سانسور مواجه می شویم و راهمان بسته می شود؛ اما پیشنهاد بنده این است که ما در بحث تبلیغ بین المللی اسلام در قالب ها و محتوا به نحوی عمل کنیم که دشمنان احساس خطر زیادی نکنند تا بتوانیم در فضایی آرام حرف خود را به گوش جهانیان برسانیم. اگر ما واقعا می خواهیم تاثیرگذار باشیم باید از مطرح کردن مسائل حساس خودداری کنیم که باعث لطمه خوردن به اصل عمل ما نشود. مشخص است که اگر غربی ها ببینند یک عده ای میخواهند به ملت های آنان تهاجم فرهنگی کنند با آن به مقابله بر میخیزند اما اگر همان هدف را با شیوه هایی بسیار زیرکانه و هوشمندانه پیش ببریم قطعا میتوانیم در این زمینه موثر تر ظاهر شویم. یعنی اگر میخواهیم کار فرهنگی کنیم باید محتوا و قالب کار ما فرهنگی باشد. مسئله مهم دیگر، بومی سازی رسانه ای است. اینکه ما رسانه هایی از تهران با نیروی ایرانی زبان دان برای مناطق مختلف جهان شکل دهیم، نمی تواند خواسته های ما را برآورده کند، چون مهمترین اصل در این موارد، اعتماد مخاطبین است. مخاطب اگر ببیند مطلبی از کشور خودش توسط هم وطن خودش مطرح می شود آن را بیشتر می پسندد تا اینکه ببیند شخصی از کشور دیگری بخواهد مطالبی را به خوردش بدهد. ما باید یکسری رسانه های بومی طراحی کنیم و با استفاده از نخبه های بومی که اداره آن را برعهده دارند کار را پیش ببریم که در این زمینه تجربه های خوبی هم داریم. مثلا شبکه المیادین که جایگاه بین المللی خاصی دارد، با آنکه اهداف وآرمانهای جمهوری اسلامی را پیش می برد اما ظاهری مستقل دارد و دلیلش هم بومی سازی است که در این شبکه انجام شده است.

*توصیه تان به جوانانی که به تبلیغ بین المللی اسلام علاقه مند هستند اما به دلیل اطلاعات بسیار کم در این زمینه و بعضا مشاوره های نادرست از حضور در این مسیر منصرف می شوند چیست؟

توصیه بنده این است که جوانان ابتدا نیازهای دنیای امروز را در نظر بگیرند و اگر با این نیازها آشنا شوند متوجه می شوند که هر شخصی با کمترین توانایی هم شاید برای حضور و انجام امور تبلیغی مورد نیاز امروز جوامع مقصد است. ببینید نیاز امروز جامعه جهانی به دین اسلام نیازی مبرم است و جهان از این لحاظ در شرایط اضطرار قرار دارد که در آن به توانایی های حداقلی هم نیاز وجود دارد. مخاطبین ما در سراسر دنیا نمیتوانند رها بشوند تا ما به درجه اجتهاد دست پیدا کنیم و چندین زبان بیاموزیم و... دغدغه ما نیاز های واقعی موجود در جهان است و اگر نیازها را در نظر بگیریم، می بینیم بر ما واجب است که حرکتی جدی را در این راه آغاز کنیم.

*و در پایان توضیحی در رابطه با برگزاری کارگاه آموزشی روش تبلیغ بین المللی اسلام و نحوه ثبت نام برای شرکت در آن ارائه بفرمایید.

همانطور که ابتدای مصاحبه اشاره کردید، کارگاه مذکور روز جمعه 6 بهمن از ساعت 10الی15 در سالن ماموستا شیخ الاسلام دانشگاه مذاهب اسلامی تهران برگزار خواهد شد که همه برادران و خواهران علاقه مند به مباحث تبلیغ بین المللی اسلام می توانند با ارسال نام، نام خانوادگی و تحصیلات خود به شماره تلفن 09117190153 در آن ثبت نام نمایند.