به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، این کتاب یکی از آثار و تألیفات حضرت آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید شیعه است و سرگذشت دو سفر کوتاه مؤلف به کشور ترکیه و اردن را به مخاطبان عرضه می کند که در بخشی از آن آمده است:

پس از بازگشت از زیارت شهداء موته در ضیافتی که آقای حسن التل سردبیر هفته نامه «اللواء» ترتیب داده بود شرکت کردیم، در آن جلسه دو نفر از وزراء به نامهای دکتر عبدالسلام العبادی (وزیر اوقاف) و دکتر محمد ذویب (وزیر الدولة) و دمعی از نمایندگان مجلس و رهبر شابق اخوان المسلمین حضور داشت. یک نفر از مهمانان سؤال کرد چرا شما بر مهر سجده می کنید در حالی که در دیگر طوایف اسلامی چنین التزامی وجود ندارد؟

گفتم: لابد توجه دارید که سجده بر روی چیزی، غیر از سجده برای آن است یعنی ما بر زمین سجده می کنیم نه برای زمین؛ سجده بر خاک و سنگ، به خاطر خضوع و اظهار ذلّت در برابر خدای بزرگ است.

آیا سجده بر خاک، بیانگر مراتب خضوع بیشتر در پیشگاه خداست؟ یا سجده بر طلا و نقره و یا دینار و دلار؟! شکی نیست که سجده بر زمین و سنگ ریزه و خاک، در انسان حالت خضوع بیشتری پدید می آورد. از همین روی پیامبر صلَّی اللّه علیه و آله و سلَّم می فرماید: «إذا صلّی أحد لیلزم جبهته وأنفَه الأرض حتی یخرجَ منه الرغم؛ هر کسی از شما نماز گزارد، پیشانی و بینی خود را بر زمین نهد تا کبر از او بیرون رود».(1 . ابن اثیر، نهایه، ج2، ماده رغم.)

سجده بر زمین چیزی است که پیامبر پایه گذار آن است. در حدیث مشهوری، زمین را به عنوان سجده گاه معرفی کرده می فرماید: «جُعِلَتْ لِی الأَرْضُ مَسجداً و طَهُوراً) . ( بخاری، صحیح:1/11، کتاب صلاة.)

بنابراین سجده بر زمین، چیزی جز پیروی از سخن رسول خدا صلَّی اللّه علیه و آله و سلَّم نیست.

یکی از حاضران بر این استدلال اعتراض کرده، گفت: مقصود از لفظ «الأرض» هر چیزی است که زیر پا قرار گیرد، اعم از سنگ و خاک و فرش به گواه این که همگان به کف این اتاق که مفروش است زمین  می گوییم.

در پاسخ یادآور شدم که این احتمال، گذشته از این که خلاف ظاهر لفظ «الارض» است، با ذیل حدیث که می فرماید: «و طهوراً» سازگار نیست. زیرا آنچه مطهّر است، خواه ازحَدَث، یا از خَبَث، زمین حقیقی است، نه هر چیزی که زیر پا قرار می گیرد، در آیه دیگر می فرماید: (فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً؛ سراغ زمین پاکیزه بروید) مائده/6

پیامبر مردی را دید که پیشانی خود را با عمامه خود پوشانیده و به همین حالت سجده می کند؛ فرمود: «ارفع عمامتک واومأ إلی جبهته؛ عمامه را بردار، و اشاره به پیشانی کرد»(سنن بیهقی: 2/105)  و در برخی از روایات آمده که پیامبر شخصاً عمامه را از پیشانی او کشید، تا نمازگزار بر زمین سجده کند. (سنن بیهقی:2/105)

سیره پیامبر صلَّی اللّه علیه و آله و سلَّم سجده بر خاک و سنگ ریزه های مسجد بود. تا این که به فرمان خدا موضوع، گسترش یافت و اجازه داده شد که بر آنچه که از زمین می روید سجده شود. از این جهت می بینیم در سیره پیامبر(ص) نوشته اند: «دخلتُ علی رسول اللّه صلَّی اللّه علیه و آله و سلَّم و هو یُصلّی علی حصیر؛ بر پیامبر وارد شدم، در حالیکه روی حصیر نماز می گزارد».

در حدیث دیگر می فرماید: «کان رسول اللّه صلَّی اللّه علیه و آله و سلَّم یصلی علی الخمرة»، خمره به حصیری می گویندکه از الیاف نخل به عمل آمده باشد.

313/60