حجت الاسلام و المسلمین  محمد سعید مهدوی کنی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» با بیان این که از دین داری معمولاً در دو بُعد فردی و اجتماعی بحث می شود ، اظهار داشت: دین و دین داری البته چند مولفه اصلی دارد که شامل حوزه عقاید و باورها، گرایش ها، رفتارها و نهادهایی است که از این رفتارها پدید می آیند.

وی افزود: معمولاً حوزه باورها و گرایش ها بیشتر جنبه فردی پیدا می کند و حوزه رفتار و نهادهای حاصل از آن رفتارها بیشتر شکل اجتماعی به خود می گیرد که در تحلیل مباحث مربوط به دین داری نباید از اهمیت توجه به این ها غافل شد.

تفاوت دیدگاه ما با غربی ها در تعریف دین

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین با اشاره به این نکته که نگرش فرد به جهان و به تعبیری جهان بینی یا جهان پدیداری و آن رفتاری که از وی سر می زند، دین نامیده می شود، ابراز داشت: برخی اندیشمندان غربی دین را بیشتر یک مقوله پدید آمده از زیست اجتماعی و جزیی از فرهنگ به حساب می آورند اما در نگاه ما که یک نگاه وحیانی را قبول داریم، دین حقیقتی است که از ماورا و منطبق با فطرت انسانی آمده است؛ به عبارتی پیامی است که از ابتدا از جانب خدا در وجود ما به ودیعه گذاشته شده است.

وی افزود: دین در واقع پیامی است که به وسیله انبیا می آید و این ها همدیگر را تایید می کنند و با هم منطبق هستند و جالب این که با عالم تکوین هم منطبق هستند چرا که ما معتقدیم که از یک مصدر آمده اند.

جوهره همه فرهنگ ها ، دین است

وی بیان داشت: تفاوت بین جامعه شناسی در غرب که دین را هم یکی از مقولات اجتماعی و فرهنگی می داند با نگاهی که متعهد به دین الهی است و معتقد می باشد که دین یک حقیقتی است که از جانب بالا آمده، در همین مساله نهفته است که دین ساخته دست بشر نیست؛ البته درست است که بشر آن را تجربه می کند و به نهادها و فرهنگ ها تبدیل می کند و اصلاً جوهره همه فرهنگ ها دین است ، اما همه دین این نیست.

رئیس شورای علمی جشنواره کتاب سال سبک زندگی همچنین ادامه داد: دین یک حقیقت و گوهر والا و ارزشمند وحیانی دارد که همیشه وجود دارد و ثابت است؛ موضوعی که اغلب جامعه شناسان و آن هایی که اهل مطالعه فرهنگ هستند به آن باور ندارند و معتقد هستند اساساً امری ثابت و خارج از تحولات و تغییرات اجتماعی وجود ندارد.

وی با بیان این که مقوله دین داری عمیق ترین لایه فرهنگ است و در انتزاعی ترین قسمت های فرهنگ هم نفوذ دارد، اظهار داشت: اگر چه در پوسته بیرونی فرهنگ که شامل حوزه سبک زندگی و نمادها نیز هست، اثرات عمیقی می گذارد اما حقیقت دین و جایی که باید آن را پیدا کرد، در کانون و هسته مرکزی فرهنگ است.

برای درک دین داری باید حقیقت دین را بفهمیم

وی اضافه کرد: از این حیث به عقیده بنده چنانچه فردی بروز و ظهورهای فرهنگی در حوزه های مختلف را به عنوان شاخص در نظر بگیرد و سپس تحولات عمیق دین داری را با تحولات و بروز و ظهورهای بیرونی بسنجند، کار صحیحی انجام نداده است ، به این خاطر که حقیقت دین را درست نشناخته و آن را در بعضی از شاخص ها و مولفه ها خلاصه کرده که بیانگر نوعی تقلیل گرایی است.

حجت الاسلام و المسلمین مهدوی کنی گفت: از این منظر باید توجه داشت که بررسی دین، پدیده بسیار زمان بری است و از مقولاتی مانند مُد نیست که بتوان در مقاطع یک یا دو ساله با مطالعه انواع شلوارها و پیراهن های موجود در مغازه ها در مورد سیر تحول آن صحبت کرد.

وی افزود: در واقع قضاوت در مورد شیوه دین داری مردم با همه ابعادش بسیار زمان بر است و باید از دوره هایی گذر کرد و به آن نگریست؛ وقتی درونش هستیم خیلی قضاوت مشکل است و وقتی هم قضاوت می کنیم باید دائماً اعلام کنیم در کل ، دو سه مولفه از دین داری را بررسی می کنیم نه دین داری به معنای عام را.

رئیس دانشگاه امام صادق(ع) در خاتمه ابراز داشت: در مقاطعی از زمان مساجد در کشور ما پر از جمعیت می شوند و زمانی هم ممکن است خالی شوند و لذا با این معیار نمی توان قضاوت کرد که مردم لزوماً دین دار شده اند یا بی دین؛ پر یا خالی شدن مسجد عوارض متعددی خواهد داشت که لزوماً از جنس مقوله دین نیست و به حوادث و رخدادهای اجتماعی مربوط می شود و صد البته در دین داری مردم هم موثر است.

۳۱۳/۸